Túrkıanyń kógildir Egeı jaǵalaýynda «turaqty jaıaý júrý joly» retinde iske qosylǵan Efeler Iolý joly ótken jyly «Jasyl baǵyttardyń» «Eń jaqsy 100 oqıǵasy» tizimine engen bolatyn. Tarıh pen tabıǵatty úılestiretin tańǵajaıyp trekkıng marshrýttarynyń sońǵy qosymshasy retinde 500 shaqyrymdyq Efeler joly Izmırdiń Bornova aýdanynan bastalyp, Márıamnyń úıinde aıaqtalady.
Marshrýt aımaqtyń Efe mádenıetiniń izderin qamtıtyn kóne joldar boıyndaǵy aýyldar men ústirtterdi baılanystyrady. 28 kezeńnen, 27 negizgi baǵytpen jáne bir balama marshrýtpen Efeler joly tabıǵat pen sport áýesqoılary úshin synaq usynady.
Baı murany saqtaıtyn aýyldar
Efeler «Zeıbekter» degen atpen belgili túrik tártipsiz sarbazdarynyń qurmetti basshylary boldy jáne túrik mádenıetinde erekshe oryn alady. Erligi men kóshbasshylyǵy úshin qurmetke ıe bolǵan Efe qaıratkerlerine qurmet kórsetilýde jáne Zeıbek bıleri búgingi kúnge deıin arnaıy merekelerde oryndalady. Hetıtter men frıgıalardan bastap rımdikter men osmandyqtarǵa deıingi órkenıetterdiń mekeni bolyp tabylatyn aımaqtyń baı mádenı murasy onyń tartymdylyǵyn arttyra túsedi. Ulttyq kúres kezinde Túrkıanyń qorǵanysynda sheshýshi ról atqarǵan Efeniń murasy osy tarıhı gobelenge toqylǵan, bul Túrkıanyń tereń jáne alýan túrli ótkenin zertteýge tyrysatyndar úshin tartymdy orynǵa aınaldyrady.
Efeler joly Bornova aýdanyndaǵy Kavaklydere aýylynan bastalyp, Nıf taýy men Bozdaglar arqyly Kıraz taýly aımaqtaryna aparady. Marshrýt Efes-Selchýkta Aıdyn taý jotalary arqyly Bulbuldaǵydaǵy Marıa Marıanyń úıinde aıaqtalady.
Efeler joly úzdiksiz jaıaý júrý arqyly shamamen bir aıda aıaqtalýy múmkin jáne marshrýt týrıser aýylǵa ár kúnniń sońyna deıin jetýi úshin jasalǵan. Marshrýt 28 aýyldy, onyń ishinde óziniń ejelgi qundylyqtaryn saqtap, saqtap qalǵan kóptegen shaǵyn eldi mekenderdi basyp ótedi. Nazarkóı, Bozdag, Bırgı, Beıkóı jáne Shırınje sıaqty aýyldardyń kópshiliginde kireberis pen shyǵystaǵy aǵash qaqpalar jaıaý júrginshilerge aqparat beredi.
Efeler jolyndaǵy árbir aýyl jeke qyzyǵýshylyqtarǵa negizdelgen erekshe tájirıbe usynady. Marshrýttaǵy alǵashqy aıaldamalardyń biri Nazarkóı teris energıadan qorǵaýǵa arnalǵan jaman kózge qarsy shyny monshaqtarymen (nazar boncukarı) tanymal. 2022 jyly Birikken Ulttar Uıymynyń Dúnıejúzilik týrısik uıymynyń «Eń jaqsy týrısik aýyldar» tizimine engizilgen Bırgı — 200-den astam tirkelgen eskertkishteri bar tamasha ashyq aspan astyndaǵy murajaı. Aýyldyń kórikti jerleri arasynda Anadoly knázdikteri dáýirinen qalǵan Uly meshit (Aıdynoǵlý Mehmet Beı meshiti), sonymen qatar Chakyrag saraıy, Imama Bırgıvı mazary, Sandıkoglý saraıy, Dervısag meshiti jáne Ýmmý Sultan Shah mazary bar.
Efeler jolyndaǵy sońǵy aıaldama Shırınje — barlyq maýsymǵa arnalǵan oryn, biraq egin jınaý kezinde barý ásirese jaǵymdy: egin jınaý qońyraýlarynyń qońyraýy záıtún toǵaılary men sharap zaýyttarynda tátti maýsymnyń bastalýyn bildiredi. Jergilikti júzimdikterden joǵary sapaly záıtún maıy men sharap óndirýdiń dástúrli prosesterin kórý jáne aýyldyń áıgili jemis sharaptarynan dám tatý úshin Sırınjege baryńyz.
Efelerdiń tólqujaty
Efeler jolyndaǵy taǵy bir jaǵymdy tosynsyı — týrıser www.efeleryolu.com saıtynan nemese Efeler joly dostyq mekemelerinen ala alatyn «Efeler joly pasporty».
Marshrýtqa qatysýshylar ózderi barǵan árbir aýyldyń jeke basyn kórsetetin erekshe jergilikti sımvoly bar Efeler joly tólqujattaryn ala alady. Árbir qoldan jasalǵan Efeler trassasynyń tólqujatynyń biregeı serıalyq nómiri bar. Odan da jaqsysy, barlyq aýyl mórlerin jınap, marshrýtty bólisý qoldanbalary arqyly marshrýttyń aıaqtalǵanyn rastaıtyn saıahatshylar tólqujatynyń sońǵy betinde arnaıy altyn Efeler soqpaǵy mórin alady.
www.goturkiye.com
