Dese de, ózgeden daralanyp is bastaý ekiniń biriniń qolynan kele bermesi aqıqat. Qandaı kásip túri bolmasyn ol – óner. Inemen qudyq qazǵandaı, asa yjdahattylyqty talap etetin salanyń biri – etikshilik. Sodan bolsa kerek, kóne kózderimizdiń «erinbegen etikshi bolady» deýi.
İsmerligin isimen dáleldegen
Sheberligin shyńdap, ismerligin isimen dáleldegen adam ǵana etikshi bola alady. Sondyqtan da qazaq qoǵamy etikshini joǵary baǵalaǵan. Qazir osy mamandyqqa qyzyǵýshylyq azaıǵandaı.
Qoǵam kóz salmasa da, túbi jurtyń nazary osyǵan aýady, elimiz otandyq ónimdi tutynady dep úmit artatyn jerlesterimiz de tabylady. Ózimiz úırenýge eringen kásipten, násibin taýyp otyrǵan jandar Jambyl aýdanynda turady.
Jyr alybynyń qurmetine atalǵan aýdanǵa qarasty Uzynaǵash aýylynda zaty názik bolǵanymen erdiń isin atqaryp otyrǵan Ásel Bolatqyzy «ekiniń biri, egizdiń syńaryna» buıyra bermeıtin kásipti dóńgeletip otyr.
Ásel hanym alǵashqy jumysty 2015 jyly jazdyq aıaqkıimdi tigýden bastaǵan edi.
Tyńnan túren salyp, qandaı da bir sharýamen aınalysý úshin memleket tarapynan arnaıy baǵdarlama arqyly grant utyp alýǵa bolatynyn bilmegen. «Damý» kásipkerlikti qoldaý qorynyń qyzmetkeri isiniń alǵa basýyna yqpal etken alǵashqylardyń biri.
Qalaı bastaldy?
Ásel Ómirbekovanyń aıtýynsha, istiń mánisi bylaı órbigen. Almaty qalasyndaǵy «Damý» kásipkerlikti qoldaý qorynyń qyzmetkeri aıaǵyn endi basqan bıznes ókilinen aıaqkıim alǵan.
O basta tutynýshy bolyp kelgen qordyń ókili Ásel hanymǵa arnaıy baǵdarlamalar bar, nege qatysyp kórmeısiz dep suraǵan. Ónim alýshynyń bul sózi qazaqtyń dana qyzyna qamshy bolyp tıse kerek-ti. Málimetti estigennen keıin, baǵyn synap kórmekke «Alataý» bıznes keńesi ortalyǵyna baryp 3 kún oqý oqyp, sertıfıkat alǵan.
Qajetti qujat qolǵa tıgennen soń Bolattyń qyzy belin bekem baılap, baǵdarlamaǵa usynys jasap, 2016 jyly 3 mln teńge grantqa ıe bolǵan. Artynsha aıaqkıim tigýge kerek quraldardy alǵan. Sol sátten bastap juldyzy janǵan jan shaǵyn kásibiniń tasyn órge súırep keledi.
Bıznestiń túri san alýan bolǵanyna qaramastan, mashaqaty kóp jumysty nege tańdadyńyz degen saýalymyzǵa bylaı dep til qatty.
– Búginde naryqty Qytaı ónimderi jaýlaǵany jasyryn emes. Olardyń sapasyz taýarlarynan shyny kerek óz basym jalyqtym. Tórt túliktiń barlyǵyn ósiremiz. Ádette, «ishseń sýsyn, jeseń et, kıseń kıim» degenmen nege onda sol sózdi iske asyrmasqa.
Denniń saýlyǵyn birinshi kezekke qoısaq, kesel ataýly aıaqtan syz ótýden keledi ǵoı. Sondyqtan aıaqkıim tigýdi qolǵa alǵym keldi. Osy maqsatta maldyń terisin alyp, óndirip iske kirisip kettik, – deıdi kásipker Ásel Bolatqyzy.
Tórt mezgildiń sapaly aıaqkıimderin shyǵarady
Ataýǵa basa mán beretin yrymshyl ulttyń qyzy kásibin «Kadam_kz» dep ataǵan. Bulaı atý sebebi, qadamyń qutty bolsyn, qosh keldiń degen sózden alynǵan. Kz dep qoıǵandaǵy bar oıy aldaǵy ýaqytta aıaqkıimderdi shetelge shyǵarý maqsaty bar ekenin de jasyrmady. Kz degen jazýdy kórip qazaqstandyq ónim ekenin bilgenin qalaımyn dedi.
Búginde sehta er jáne áıel adamdarǵa jyldyń 4 mezgiline laıyqtalyp sapaly aıaqkıimder shyǵarylady. Aldaǵy tańda balalarǵa da jyly ári jaıly etikter shyǵarý josparlanǵan.
Atalǵan ónimderdi jasaý úshin qajetti materıaldardy Ásel hanym óz elimizden bólek, Qyrǵyzstan, Qytaı, Túrkıa, Reseıden alyp keledi.
Sondaı-aq aıaqkıimniń negizgi bólshegi tabandy tek Reseıden alady. Sebebi basty qural qalyp Reseıdiń ónimi bolǵandyqtan basqa elderdiń shyǵarǵan ónimderi kele bermeıdi eken.
Sehtyń jumysy júıeli júrse de tutynýshylar sanynyń kóp emestigin alǵa tartady kásipker. Sebebi qazaq qoǵamy ulttyq naqyshtaǵy kıimder nemese buıymdardy qoldanýǵa áli de bolsa daıyn emes.
Aıyna 90 jup aıaqkıim
Qajymas qaıratty talap etetin bul mamandyqtyń jiligin shaǵyp, maıyn iship otyrǵan azamatsha qazirgi tańda tek qana qazaqı bolmys pen bitimdi kórsetetin erekshe týyndylaryn nasıhattaýmen aınalysýda. «Eńbek etseń emersiń» demekshi, taban aqy, mańdaı terine qaraı Táńiri de yrzyq-nesibesin molaıtyp qoıǵan. Ár iske epti kelgen Áseldiń bir armany elimizdiń basty qalalarynda óziniń arnaıy dúkenderin ashyp, ulttyq ónimdi brendke aınaldyrý.
Otandyq aıaqkıim óndirisiniń aldyn bermes qarym-qabiletke ıe sheberdiń jumysyn óńir basshysy Amandyq Ǵabasuly da oń baǵalaǵan. El basqarǵan azamattardyń kóńilinen shyqqan dúnıeler dúnıejúzin moıyndatýǵa ábden laıyqty.
Álemniń sán toptamalarynyń qatarynan kórýge turarlyq bul ónimderdi bar-joǵy 4 adam ǵana shyǵarady. «Eńbegi kóptiń uıqysy az» deýshi me edi?
Iá, dál solaı, olar tynymsyz ter tógýde. Birligi jarasqan seh qyzmetkerleriniń sheberligi arqasynda aıyna 90 jup aıaqkıim shyǵarylady.
Ónimniń dızaınyn bıznes ıesi ózi jasasa, úlgilerdi baýyry naqyshyna keltirip beretinge uqsaıdy. Barlyq taýarlar taza bylǵarydan, sıyr men qoıdyń terisinen jasalynady.
Sheberhanada negizgi prosestiń bári qol eńbegin talap etedi. Demek, aıaqkıimniń ár jubyn qolóner týyndysy dep baǵalaǵan jón. Altyn qoldardan shyqqan bul dúnıeler sheteldikten esh kem emes. Modeli jaǵynan da qazirgi zamanǵa laıyqtap tigilgen. Qol óneriniń baǵasy da qoljetimdi.
Qyzdarǵa arnalǵan baletkalar 10 myń teńgeden, jazdyq aıaqkıimder 5 myń teńgeniń kóleminde bolsa, qystyq etikter 25 myńnan, kóktem mezgiline arnalǵan kebister 20 myńnyń aınalasynda.
– Ónimge degen suranys ta óte joǵary. Ulttyq naqyshtaǵy, qazaqı aıaqkıimderge arnaıy tapsyrys beretinder de joq emes. Óıtkeni túp tamyrymyzdy kórsetetin osynaý naqyshtar óte ádemi kórinedi, shetelge shyqsa da qazaq ekenin kórsetedi. Sapaly taýardyń sórede samsap turýy jaramaıdy. Ásel Bolatqyzy árbir qazaqtyń aıaqtarynan ulttyq naqyshtaǵy aıaqkıimdi kórýdi armandaımyn, – deıdi.
Qadamy nyq, oıy oq, kózi ot, bitimi bólek tulǵanyń armany adastyrmaıdy dep senim bildiremiz. Ózimizge ǵana tán naqysh arqyly, qalyń elge qajetti aıaqkıimdi jasap otyrǵan jannyń tabandylyǵy tuǵyrynan túsirmesin.
Kásipkerdiń uıaly telefony: + 7 (747) 732 70 70
Anar SABYROVA,
Almaty oblysy
