2022 jyldyń 1 qyrkúıeginde Prezıdent halyqqa arnaǵan «Ádil memleket. Bir halyq. Órkendegen qoǵam» atty Joldaýynda memlekettik saıasattyń basymdyǵy – ádilettilik ekenin atap ótti. Al ol eldiń tabıǵı baılyǵyn ádil bólýden bastalady. Qazaqstan Respýblıkasy Konstıtýsıasyna ózgerister men tolyqtyrýlar engizý jónindegi respýblıkalyq referendýmda da jer men jer qoınaýy eń aldymen Qazaqstan halqyna tıesili degen norma bekitildi. Osylaısha, Ata Zańǵa engizilgen bul ózgerister Prezıdentke memlekettiń ádilettilik vektorynyń tikeleı kórinisi bolatyn «Ulttyq qordan - balalarǵa» jobasyn qurý týraly bastamany usynýǵa múmkindik berdi.
– Konstıtýsıamyzda jer men onyń qoınaýy, sý, ósimdikter men janýarlar dúnıesi, basqa da tabıǵı resýrstar halyq menshigi dep bekitilgen. Osy normanyń qabyldanýynyń arqasynda «Ulttyq qordan - balalarǵa» keń aýqymdy baǵdarlamasy iske qosylady. Ulttyń naǵyz ulylyǵy ár otbasynyń, árbir azamattyń amandyǵynda. Sondyqtan ulttyq ekonomıka halyqtyń ıgiligi úshin jumys isteýi kerek, – dedi Qasym-Jomart Toqaev. Bastamaǵa sáıkes, 2024 jyldyń qańtarynan bastap Ulttyq qordyń ınvestısıalyq kirisiniń 50 paıyzy qazaqstandyq balalardyń arnaıy shottaryna baǵyttalyp, bólinetin bolady.
Ulttyq is-sharalar josparynyń 70-tarmaǵyna sáıkes bul jobany iske asyrýǵa jaýapty, ıaǵnı oryndaýshy – Qarjy mınıstrligi bolyp bekitildi. Vedomstvo mamandary 2024 jyldyń 1 qańtarynan bastap Ulttyq qordyń jyldyq ınvestısıalyq kirisiniń 50 paıyzy balalardy merziminen buryn alý quqyǵynsyz 18 jasqa tolǵanǵa deıin arnaıy jınaq shottaryna aýdarylatynyn túsindirdi. «Jobaǵa Qazaqstan azamaty bolyp tabylatyn 18 jasqa deıingi barlyq balalar qatysady», - dedi Qarjy vıse-mınıstri Dáýren Temirbekov.
Al 18 jasqa tolǵan kezde jınaqtalǵan somany tek eki maqsatqa jumsaýǵa bolady: bilim alý jáne turǵyn úı satyp alý.
Taǵy aıta keterligi, «Biryńǵaı jınaqtaýshy zeınetaqy qory» AQ Balalarǵa arnalǵan ulttyq qordyń operatory bolyp taǵaıyndaldy. Qarjy mınıstrligi boljam men esepteýler jasap, naqty ýaqyt rejıminde únemdeýdi qadaǵalaý tetikterin qarastyrady. Bul qarajatqa halyqtyń baqylaýyn qamtamasyz etedi. «BJZQ arnaıy jınaq shottarynyń operatory boldy, óıtkeni ol jınaqtaýshy zeınetaqy júıesiniń biryńǵaı ınfraqurylymdyq esep ortalyǵy bolyp tabylady, shottardy ashý jáne júrgizý úshin tehnıkalyq jáne kásibı múmkindikteri bar», - dep túsindirdi «BJZQ» AQ basqarma tóraǵasynyń orynbasary Sáýle Egeýbaeva. Al jınaq kólemi Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq qorynyń ınvestısıalyq tabystylyǵyna baılanysty bolady.
– Bir jyldan keıin balalarǵa Ulttyq qordyń ınvestısıalyq kirisiniń jartysy esepteletinin eske salamyn. Bul barlyq azamattar Ulttyq qordaǵy istiń jaı-kúıin jiti qadaǵalaıdy degen sóz. Árkimniń ulttyq baılyqqa qatysýy bos sóz emes. Bul naǵyz halyqtyq, qoǵamdyq baqylaýdyń bastaýy. Muny Úkimet te, Ulttyq bank te tolyq túsinse deımin. Sondyqtan ony az jumsap, kóp tabys tabý kerek. Onyń ústine, «aqsha tabý» máselesi de bar ekeni anyq, – degen bolatyn Prezıdentimiz Qasym-Jomart Toqaev. Boljam boıynsha, aldaǵy 7 jylda Ulttyq qordyń aktıvteri 100 mıllıard dollarǵa deıin ósýi kerek.
Qazaqstandyq ekonomıs Arman Baıǵanov Memleket basshysynyń «Ulttyq qordan – balalarǵa» bastamasynyń bolashaǵy zor dep esepteıdi. «Meniń oıymsha, bul bastama óte jaqsy. Bul 200 myń teńge bolsa da jaqsy kómek. Aqsha sol jerde bos jatqan joq, depozıttik shottarda jınaqtalǵandaı bolady», – deıdi ol. Sarapshy 2024 jyldan bastap ár balaǵa jeke jınaq shottary ashylatynyn da eske saldy. Ár jyldyń qorytyndysy boıynsha osy shottarǵa balalar úshin qarajat aýdarylady. Jyl saıyn jańa balalardyń týýy esepke alynady jáne jańa esepshottar ashylady, al balalar 18 jasqa tolǵanda shottar jabylady.
Ulttyq bank pen Úkimettiń esepteýleri boıynsha, 18 jasqa tolǵanǵa deıin jeke shotqa shamamen 3 myń AQSH dollary jınalady eken. Basqa derekkózderge súıensek, soma esepshottyń qashan ashylǵanyna baılanysty 5-6 myń dollarǵa deıin ózgerýi múmkin.
Joǵaryda aıtylǵandardy eskere otyryp, «Ulttyq qordan – balalarǵa» eń mańyzdy áleýmettik bastama ekenin ańǵaramyz. Jalpy, búginde memleket adamı kapıtaldy damytýǵa jáne qazaqstandyqtardy áleýmettik qamtamasyz etý úshin jaǵdaı jasaýǵa baǵyttalǵan birqatar júıeli sharalardy júzege asyrýda. Bul joba da áleýmettik-ekonomıkalyq saıasattaǵy ádilettiliktiń is júzindegi kórinisi bolyp tabylady. Eń bastysy, qazaqstandyq otbasylar eldiń ulttyq baılyǵynyń naqty áserin tikeleı sezine alady. Jas urpaqtyń kámeletke tolǵan kezde shotynda biraz aqsha jınap, bolashaǵyn oılaý ádetin qalyptastyrýǵa kómektesedi. Óskeleń býynǵa bolashaqtyń belgili bir materıaldyq negizin qalyptastyrýǵa múmkindik beredi.
