Óńirdiń damýy jáne «Nur Otan» partıasynyń Jol kartasynyń júzege asyrylý brysy sóz bolǵan jıynǵa fraksıa jetekshisi Beısen Tájibaev tóraǵalyq etip, júrgizip otyrdy. Ol «Nur Otan» partıasy Tóraǵasynyń birinshi orynbasary Baýyrjan Baıbek óńirlerde fraksıanyń jumysyn kúsheıtý, ótkir problemalardy sheshýge yqpal etýdi júktegenin, osy baǵytta jumys júrip jatqanyn málimdedi.
Kún tártibindegi birinshi másele boıynsha Túrkistan oblysynyń strategıa jáne ekonomıkalyq damý basqarmasynyń basshysy Qanat Qaıypbektiń baıandamasy tyńdaldy. Onyń aıtýynsha, 3 jylda atqarylǵan aýqymdy jumystardyń nátıjesinde Túrkistan qalasyn damytýdyń 1-kezeńi aıaqtalyp, negizgi áleýmettik ınfraqurylymy qalanǵan. Jalpy 445 mlrd. teńgege jańa 257 nysannyń qurylysy júrgizilgen. Onyń ishinde 230 mlrd. teńgesi jeke ınvestısıalar esebinen qolǵa alynǵan. Óńirde barlyq sala boıynsha júıeli jumystar atqarylyp jatyr. Ekonomıkalyq, áleýmettik ındıkatorlardyń oryndalýy jaqsy.
«Nur Otan» fraksıasy depýtattaryn Túrkistan oblysynyń keıbir aýyldarynda ǵalamtor jyldamdyǵynyń tómendigi alańdatyp, osy másele tóńireginde ótkir suraqtar qoıdy. Bul saýaldar Túrkistan oblysynyń sıfrlandyrý, memlekettik qyzmetter kórsetý jáne arhıvter basqarmasynyń basshysy Elnur Ótebaevqa baǵyttalǵan bolatyn. Basqarma basshysy aldymen ózi jaýapty basqarmanyń óńirdi ınternetpen qamtý jolyndaǵy jumystaryn baıandady. Onyń aıtýynsha, Túrkistan qalasyn sıfrlandyrý baǵytyndaǵy 48 bastamanyń 25-i iske asyrylǵan. Qarjyny ońtaılandyrý, jumysty júıeleý nátıjesinde 2020 jyly oblystyq búdjetke kezeń-kezeńimen 244,5 mln. teńge únemdelip, qaıtarylǵan.
– Budan basqa, telefon apparattarynyń abonenttik tólemderi 1064 teńgeden 350 teńgege deıin, halyqaralyq telefon sóılesýlerine ketetin shyǵyndar mınýtyna 39 teńgeden 7 teńgege deıin tómendetildi. Aýdandar, qalalar, oblys ákimdigi men basqarmalar arasynda lımıtsiz tegin sóılesýler qamtamasyz etildi. Oblysta 838 eldi meken bar. Onyń ishinde 481 eldi mekende (57,3%) 3G jáne 4G mobıldi ınterneti, 206 aýylda (24,6%) 2G mobıldi ınterneti qol jetimdi. Óńirdi sapaly ǵalamtormen qamtý jumystary jalǵasyp jatyr, – dedi basqarma basshysy.
Depýtattar mobıldi baılanysy nashar jáne múldem joq 151 eldi mekenniń máselesi jóninde saýaldar joldady. Oblysta respýblıkalyq, oblystyq, aýdandyq jáne qalalyq mańyzy bar avtojoldardyń 3400 shaqyrymynda, ıaǵnı, 51,5 paıyzynda ınternet pen uıaly baılanystyń joq ekendigi de ótkir synaldy. «Ksell» AQ, «Bılaın» AQ ókilderine de tıisti usynystar aıtyldy.
QR Sıfrlyq damý mınıstrliginiń uıaly baılanys operatorlarymen memorandýmy aıasynda «250+» jobasy arqyly 151 aýyldyń 80-nin uıaly baılanyspen qamtamasyz etý josparlanǵan. Alaıda baılanys operatorlary kórsetilgen 58 eldi mekende ǵana jumys júrgizgen. Sonymen birge fraksıa otyrysynda Túrkistan oblysy úshin arhıvke arnalǵan ǵımarat qajet ekeni aıtyldy. Depýtattar bul saladaǵy túıtkildiń kóp ekenine toqtalyp, ol kemshilikter Jol kartasy ındıkatorlaryn oryndaýǵa keri áserin tıgizetinin jetkizdi. Atalǵan problema aldaǵy ýaqytta bólek talqylanyp, naqty usynystar joldanatyn boldy.
Kún tártibindegi úshinshi másele boıynsha óńirdegi qazba baılyqtardy zańdy paıdalanýdaǵy kedergiler, osy saladaǵy jumystar saralandy. Oblystyq ınvestısıa jáne eksport basqarmasy basshysynyń orynbasary Qanat Shonbasovtyń málimdeýinshe, oblys aýmaǵynda keń taralǵan paıdaly qazbalardy óndirýge jalpy 110 kelisimshart jáne 38 lısenzıa berilgen.
– Zerdeleý nátıjesinde oblys aýmaǵynda jalpy kelisimshart mindettemelerin tolyq oryndamaǵany úshin 18 kelisimshart jáne 4 lısenzıanyń kúshi merziminen buryn toqtatyldy. Onyń ishinde, Aqsý ózeni mańynda ornalasqan 10 jer qoınaýyn paıdalanýǵa arnalǵan 5 ruqsat qujattary keri qaıtaryldy. Qazirgi tańda, oblys aýmaǵynda keń taralǵan paıdaly qazbalardy óndirýge arnalǵan kelisimshart, lısenzıa sany 148-den 124-ke azaıdy, – dedi Q.Shonbasov.
Fraksıa músheleri jer qoınaýyn paıdalanýshylar arasynda zańdy belden basatyndar áli de kóp ekenin, lısenzıasy bar tulǵalardyń tizimin depýtattarǵa berý jóninde usynys berdi.
«Ózen, kól, orman, tarıhı oryndar aýmaqtaryn kózdiń qarashyǵyndaı saqtaý kerek. Ókinishke qaraı, aqshaǵa qunyqqan keıbir kásipkerler jer qoınaýyn paıdalaný erejesin saqtamaı, tabıǵatqa orasan zıan keltirýde. Biz osy zańsyzdyqtardyń aldyn alýda tıisti basqarmamen, ákimdiktermen birlesip jumys isteýge daıynbyz», – deıdi nurotandyq depýtattar.
Májilistegi máseleler hattamaǵa túsirilip, qaýly qabyldandy. Ǵalamtormen qamtýdy jedeldetý, jer qoınaýyn zańsyz paıdalanýshylardan qorǵaý is-sharalaryna depýtattardan jumysshy top qurylyp, tekserýge shyǵatyn boldy. Túıtkilder partıanyń baqylaýyna alyndy.
(Sýretterdiń avtory: Anton Leshenko)
