Elimizde teńdesi joq jańa bilim alý mekeni zamanaýı tehnologıalarmen jabdyqtalǵan jastar ortalyǵyna aınalmaq. Aımaq basshysy oblystyq ǵylymı-ámbebap kitaphanany aralap, onda atqarylyp jatqan jumystarmen tanysty.
– Bul ortalyq bilim alyp qana qoımaı, shyǵarmashylyq pen shabytty ushtastyryp, biregeı jobalardy júzege asyratyn keshen retinde barsha kitapqumar qaýymnyń súıikti mekenine aınalary sózsiz. Ol úshin barlyq jaǵdaı jasalady, – dedi oblys ákimi.
Úsh qabatty shyǵarmashylyq shańyraq ártúrli aımaqtarǵa bólingen. Oqý zaldary men kitap sóreleri iriktelip, ornatylǵan. Eń joǵarǵy ári jaryq qabatynda úlken kitaphana jaıǵasqan. Onda Qazaq eliniń ataqty qaıratkerleri men qalamgerleri men álemniń úzdik aqyn-jazýshylarynyń ár jyldary jazylǵan týyndylary, estelikteri men kúndelikteri jınalýda.
Ekinshi qabatta alýan túrli stýdıalar, sheberhanalar men qolóner dúkenderi oryn aldy. Bul jerde kez-kelgen oqyrman úshin kitaptan shabyttanǵan dúnıelerdi óz qolymen jasap shyǵarýǵa múmkindik bar. Birinshi qabatta Fab-lab ornalasqan. Munda kitapqumar qaýym bir-birimen kezdesip, bas qosa alady. Jańa týyndylardyń tusaýyn kesýge barlyq jaǵdaı jasalǵan.
Tómengi qabatta ǵylymı-zertteý ortalyǵy, ıaǵnı negizgi kitap saqtaý qoımasy ornalasqan. Bul jerde óte sırek kezdesetin kitaptar men monýskrıptiler saqtaýly. Sonymen qatar, mundaǵy úlken zertteý ortalyǵy qundy dúnıelerdi saqtap qalý úshin olardy qaıta qalpyna keltirip, sıfrlandyrady.
Uıymdastyrýshylardyń oıynsha, Ál-Farabıdiń mýzyka týraly traktatyn oqyǵannan keıin, adam óz týyndysyn nemese tipti mýzykalyq shyǵarmasyn jasaýǵa shabyt alýy múmkin. Sonda Fab-lab-taǵy zamanaýı tehnologıalardy qoldana otyryp, óner týyndysyn jaryqqa shyǵaryp, tipti jańa mýzykalyq aspapty oılap taba alady. Ol úshin osynda dybys jazý stýdıasy ornalasqan. Ortalyqta bı ujymymen birge óz qoıylymyn oılap taýyp, ony osynda ornalasqan kıno-konsert zalynda kórsetýge nemese atrıýmda tanystyrýǵa bolady. Osylaısha, jańa kitaphana shyǵarmashylyq armannyń júzege asýyna tolyq múmkindik beredi.
Budan bólek, kitaphana ǵımaratynda jańa týyndylardyń tusaýyn kesýge arnalǵan jańa úlgidegi shyǵarmashylyq zaly, kádesyılar dúkeni jáne kezdesýlerge arnalǵan jaıly kofehana bar. Munda basqosý stýdıasy- kovorkıng, kompúterlik synyp, foto jáne beınetúsirilimge arnalǵan mýltımedıa zaly bar. Bul – ásirese blogerler, fotograftar men dızaınerler úshin paıdaly oryn bolmaq.
Kitaphanada 3D modelderin jasaýǵa arnalǵan proeksıalyq bólme, kallıgrafıa jáne óner stýdıasy, qysh qumyra jasaýǵa arnalǵan sheberhana bar. Balalar zalynda oqýdan basqa robototehnıka boıynsha sabaqtar ótedi. Eski kitaptardyń, qoljazbalar men qujattardyń muraǵaty usynylady.
– Ǵylymı-zertteý turǵysynan kitaphananyń maqsaty – barlyq qujattardy, kýálikterdi jáne basqa da mańyzdy materıaldardy bir jerge jınaý. Osyǵan deıin munyń bári ár jerde saqtalyp kelgen. Mysaly, 1872 jyly Túrkistan úlken týraly álbom shetel asyp ketken. Onda jergilikti sheıhter men bıleýshilerden kóptegen zańdy qujattar jınaǵy bolatyn. Qazir munyń bári Sankt-Peterbýrgtegi shyǵystaný murajaıynda saqtaýly. Qujattardyń úlken kólemi Tashkentke arheologıa ortalyǵyna jetkizilgen. Olardyń kópshiligi jeke tulǵalardyń qolynda, olardyń biri zertteýshi Shahovsov bolyp sanalady. Osylaısha, kóptegen zerttelmeı qalǵan dúnıeler jetedi. Jańa kitaphananyń mindeti – bul qujattardy bir jerge jınap, oqyrmandar men ǵalymdarǵa qoljetimdi etý. Ol úshin barlyq aqparat sandyq formatqa aýystyrylady, – deıdi kitaphana jobasyn tujyrymdamalyq ázirleý jónindegi jumys tobynyń jetekshisi Aıko Token.
Ekinshi tarıhı mindet – eski qujattar muraǵatyn jınap, saqtaý. Ol úshin erekshe jaǵdaılar men syrtqy faktorlardy baqylaý qajet. Mundaı qujattardy totyǵýǵa qarsy jabdyǵy bar arnaıy seh qalpyna keltiredi. Aıta keteıik, bul – Ortalyq Azıadaǵy jalǵyz seh. Úshinshi mańyzdy baǵyt – jasandy zerdeni paıdalana otyryp, tarıhı kitaptar men materıaldardyń úlken derekqoryn qalyptastyrý. Fab-lab – bul úlken óndiris zerthanasy. Bes mashınanyń qarapaıym jıyntyǵyn qoldana otyryp, kez-kelgen adam oıyndaǵy dúnıeneni, sándik zattardan kompúterge deıin jasaýǵa tolyq múmkindikter bar.
Zamanaýı bilim ortalyǵynyń jumysymen tanysqan Túrkistan oblysynyń ákimi Ómirzaq Shókeev jaýapty tulǵalarǵa birqatar naqty tapsyrmalar berip, mindetter júktedi. Qolǵa alynǵan jumystardy belgilengen kestege sáıkes aıaqtaýdy tapsyrdy.
