Osy maqsatta oblys aýmaǵynda aýqymdy jumystar jasalýda. Óńirde iske asyrylyp jatqan iri sý nysandarynyń qurylysy tolyq aıaqtalǵanda aǵyn sý tapshylyǵy tolyǵymen joıylmaq.
Úkimet qaýlysymen oblystaǵy 5 sý nysany, atap aıtqanda «Bógen» sý qoımasy, «Qosqorǵan» sý qoımasy, «Túrkistan» magıstraldy kanaly, «Arys» magıstraldy kanaly jáne «Qaraspan» magıstraldy kanaly jáne Qazaqstan Respýblıkasy Qarjy mınıstrligi buıryǵymen «Qaraspan» sý toraby respýblıkalyq menshikten oblystyq menshikke qabyldandy.
Olardy kútip ustaý maqsatynda Túrkistan oblysy aýyl sharýashylyǵy basqarmasyna qarasty «Bógen arnasy» komýnaldyq memlekettik mekemesi quryldy. Mekemede jańadan 200-ge jýyq shtattyq birlik jumys orny ashylyp, 30-dan astam arnaıy tehnıkamen qamtamasyz etildi. Nátıjesinde Túrkistan óńirindegi sý nysandaryn bir qoldan basqarý júzege asyrylyp, vegetasıalyq kezeńde aǵyn sý tapshylyǵynyń aldyn alýǵa negiz boldy.
«Túrkistan oblysyn áleýmettik-ekonomıkalyq damytýdyń 2024 jylǵa deıingi keshendi jospary» aıasynda agrarlyq salaǵa, onyń ishinde Túrkistan qalasy aýmaǵynda aǵyn sý tapshylyǵyn joıý maqsatynda iri sý nysandary qurylysyn júrgizýge basymdylyq berildi.
Atap aıtqanda, Túrkistan magıstraldy kanalynda kúrdeli jóndeý jumystary júrgizilýde. Joba boıynsha buryn aǵyn sý 43 %-ǵa fıltrasıalyq shyǵynǵa ushyrasa, búgingi kúni 36 shaqyrym kanaldy betondaý jumystarynyń nátıjesinde 22 mln.m3 sý únemdelip otyr. Jalpy jobasy aıasynda 60 mln.m3 sý únemdeledi jáne qala aýmaǵyndaǵy 8 shaqyrym kanal boıy abattandyrylady. Búgingi kúni 1,5 shaqyrym abattandyryldy.
Al, «Keńsaı - Qosqorǵan - 2» sý qoımasyn salý jobasy boıynsha 34 mln.m3 aǵyn sý jetkiziledi. Qazirgi tańda úlken damby bıiktigi 28 metrge deıin kóterilip, 60 % betonmen qaptaldy. Nátıjesinde, bıyldyń ózinde kóktemgi tasqyn sýlar ysyrabyna jol berilmeı 5 mln.m3 sý jınaýǵa múmkindik berdi.
Sondaı-aq «Jetikól kólder júıesin jańǵyrtý» jobasy boıynsha bóget 34 shaqyrym uzyndyqqa kóterilip, bıylǵy jyldyń ózinde 250 mln.m3 sý jınaqtaldy. Bul joba aldaǵy ýaqytta Túrkistan óńiriniń ekologıalyq jaǵdaıyn jaqsartýǵa ońdy yqpalyn tıgizedi.
«Syrdarıa ózeninen mashınalyq arna salý» jobasy boıynsha memlekettik saraptama qorytyndysy alyndy. Joba memlekettik saraptama qaraýynda. Nátıjesinde Túrkistan qalasyna jylyna 53 mln.m3 aǵyn sý qosymsha jetkiziletin bolady.
«Sarqyrama» sý qoımasyn salý jobasy boıynsha qujattar ázirlenýde. Vegetasıalyq kezeńde «Bógen» sý qoımasyna qosymsha 50 mln.m3 sý tastalyp, Túrkistan óńiri boıynsha aǵyn sý kepildi túrde jetkiziledi.
Sonymen birge, Kentaý qalasynda «Qosqorǵan» sý qoımasyn odan ári tolyqtyra otyryp, sý tómendetý júıesin salý jobasy qolǵa alynbaq. Vegetasıalyq kezeńde Túrkistan óńirine qosymsha 70-95 mln.m3 deıingi aǵyn sý jetkiziletin bolady.
Sala mamandandarynyń qatysýymen ótken jıyn barysynda atqarylǵan jumystar men qolǵa alynýy tıis jobalar talqylandy. Aqsý ózeniniń boıyndaǵy «Orta Aqsý» jáne «Joǵary Aqsý» toǵandaryna kúrdeli jóndeý jumystaryna oblystyq búdjetten 40 mln.tg bólindi. Aýqymdy jumystardyń nátıjesinde aǵymdaǵy jyly vegetasıalyq kezeńde 10 mln.m3 aǵyn sýdy únemdep, Arys ózeni arqyly Bógen sý qoımasyna tastaldy.
Al «Qapshaǵaı» sý qoımasyn kúrdeli jóndeýden ótkizgen jaǵdaıda syıymdylyǵy 34 mln.m3 bolatyn sý qoımasyn qaıta qurýǵa jáne tótenshe jaǵdaıdyń aldyn alýǵa negiz bolady.
Shardara aýdanyndaǵy «Jaýshyqum» alqabyn ıgerý arqyly 12,2 myń ga sýarmaly jer jańadan qosylady. Jylyna orta eseppen 100 mlrd. tg. aýyl sharýashylyǵy ónimderi alynady. Jylyjaı, balyq óndirisi, qaıta óńdeý salasy damıdy.
Túrkistan qalasynyń ishki júıeleri men jasyl aımaqty, shahar aınalasyna qurylǵan «Azyq-túlik» beldeýin aǵyn sýmen qamtamasyz etý boıynsha qarqyndy jumystar júrgizilip keledi. Oblys ortalyǵynda birneshe jasandy kól salynyp, esý kanalynyń qurylysy júrgizilýde. Jalpy alǵanda, 80 mln.m3 shamasynda sýdy qajet etedi.
