– Eldiń damýy óńirlerdiń teńgerimdi damýy negizinde ǵana múmkin bolady. Jyl sońyna deıin Qazaqstan Respýblıkasynyń 2025 jylǵa deıingi aýmaqtyq damý jospary qabyldanady, ol óńirlik standarttar júıesi negizinde "ınfraqurylym adamdarǵa" qaǵıdatyn iske asyrýǵa baǵyttalǵan, – dedi R.Sklár.
Roman Sklár bul qaǵıdattyń mańyzy ınfraqurylymdy, onyń ishinde kólik, áleýmettik, komýnıkasıalyq jáne energetıkalyq ınfraqurylymdy ozyq damytýda ekenin túsindirdi.
Úkimet kelesi baǵyttar boıynsha qalalar men aýyldyq eldi mekenderdi damytýǵa basa nazar aýdarady: kásipkerlikti qoldaý; «zákirlik jobalardy» iske asyrý arqyly ekonomıkany ártaraptandyrý; ınjenerlik ınfraqurylymdy salý jáne jańǵyrtý; kóliktik baılanys máselelerin sheshý; áleýmettik-ekonomıkalyq damýdyń keshendi josparlaryn iske asyrý jáne t.b. 2020 jyldyń qorytyndysy boıynsha respýblıka halqynyń 94%-y sýmen qamtamasyz etilgen. Bul 17,7 mln adam.
Memleket basshysy alǵa qoıǵan mindetterdi oryndaý úshin 1,3 mln-ǵa jýyq el azamattary turatyn 1 922 aýyldyq eldi mekende ortalyqtandyrylǵan sýmen jabdyqtaý jelileri men sý tazartý júıeleriniń qurylysy jalǵasatyn bolady. Osylaısha, 2025 jylǵa qaraı el halqy 100% taza aýyz sýǵa qol jetkizýmen qamtamasyz etiledi.
Elektr energıasyn tutynýdyń ósýin eskere otyryp, ekologıalyq manevrlik qýattardy damytý memlekettiń energetıkalyq qaýipsizdigin qamtamasyz etýdiń qajetti sharty bolyp tabylady.
Úkimet «Samuryq-Qazynamen» birlesip, bý-gaz qondyrǵylaryn salý jobalary boıynsha birlesken jumys júrgizýde jáne 2026 jylǵa qaraı elimizdiń ońtústiginde shamamen 3 myń MVt qýattylyqty iske qosý kútilýde.
– Sońǵy jyldary álemdik tájirıbeni eskere otyryp, jańartylatyn energıa kózderi sektoryndaǵy ınvestısıalyq ahýaldy jaqsartý boıynsha naqty qadamdar jasaldy. Memleket ekonomıkany dekarbonızasıalaýǵa baǵyttalǵan belsendi saıasat júrgizýde. Qazirgi ýaqytta elimizde shamamen 2 myń MVt jańartylatyn energıa óndiriledi, – dep habarlady R.Sklár.
Onyń aıtýynsha, 2025 jylǵa qaraı bul kórsetkish 2 esege artyp, 4000 MVt quraıdy, bul JEK úlesiniń 6%-yn josparly maqsatty ındıkatormen qamtamasyz etedi.
Memleket basshysynyń tapsyrmasyn oryndaý úshin gaz-hımıa salasynyń úsh jobasy iske asyrylatyn bolady. Olardyń biri – «Qashaǵan» ken ornynda jylyna 1 mlrd tekshe metr shıki gazdy óńdeý qýatymen gaz óńdeý zaýytynyń qurylysy, ol boıynsha qazirgi ýaqytta qurylys-montajdaý jumystary júrgizilýde.
Batys Qazaqstan óńiriniń tutynýshylaryn turaqty gazben jabdyqtaýdy qamtamasyz etý úshin «Maqat-Soltústik Kavkaz» magıstraldyq gaz qubyryn jańǵyrtý jáne «Beıneý-Jańaózen» gaz qubyrynyń ekinshi jelisin (308 km) iske qosý josparlanǵan.
Turǵyn úı máselelerin sheshýge keletin bolsaq, Qazaqstan Úkimeti «bir tereze» qaǵıdaty boıynsha ákimshisi retinde «Otbasy bankin» belgileýmen tolyqqandy baǵdarlama ázirleýdi júrgizýde.
– El halqynyń turǵyn úı jaǵdaıyn jaqsartýǵa baǵyttalǵan, memlekettik qoldaý sharalaryn iske asyrý jáne muqtajdar esebine qoıýdyń biryńǵaı qaǵıdalaryn bekitýdi kózdeıtin turǵyn úı saıasatyn reformalaý týraly zań jobasy ázirlendi. Sonyń ishinde azamattarǵa keıinnen turǵyn úı satyp alý maqsatynda jınaqtaý úshin zeınetaqy jınaqtarynyń bir bóligin «Otbasy bankindegi» shottarǵa aýdarýǵa quqyq berýdi kózdeıtin normatıvtik baza qaıta óńdeledi, – dedi R. Sklár brıfıńte.
Prezıdent Joldaýyna sáıkes sharalardy qoldanýdy talap etetin taǵy bir sala – agroónerkásip kesheni. Úkimet basshysynyń orynbasary atap ótkendeı, agroónerkásiptik keshenniń basty maqsaty — eldiń azyq-túlik qaýipsizdigin qamtamasyz etý.
Aýyl sharýashylyǵy óndirisine aýa raıy faktorlarynyń teris áserin joıý, sondaı-aq mal sharýashylyǵynyń jemshóp bazasyn damytý maqsatynda eginshilikti ártaraptandyrý boıynsha jumys júrgizilýde. Ol úshin jaldaý sharty sheńberinde qabyldanǵan mindettemelerdi oryndaý boıynsha jer paıdalanýshylarynyń jumysyn baqylaý tetikteri ázirlendi.
– Memlekettik retteý sharalary zamanaýı sıfrlyq tehnologıalardy qoldanýǵa, ǵaryshtyq monıtorıń pen jerdi qashyqtan zondtaýǵa negizdelip, memlekettik qoldaý sharalarymen úılestiriletin bolady, – dep tolyqtyrdy Roman Sklár.
Budan basqa, bıznes úshin: egis alqaptaryn ártaraptandyrý, aýyl sharýashylyǵynyń jalpy ónimin ulǵaıtý, eńbek ónimdiligin arttyrý, sondaı-aq jerdi utymdy paıdalaný jónindegi talaptardy oryndaý sıaqty qarsy mindettemelerdi kezeń-kezeńimen engizý josparlanyp otyr.
Aýyspaly egistegi úlesin ǵylymı negizdelgen normalarǵa deıin jetkize otyryp, jem-shóp daqyldaryn ósirý alańyn keminde 2 ese ulǵaıtý josparlanýda.
Túbegeıli jáne jer betin jaqsartý, sýlandyrýdyń neǵurlym tıimdi modelin qoldaný arqyly jańa alqaptardy aınalymǵa tartý jolymen jaıylymdardyń ónimdiligin arttyrýǵa jańa tásilder engiziletin bolady. Osyǵan baılanysty sýmen qamtamasyz etý jáne sýdy únemdeý maqsatynda turaqty negizde sý arnalaryn rekonstrýksıalaý júrgizilýde.
– 2025 jylǵa deıin jalpy uzyndyǵy shamamen 2,3 myń km bolatyn keminde 120 magıstraldyq arnany qaıta jańartýdy júrgizý josparda bar, sondaı-aq taıaý ýaqytta eldiń alty óńirinde jınaqtaý kólemi 1,7 mlrd m3 bolatyn 9 jańa sý qoımasy salynatyn bolady, – dep baıandady ol.
Búgingi tańda elimizde shamamen 1,6 mln jeke qosalqy sharýashylyq bar, olar 2020 jyldyń qorytyndysy boıynsha 2,6 trln teńge somasyna aýyl sharýashylyǵy ónimin óndirdi. Memleket basshysynyń tapsyrmasy boıynsha bıylǵy jyldyń sońyna deıin Parlamentke «Jeke qosalqy sharýashylyqtar týraly» Zań jobasy engiziledi. Osy zań jobasyn qabyldaý memlekettik qoldaý sharalary sheńberinde aýyl halqynyń kóptegen toptarynyń sýbsıdıalar men jeńildikti kredıtterge qol jetkizýin qamtamasyz etýge múmkindik beredi.
Jeke qosalqy sharýashylyqtardyń áleýetin aýyl sharýashylyǵy kooperasıasyn damytý arqyly iske qosý josparlanýda, bul shaǵyn bytyrańqy fermerleriniń tamaq jáne jeńil ónerkásip kásiporyndarynyń qajettilikterimen ózara is-qımylyn tikeleı jáne janama tizbekter arqyly baılanystyrýǵa múmkindik beredi. «Birge – kúshtirek» kooperasıa qaǵıdaty aýyldaǵy usaq taýarly óndiristiń básekelestik artyqshylyqtaryn arttyrýǵa múmkindik beredi.
Sondaı-aq Roman Sklár veterınarıa júıesine túbegeıli reforma júrgiziletinin habarlady. Birinshiden, memlekettik monopolıa fýnksıalarynyń bir bóligin básekeli ortaǵa berý josparlanyp otyr, bul osy salaǵa jeke kapıtaldyń kelýin qamtamasyz etedi.
Ekinshiden, veterınarlyq qyzmettiń epızootıalyq jaǵdaıdy jáne mal sharýashylyǵy ónimderiniń qaýipsizdigin baqylaý jónindegi qyzmeti sıfrlyq formatqa kóshirilip, osylaısha elimizdiń veterınarlyq mamandaryn negizgi fýnksıalaryn oryndaýǵa baǵyttaı otyryp, qaǵaz jumystarynan bosatatyn bolady.
Úshinshiden, ortalyq jáne jergilikti atqarýshy organdardyń veterınarlyq qyzmetteri arasynda ókilettikter naqty bólinetin bolady. Sonymen qatar, veterınarlyq mamandardyń jalaqysyn kóterý máselesin sheshý josparlanýda.
