Qazaqstanda áıelder kásipkerligi men olardyń qarjy, óndiris, áleýmettik salalardaǵy jetekshi róli jyl sanap artyp keledi. Olar shaǵyn jáne orta bızneste ǵana emes, iri kompanıalar men bankterdiń basqarý qurylymynda da joǵary laýazymdarǵa ıe. Kóshbasshy áıelder ekonomıkanyń ártúrli sektoryna jańashyldyq engizip, elimizdiń damýyna aıtarlyqtaı úles qosýda, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Bızneste jáne qarjy sektorynda áıelderdiń bolýy nelikten mańyzdy?
Áıelder basqaratyn kompanıalar men qarjy uıymdary kóbinese turaqtylyqqa, uzaq merzimdi strategıaǵa jáne áleýmettik jaýapkershilikke erekshe nazar aýdarady. Olardyń kóshbasshylyq stıli bıznes pen ekonomıkanyń turaqty ilgerileýine yqpal etedi.
Statısıkaǵa súıensek:
•Qazaqstanda shaǵyn jáne orta bıznes sýbektileriniń shamamen 43%-yn áıelder basqarady.
•Qarjy sektorynyń 50%-dan astamy áıel qyzmetkerlerden turady, al olardyń birqatary jetekshilik qyzmetterdi atqarady.
•Bank sektorynda áıelderdiń úlesi artyp, birneshe iri qarjy ınstıtýttaryn áıel basshylar basqaryp otyr.
•Áıel kásipkerler negizinen bilim berý, densaýlyq saqtaý, saýda-sattyq, qyzmet kórsetý salalarynda kóptep kezdesedi.
•BUU-nyń zertteýlerine sáıkes, áıelder kásipkerligi jumys oryndaryn kóbeıtip, ekonomıkalyq ósimdi jedeldetýge yqpal etedi.
Qazaqstandyq bıznestegi jáne bank sektoryndaǵy kóshbasshy áıelder
Úmit Shaıahmetova – bank sektoryndaǵykóshbasshy
Úmit Bolathanqyzy Shaıahmetova – Qazaqstandaǵy eń iri bankterdiń biri Halyk Bank-tiń basqarma tóraıymy. Onyń jetekshiligimen bank elimizdegi qarjy júıesiniń negizgi tirekteriniń birine aınalyp, sıfrlandyrý men ınovasıa baǵytynda úlken jetistikterge jetti.
Lázzat Ibragımova – turǵyn úı qurylys jınaq júıesin iske asyrýshy
Lázzat Erkinqyzy Ibragımova «Otbasy bank» AQ Dırektorlar keńesiniń múshesi. Buǵan deıin «Otbasy banktiń» basqarma tóraıymy, "Báıterek" Holdıńi tóraǵasynyń orynbasary bolǵan. "Damý"kásipkerlikti damytý qoryn basqaryp, 20 jyldan beri shaǵyn jáne orta bıznesti memlekettik qoldaý máselelerin zerttep keledi.
Investısıa, óndiris jáne qurylys sektoryndaǵy áıelder
Aınur Shánenova – ınvestısıalyq holdıńti basqarýshy
Aınur Shánenova – “KIPROS” jeke ınvestısıalyq holdıńiniń bas dırektory. Qazaqstannyń iri ulttyq kompanıalarynda basqarý jáne strategıalyq damý salasynda kóp jyldyq tájirıbesi bar. Ol “Qazaqstan temir joly” AQ bas dırektorynyń birinshi orynbasary, “QazMunaıGaz” UK” AQ munaı kásipshilik qyzmetteri jónindegi basqarýshy dırektory bolǵan.
Altynaı Qonysbaeva – qurylys jáne development salasyndaǵy jetekshi
Altynaı Qonysbaeva Mercury Properties kompanıasynyń bas dırektory. Onyń basqarýshylyq tájirıbesi 20 jyldan asady, buǵan deıin “Kcell” AQ, “QazMunaıGaz” UK AQ, “QazTransOıl” AQ sıaqty iri kompanıalarda jetekshi qyzmetter atqarǵan.
Dınara Shúkijanova - mashına jasaý salasyndaǵy jetekshi bıznes ókili
Dınara Shúkijanova – Qazaqstan Respýblıkasy Májilisiniń VIII shaqyrylymdaǵy depýtaty, Ekonomıkalyq reforma jáne óńirlik damý komıtetiniń múshesi, «Agromashholdıng KZ» AQ prezıdenti (2022). Ol «Respýblıka» partıasynyń teńtóraǵasy ári bıznestegi tanymal jas áıel.
Áıel kásipkerlerge qandaı qoldaý bar?
Qazaqstanda áıelder kásipkerligin damytý úshin ártúrli baǵdarlamalar iske qosylǵan:
•“Áıelder kásipkerligin damytý ortalyqtary” – kásip ashqysy keletin áıelderge keńes beredi.
•“Bıznestiń jol kartasy – 2025” baǵdarlamasy – kásipkerlerge memlekettik sýbsıdıalar usynady.
•Mıkronesıeler men granttar – áıelderdiń startaptaryn qarjylandyrýǵa múmkindik beredi.
Qaıyrymdylyq jáne bilim salasyndaǵy kóshbasshy áıelder
Dınara Qulybaeva – bilim men áleýmettik jobalarǵa qoldaý kórsetýshi
Dınara Qulybaeva – elimizdegi eń iri bilim qorlarynyń biri NNEF qorynyń negizin qalaýshy. Onyń bastamasymen kóptegen bilim berý, densaýlyq saqtaý jáne mádenıet jobalary júzege asýda.
Ásel Tasmaǵambetova – ekologıalyq jáne áleýmettik jobalardyń bastamashysy
Ásel Qazaqstanda qorshaǵan ortany qorǵaý jáne áleýmettik damý salasynda belsendi jumys isteıdi. Ol “Sábı” qory arqyly bilim berý, medısına jáne ekologıa baǵyttarynda kóptegen qaıyrymdylyq jobalaryn júzege asyryp keledi.
Gúljan Asanova – balalarǵa qamqorlyq kórsetýshi
Gúljan Satylhanovna Asanova – Qazaqstannyń SOS Balalar aýyldarynyń ulttyq dırektory. Ol balalarǵa qamqorlyq kórsetý salasynda uzaq jyldar boıy eńbek etip keledi. Gúljan hanymnyń basshylyǵymen uıym kóptegen balalar men otbasylarǵa kómek kórsetip, olardyń ómir súrý jaǵdaılaryn jaqsartýǵa baǵyttalǵan jobalardy júzege asyrýda.
Ekaterına Smolákova – bilikti pedagog jáne til janashyry
Ekaterına Smolákova - jańa taǵaıyndalǵan QRMájilisiniń depýtaty. Reseıdiń týmasy Smolákova Qazaqstanǵa kóship kelgennen keıin qazaq tili men ádebıeti mamandyǵy boıynsha fılologıa fakúltetinde oqydy. Ol eńbek jolyn qazaq tili men ádebıeti pániniń muǵalimi retinde mektepten bastap, keıin kolejde jalǵastyrdy. 2016 jyldan QBTÝ-da oqytýshy bolyp jumys istep, prorektorlyq qyzmetke deıin kóterildi.
Sport jáne ekstremaldy týrızmdegi áıelder
Maqpal Býrasheva – Qazaqstandaǵy áıelder álpınızminiń kóshbasshysy, birneshe álemdik shyńdardy baǵyndyrǵan sportshy. Ol jastardy álpınızmge baýlyp, taýly aımaq týrızminiń damýyna úles qosyp keledi.
Abıba Ábýjaqynova – dzúdoshy. Tashkenttegi álem chempıonatynda medal alǵan tuńǵysh qazaq qyzy atandy. Ol 48 keli salmaqta úzdik úshtikke engen bolatyn.
Olga Rypakova - jeńil atlet. Qatarynan úsh Olımpıadada júlde alǵan. Ol 2012 jyly London Olımpıadasynda chempıon atansa, 2008 jylǵy oıyndarda ekinshi, 2016 jylǵy Rıo dodasynda úshinshi orynnan kórindi. Olga Olımpıadanyń júldeler jıyntyǵyn tolyq jınaǵan Qazaqstandaǵy jalǵyz sportshy áıel. Sondaı-aq, ol úsh qarǵyp sekirýden Azıa rekordynyń ıegeri.
Medıa jáne mádenıet salasyndaǵy top-menedjerler
Lázzat Tanysbaı – medıa menejer jáne jýrnalıs
Lázzat Muratqyzy Tanysbaı – qazaqstandyq jýrnalıs jáne medıa menejer. 2019 jyldyń sáýir aıynan bastap quramyna respýblıkalyq 4telearna jáne 4 radıo, sondaı-aq 14 aımaqtyq telearna kiretin “Qazaqstan” respýblıkalyq teleradıokorporasıasy” AQ basqarma tóraıymy qyzmetin atqarýda.
Maqpal Jumabaı – ádebıet, óner jáne medıa salasynyń menejeri
Maqpal Jumabaı – aqyn, QR Jazýshylar Odaǵynyń múshesi, QR Prezıdenti janyndaǵy jastar saıasaty jónindegi keńestiń múshesi. Qazaqstannyń www.kitap.kz ashyq kitaphanasy, ÓzgeEpic qazirgi zamanǵy óner keńistigi sekildi tyń jobalary arqyly ádebıet pen mádenıettiń damýyna eleýli eńbek sińirdi. Qazirgi ýaqyttaSh.Shaıahmetov atyndaǵy «Til-Qazyna» respýblıkalyq ulttyq-ǵylymı praktıkalyq ortalyǵynyń bas dırektory.
Keleshektiń kóshbasshylary
Qazaqstanda jańa formasıadaǵy áıel kóshbasshylar qalyptasty. Olar – búgindi emes, bolashaqty ózgertetin jandar. Aldaǵy ýaqytta olardyń esimderi tehnologıa, qarjy, ekologıa jáne mádenıet salalarynda aıqyn tanylady.
Olar – eldiń damýyn jedeldetetin kúsh. Jańa ıdeıalarymen, batyl sheshimderimen Qazaqstandy jahandyq deńgeıde ilgeriletedi. Eń bastysy – keler urpaqqa úlgi bolyp, teńdik pen progrestiń negizin qalaıdy.
Olar – keleshekti jasaıtyn tulǵalar!
