Qazaq ǵalymynyń shetelde jaryq kórgen eńbegi erekshe kózge tústi

Dalanews 15 maý. 2018 09:32 524

Eýrazıa qurlyǵynan shyqqan ǵylymı-tanymdyq eńbekterdi jarıalaýǵa mamandanǵan Hertfordshire Press aǵylshyn baspa úıi akademık Orazaly Sábdenniń „Abaı, Qazaqstannyń bolashaǵy jáne álemdik órkenıet„ atty fılosofıalyq kitabyn basyp shyǵardy.

Ol álemdik qaýymdastyqtyń qyzyǵýshylyǵyn týǵyzyp, qazir keńinen talqylanýda. Álem qaýymdastyǵyna usynylǵan bul kitap qazaqtyń uly aqyny Abaıdyń poetıkalyq jáne qara sózderi arqyly búgingi kúnniń máselesin kóterýde ýaqyt pen keńistikti eńseretin epıkalyq jumys bop tabylady.

Bolashaqty boljaý ár kezde ońaı bolmaǵan, mine osyndaı aýyr júgi bar ǵylymı eńbek tek Qazaqstan men Ortalyq Azıa elderi ǵana emes, sonymen qatar barlyq álemge tán birqatar máseleniń basyn shalady. „Tehnologıalyq„ bolashaqqa kóz juma ilesip, júıtkip bara jatqan myna biz neni tysqary qaldyryp jatyrmyz? Basty nazar aýdartatyn da tus osy onda.

Orazaly Sábdenniń sheteldik basylym basyp shyǵarǵan bul ekinshi kitaby, negizi. Aldynda, ıaǵnı 2016 jyly Londonda ótken “Open Eurasian Literature Festival&Book Forum” atty V ádebı festıvali kezinde Ábdimálik Áshirovpen birge jazǵan “The Conceptual Strategy for Humankind’s Survival in the XXI Century and Food Security” kitabynyń tusaýy kesilgen edi. Bul tek Orazaly Sábdenniń ǵana emes, jalpy Qazaqstan ekonomıkasy ǵylymynyń qol jetkizgen úlken jetistigi dep baǵalanǵan edi sol kezde.

Sondaı-aq ol aǵylshynnyń ǵylymı qaýymdastyǵy tarapynan úlken qoldaýǵa ıe bolǵan Qazaqstan ekonomıkasynyń tarıhy týraly alǵashqy eńbek. Qazaq ǵalymynyń eńbegine Nobel syılyǵynyń teń ıegeri, Vashıngton akademıasynyń akademıgi S.Tımashevtiń ózi oń pikir jazyp qaldyrǵan. Ulybrıtanıadaǵy baspanyń málimetinshe, búginderi bul kitap Avstralıa, Jańa Zelandıa, Kanada, Shvesıa, Nıderlandy, Danıa, Ulybrıtanıa jáne AQSH syndy elderde satylymǵa shyǵarylǵan. Odan bólek álemdegi eń myqty degen 200 ýnıversıetettiń kitaphanasyna jóneltilgen.

Al búginderi jaryq kórgen “Abaı, Qazaqstannyń bolashaǵy jáne álemdik órkenıet” eńbegi aldyndaǵy kitapta kóterilgen adamzattyń ómirsheńdigin uzartý máselesin ary qaraı talqylaıdy. Sóıtip ony ekonomıkalyq, saıası, ekologıalyq turǵydaǵy pálsapalyq kózqarastaǵy sheshimder arqyly sıpattap, jurt nazaryna birneshe usynystyń talqysyn usynady. Onymen bireý keliser, bireý kelispes, degenmen ǵylymı ortanyń paıymy jalpy jurtshylyqqa osylaı jetýde.

Aǵylshyn baspasy akademık Orazaly Sábdendi Ortalyq Azıadan shyqqan myqty ǵalym, Qazaqstan ǵalymdary odaǵynyń prezıdenti, akademık, QR Parlamentinde tórt ret depýtat bolǵan,

ol álemdik ǵylymı oıdyń epısentrinde jarq etken ǵalamdyq masshtabtaǵy ózgege uqsamaıtyn jemisti ıdeıalarymen tanylǵan Ortalyq Azıanyń túkpirinen shyqqan ǵalym dep tanystyrady.

Aıta ketelik, bıyl 16 jyldyǵyn atap ótpek “Hertfordshire Press“ aǵylshyn baspa úıi Eýrazıa qurlyǵyndaǵy ǵylymı eńbekterdi iriktep, jarıalap, álemge osy óńirdiń ómiri men halqyn, jaı-kúıi men turmys-tirshiligin nasıhattaıdy. 16 jyl ishinde bul baspa 65 avtordyń 130-dan astam kitabyn basyp shyǵarǵan. Sonyń ishinde qazaq ǵalymynan osy kisi — Orazaly Sábden de bar.