Tańǵalmaımyz. Ázirgi áńgime saılaý týraly emes.
Rejıser Vıtalıı Manskıı (sýrette) osydan 18 jyl burynǵy Pýtındi eske alypty. Osydan 18 jyl buryn 26 naýryzda Pýtın bılikke kelgen.
«Boldy. Bitti. Ketip baramyn. Qolymnan kelgenniń bárin jasadym... Bul jigitti (Pýtındi aıtady, red.) 20 úmitkerdiń arasynan iriktep aldym» degen edi marqum Borıs Elsın.
1999 jyly sol tusta FSB-ny basqaryp turǵan Pýtın prezıdent mindetin ýaqytsha atqarýshy bolyp taǵaıyndalady. Ol jyldary az da bolsa da, saıası báseke bar-tyn.
«Pýtın alǵashqy aınalymda jeńe me, álde qaıtara saılaý ótkizýdiń qajettiligi týyndaı ma?» degen saýal ózekti-tuǵyn. Pýtınniń saılaýaldy shtabyn prezıdent ákimshiligi jetekshisiniń orynbasary Dmıtrıı Medvedev basqarǵan.
Sodan beri 18 jyl ótipti...
Manskıı bolsa, ań-tań.
«Bul qalaı? Áli otyr ma? 18 jyl artta qaldy, alda 6 jyl bar. Qosa alǵanda Pýtınniń bıliktegi merzimi 24 jylǵa sozylmaq. Shırek ǵasyrǵa jetip jyǵylmaq. Odan árige sozylýy da ǵajap emes...» deıdi ol.
Rejıserdiń Reseı prezıdenti týraly pikirin yqshamdap usynyp otyrmyz.
Aıdahar
2000-shy jyldardyń basyndaǵy Pýtın múlde bólek edi. Bolmysy bólek edi. Súıkimdi edi. Sóz tyńdaıtyn edi. Pikir almasýǵa ázir edi ol.
Qazirgi Pýtın múlde bólek. Bul tipti osydan 5 jyl burynǵy Pýtın emes.
Anyǵy, Pýtın joq. Et pen súıekten jaralǵan adam emes bul. Aıdahar. Ajdaha. Adam Pýtındi aıdahar Pýtın jeńip ketti. Ýystan shyǵyp ketti ol.
Anyǵy, dál qazir Pýtınniń qolynda bılik joq. Ol bılikten áldeqashan aıyrylǵan.
Tipti bir kúni tańsáriden oıanyp, óziniń jaza basqanyn, qateleskenin túsinse de, ony túzeýge tyryssa da, qolynan kelmeıdi. Sebebi, aıdahar Pýtın et pen súıekten jaralǵan adam Pýtındi joq qylyp jibergen.
Ókinishtisi, bul aıdahar Reseıdi áli uzaq jyl basqaratyn bolady.
Pýtınniń tusyndaǵy Reseıde bolashaq joq. Aǵa býynǵa báribir. Súrer ǵumyryn súrdi. Pýtın bılikke kelgen tusta ómirge kelgen urpaq jaqsy sezinedi muny. Sezinedi dep oılaımyn...
Burynǵy jáne qazirgi Pýtın
Pýtın qalypty ómirge qaıtyp oralmaıdy endi. Orala da almaıdy. Múmkin emes. Qazirgi júıe, bıliktiń reseılik nusqasy bárin búldiredi. Bárin buzady. Pýtınnen bastap bıliktiń eń tómengi satysynda júrgen ákim-qaralarǵa deıin bári «buzylǵan». Kisilikten ketken, adamdyqtan alystaǵan.
Bılik ózgertken bulardyń barlyǵyn. Azǵyrǵan. Azǵyndandyrǵan. Endeshe Pýtındi oılap kórińiz?
18 jyl boıy úzdiksiz bılep kele jatqan Pýtın áýel bastaǵy, ana sútimen daryǵan adamı qasıetterin saqtap qaldy dep oılaısyz ba? Búgingi bılik júıesi Pýtındi munyń bárinen ada qyldy.
Pýtın ǵana emes, basqasyna da qatysty bul. Bılik ózgertedi adamdy. Buzady. Nıetin buzady. Pıǵylyn buzady.
Osydan 18 jyl burynǵy Pýtın men qazirgi Pýtınniń arasy jer men kókteı.
2000-shy jyldary úıip-tógip bergen demokratıalyq urandary men ýádelerin umytyp ketti ol. Esinde joq. Sanasynan, kóńil kózinen óshken. Bálkim, sol shaqta onyń sózderi shynaıy bolǵan shyǵar, biraq qazirgi shaqta bulardyń tyrnaq ushyndaı kúshi joq.
Pýtın óz-ózin saqtap qala almady. Bylǵandy. Batpaqqa batty.
Pýtınızmniń eń alǵashqy qurbandyǵy da Pýtınniń ózi. Ol bas erkindiginen áldeqashan aıyrylǵan. Sondyqtan onyń urandary men ýádeleriniń kúshi de, máni de joq.
Ol endi qalypty ómirge qaıta orala almaıdy. Múmkin emes. Ony esh jerge syıǵyzbaıdy. Onyń jalǵyz qonysy da, qorǵanyshy da bılik. Basqa barar jeri, basar taýy joq.
Aıttym ǵoı, syıdyrmaıdy. Bılikten ketken kúni, bılikten taıǵan kúni qaıda barady Pýtın? Qaıda panalaıdy? Bilmeımin.
Bálkim, Venesýelaǵa kósher. Bálkim, Soltústik Koreıadan pana tabar.
Ol ózi qurǵan qaqpanǵa ózi tústi. Óz-ózin buryshqa tyqty. Óz-ózin tyǵyryqqa tiredi.
Oǵan qaraǵanda...
Iá, oǵan qaraǵanda Gorbachev durys edi. Pýtınmen de, Elsınmen de tildesken adammyn.
Solardyń arasynda Gorbachevtyń kisiligi baryn sezdim.
Ol kisiligin saqtap qaldy. Bılik ony buza alǵan joq. Buzyp úlgere almady.
Gorbachevtyń bıligi uzaqqa sozylǵan joq.
Ol qalypty ómirdiń, qarapaıym ómirdiń dám-tuzyn tatty. Aǵzasyn tazartty. Bıliktiń bálkim dýasynan, bálkim ýytynan aman qaldy.
Bılik – aýrý. Bılikte bolý – aýrý. Bılik qurý – aýrý. Odan aıyǵý qıyn. Gorbachev bul dertten der kezinde qutyldy.
Bıliktiń aýrý ekenin demokratıalyq elder baıaǵydan biledi. Bulardyń Ata zańdary dıktatýraǵa, dıktatorlarǵa qas. Dıktatorlyq belgileri barlardy bılikke jolatpaıdy.
Mundaılar bılikke bir jarmassa, qaıtip jibermeýi múmkin.
Dıktatýra demokratıanyń jaýy nemese kerisinshe...
Uzaq bılikte otyrý demokratıa úshin nonsens.
Pýtın muny bilmeıdi emes, biledi. Batystyń qundylyqtarynan qorqady ol.
Biz
Pýtınniń búgingideı bolǵanyna, búgingideı keıipke engenine biz, myna biz kinálimiz. Biz, myna biz búgingi Pýtındi jasap shyǵarǵan.
Anyǵy, biz sybaılasymyz onyń. Sybaılasyna aınalǵanymyzdy baıqamaı da qaldyq.
Biz kinálimiz Pýtınniń mundaı bolǵanyna. Búgingi keteýi ketken turmysymyzdy da basqadan emes, áýelde ózimizden kórýimiz kerek.
Pýtındi aıdaharǵa aınaldyrdyq. Ol ósti. Ózgerdi. Kúsheıdi.
Reseıdegi 143 mln. halyq Reseıdiń emes, Pýtınniń qol astynda qazir. Pýtın halyqty qolshoqpar qyldy.
Aǵa býyn, orta býyn. Olarǵa báribir. Olar óz urpaǵyn da ózderi sıaqty tárbıleýde.
Mektepke barǵan da bala erteń mektep bitirgende de Pýtınniń joldaýyn tyńdaıtyn bolady. Pýtın ol kezde de bolady. Bola bermek.
Pýtın bılikke kelgen tusta ómirge kelgen urpaqty Kreml ýlap jatyr qazir. Nasıhatymen. Aqparatymen...
İlgeride aıttym, alda áli 6 jyl bar. Pýtın áli 6 jyl bılep tósteıtin boldy. Jıyntyǵy 24 jyl. Budan keıin ne bolmaq? Bilmeımin. Belgisiz...
Ázirlegen, Dýman BYQAI
