Oraza ustaıtyn adam neni bilýi kerek?

Dalanews 13 naý. 2024 16:23 3021

Musylmandardyń Ramazan aıynda oraza ustaýy - tań atqannan kún batqanǵa deıin tamaqtan, sýsynnan jáne jynystyq qatynastan tyıylýdy bildiredi. Sodan keıin munyń barlyǵy ruqsat etiledi. Sonymen birge, orazanyń rýhanı mazmunyna jaýapkershilikpen qaraý kerek. Iaǵnı, Jaratqan Iege qulshylyq etý jáne Onyń ámirlerin oryndaý - ol belgili bir ıgilikterden ýaqytsha aıyrylý.

Oraza dıeta emes, eń aldymen oraza - Allah Taǵalaǵa qulshylyq etý jáne rýhty tárbıeleý. Biraq Alla Taǵalaǵa qulshylyq etýmen birge densaýlyǵyńyzdy da jaqsartyp alýyńyzǵa múmkindik bar. Óıtkeni bul qulshylyqtyń túri, densaýlyqqa da oń áser etpeı qoımaıdy. Sonymen qatar, oraza aıynda momyn musylmandar taraýyq namazyn kópshilik bolyp, birge oqıdy. Olar bul aıda kún saıyn Quran nemese onyń maǵynalarynyń aýdarmasyn oqıdy, osy aıdyń ishinde zeketterin berýge tyrysady, kóptep duǵa jasap minajat etedi, adamdarmen qarym-qatynas ornatyp, renjiskendermen tatýlasady, bir-birine qonaqqa barady, dám tuzymen bólisedi, basqalarǵa kómektesedi, jáne t.b. izgi amaldardy atqarady. Tamaqtan, sýsynnan jáne erli-zaıyptylyq jynystyq qatynastan (paryz úkiminde) mindetti túrde bas tartýǵa qaraǵanda, munyń bári quptarlyq amaldar.

Osyǵan oraı, alǵash oraza ustaýshylarǵa arnalǵan bilý kerek aqparatpen bólisýdi jón kórdik.

2024 jyly Ramazan orazasy qashan bastalady?

Ramazan aıy 2024 jyly 10 naýryzda kún batqan kúıi keshke bastalady. Birinshi taraýyq namazy da meshitterde 10 naýryzda oqyla bastaıdy. Orazanyń birinshi kúni 11 naýryzda bastalady. Orazanyń sońǵy kúni 9 sáýirde aıaqtalady. Sońǵy taraýyq namazy 8 sáýirde oqylady. Ramazan aıynyń bastalýyna baılanysty, jańa aıdyń bastalý kúnine qaraı, túzetýler engizilýi múmkin. Sondyqtan oraza ustaýshylarǵa jergilikti QMDB (Qazaqstan musylmandary dinı basqarmasy) dinı uıymnyń pikirine toqtalǵan jón.

Kim oraza ustaýǵa mindetti?

Orazanyń musylmandarǵa paryz bolatyn sharttary:

- balıǵat jasyna jetý;

- aqyl esi durys bolý;

- oraza ustaýshynyń densaýlyǵy jaramdy bolýy;

Ramazan aıynda kúndelikti kúnde orazany qalaı ustaý kerek?

Tań atqannan (tań namazynyń bastalý ýaqyty) kún batqanǵa deıin (keshki aqsham namazynyń bastalýyna deıin). Osy ýaqyt ishinde ishýge, tamaq jeýge jáne jubaıyńyzben jynystyq qatynasqa túsýge bolmaıdy. Demek, aqsham namazy ýaqyty kirgennen bastap, tań namazyna deıin (keshki jáne túngi ýaqyt aralyǵynda), atalmysh tyıymdar ruqsat etiledi;

Oraza ustaýshynyń sáresi men orazaǵa nıet?

Oraza ustaýshynyń sáresi (sýhýr) – Ramazan aıyndaǵy oraza kezindegi tań namazy ýaqyty aldyndaǵy aýyz bekitý (tamaqty iship-jeý).

Nıet - Rabbynyń ámirin oryndaý maqsatynda, júrekte oraza ustaýǵa sheshim qabyldaý. Nıettiń orny júrek, biraq nıetti aýyzsha aıtýǵa (bildirýge) bolady.

Nıet aıtý (bildirý) nusqasy: «Nıet ettim Allah Taǵala rızalyǵy úshin tańnan keshke deıin ramazan aıynyń orazasyn ustaýǵa». Nemese QMDB – nyń resmı saıttarynyń nusqalaryn qoldanýǵa bolady. Óz erikterimen arabshasyn nemes qazaqshasyn aıtsańyz bolady.

Aýyz ashar (ıftar) – Ramazan aıynyń oraza kezindegi keshki asy. Aýyz ashar aldynda duǵa jasaýmenen bastaǵany jaqsy.

Duǵa jasaý nusqasy: «Iá Allah Taǵala, Sen úshin oraza ustadym, saǵan nıet ettim, saǵan sendim. Seniń bergen nesibeńmen aýyz ashtym. Erteńgi kúnniń orazasyna da nıet ettim. Bizdiń ótken bilip te, bilmeı istegen kúnálarymyzdy keshire kór». Nemese QMDB – nyń resmı saıttarynyń nusqalaryn qoldanýǵa bolady.

Tań sáresine uıyqtap qalsam, sol kúngi oraza oraza bolyp sanala ma?

Tań sáresinde as jeý óte qajet. Eger siz sáresine uıyqtap qalsańyz, biraq siz uıyqtar aldynda kelesi kúni oraza ustaýdy josparlasańyz (nıet etseńiz), uıqydan turǵannan keıin siz ádettegideı orazańyzdy jalǵastyraı beresiz. Tań sáresinde tamaq ishpegenińiz úshin alańdamańyz. Orazańyz buzylmaıdy.