Tabysynyń belgili bir bóligin qaıyrymdylyqqa jumsaıtyn kásipker
kúnnen qýat alatyn shamdardy Aqtaý, Shymkent jáne Taraz qalalarynda da ornatýǵa óz úlesin qosqan.
– Aqyldy shamdardy elimizdiń birqatar óńirine ornattym. Ol shamdar kesh batqanda avtomatty túrde janady, tań atqanda qaıta óshedi. Kúnnen energıa alatyn shamdardy shyǵarýmen aınalysatyn zaýyt qurylysyn bastaýǵa jer alyp qoıdym. Aqyldy shamdardyń bir ereksheligi – 70% únem jasaıdy, sosyn ár baǵanada sım-karta, ınternet, radar, qýattaǵysh syndy 14 túrli qondyrǵy bar.
Týǵan aýylym Qoshqar atada 19 shaqyrym aýmaqqa 480 dana jaryq sham ornattyq, aýyldyń oıdym-shuqyrǵa aınalǵan jolyn jóndetip, mektep saldym. «Jaqsylyǵyńdy sýdaǵy balyq qana bilsin» demeı me, biraq keıde paıdaly ister ózgelerge de úlgili bolsa deısiń. Odan bólek, poıyzǵa, ushaqqa minip kórmegen aýyl turǵyndaryn Almaty, Nur-Sultan syndy qalalarǵa saıahatqa jiberip turamyn. Aqtóbeden 60 jetim balany byltyrǵy jyly «Baldáýren» demalys ornyna jibergenmin. Jylyna aýylymdaǵy mektep oqýshylarynyń úsh-tórteýiniń oqý aqysyn jabýǵa járdemdesemin, - dedi ol.
Kásipkerdiń aıtýynsha, pandemıa kezinde kómekke muqtaj jandardyń qatary kóbeıgen.
– Álemdi jaılaǵan koronavırýs indeti el turǵyndarynyń qarapaıym ǵana medısınalyq betperdeden bastap, dári-dármek, azyq-túlikke muqtaj ekenin kórsetti. Búkil álemniń basyndaǵy jaǵdaı bolǵan soń, shaǵym aıta almaımyz. Memleket óz kezeginde kásipkerlerdi de, qazaqstandyqtardy da qoldaýǵa tyrysyp jatyr. Pandemıa kezinde qarapaıym halyqtyń jumyssyz qalǵanyn kózim kórdi. Úkimetten 42 500 teńge kóleminde áleýmettik kómek berildi. Dese de bul kirisinen aıyrylǵan otbasylardyń muqtajyn tolyq óteı almaı otyr. Talaı adamǵa jumys berýshi retinde ózim de qolastymdaǵy mamandardyń eshqaısysyn qysqartpaýǵa tyrysyp, bir-bir úıdi asyrap otyrǵan jandardyń nan tabýyna septigimdi tıgizdim. Koronavırýsty ınfeksıa órshigen tusta halyqqa tegin betperde taratyp, Irannan dári-dármekter aldyrdyq. Aýrýy asqynǵan jandarǵa tegin dári jetkizdik, – deıdi Oralbek Qojamjaruly.
Keıipkerimiz keıde jaǵdaıy bola turyp, aqsha suraıtyndardyń da kezdesetinin jasyrmady.
– Elimizdiń ár túkpirinen kómek suraıtyndar arasynan alaıaqtar da tabylyp jatyr. Alǵashynda qarjydan qysylyp turǵandardy teksermeı-aq, kómek beretinmin. Birde Jambyl oblysynan bir kelinshek telefon shalyp, múlde jaǵdaıy joq ekenin aıtty. Dárihanaǵa baratyn aqshasy bolmaı, aýrýy asqynyp, balalary qaraýsyz qalǵanyn jetkizgen soń, júregim aýyryp ketti. Dereý sol óńirdegi tanys azamattarǵa habarlasyp, birlesip qolushyn bereıik dep usynys tastadym. Anyqtaı kelgende, jańaǵy kómekke muqtajbyz degen áıel eki shashtarazy, astynda Lexus markaly kóligi, koteji bar adam bolyp shyqty. Osy jaǵdaı maǵan úlken sabaq bolyp, sodan beri kómek kórsetetin jandardy tekserip alatyn boldym. Ár nárse adamnyń nıetinen ǵoı, adamdardyń peıili tarylmasyn. Kez-kelgen qıynshylyqtyń aıaqtalar kezi bar, – deıdi Oralbek.
Oralbektiń tabysynyń belgili bir bóligin qaıyrymdylyqqa jumsaýdy ádetke aınaldyrýyna bala kezdegi kórgen qıyndyqtary áser etken.
– Kópbalaly otbasynan shyqqan soń, bir kisideı qınalǵan sátterimiz boldy. Ápkem ekeýmiz tórt jyl boıy bir paltony alma-kezek kıetinbiz. Túske deıin paltony ápkem, tústen keıin men sabaqqa kıip baratyn edim. Meniń bıznestegi jolym sol bala kúnnen bastaldy desem, artyq aıtqandyq bolmas. Taý eteginde ósken qozyquıryqty qalaǵa ákelip satatynbyz. Keıin sol aqshany jınap, qalada oqıtyn stýdent aǵa-ápkelerime salyp jiberetinmin.
Kásip jasaýǵa degen ıkemdiligim meni osy kúnge deıin joldan taıdyrǵan joq. Ózimnen artylǵanyn jastarǵa, qarıalarǵa bergendi jón kóremin. Olardyń batasynan artyq eshteńe joq. Al stýdentterge bergen kómegimdi bolashaqqa salynǵan ınvestısıa dep bilemin. Sebebi, bizge bilimdi, myqty kadrlar kerek. Aýyl kóshelerine jaryq ornatyp, jol salyp bergende arqamnan júk túskendeı boldy. Sebebi, ár adam óziniń týǵan aýylyna qaryzdar. Shama kelse, týǵan aýyldyń kórkeıýine atsalysý kerek. Ár kásipker ınvestısıany týǵan aýylyna salyp, jol jóndep, kópir ornatyp, aýyl balalaryna fýtbol alańyn salyp, aýyl oqýshylary úshin qoljetimsiz kitaptardy tegin taratsa, ıgilik degen osy emes pe?! – dedi ol.
Bir kezderi T.Júrgenov atyndaǵy óner akademıasyn bitirgen kásipker sahnada júrmesem de, óner men sportta júrgen jastarǵa demeýshilik jasap turamyn deıdi.
– Óner akademıasyn bitirgenmen, ol saladan alystap kettim. Kásiptiń birneshe túrimen aınalysyp kórdim. Keıbirinen jaqsy paıda tapsam, endi birinen bankrot bolǵan kezder de boldy. Ásirese, spırt ónimderimen aınalysqan maǵan jaqpaıtynyna kózim jetti. Óner sahnasynda júrmesem de, ónerdiń, sporttyń damýyna óz úlesimdi qosyp kelemin. Áıgili Sholpan Jandarbekovanyń kýrsynan bitirip shyqqanymdy maqtan tutamyn. Bekjan Turys, Ǵanı Quljanov sekildi elge tanymal kýrstastarymmen baılanysym úzilgen emes, – deıdi ol.