Trenajerdi qoldanyp, adam densaýlyǵyn nyǵaıtýǵa jáne sporttyq jattyǵý jasaý barysynda bulshyqetterin jattyqtyrýǵa bolady. Budan basqa jattyǵý kezinde qurylǵydaǵy generatordy qosyp, tegin elektr qýatyn óndirýge de bolady. Sol arqyly ár túrli qosymsha quraldardyń kómegimen turaqty toqqa túrlenip, 220 vóltqa deıingi kerneýge kóteriledi. Iaǵnı kez kelgen quraldy (telefon, planshet) qýattaýǵa bolady.
Osylaısha trenajer elektr energıasyn únemdeý kózi retinde qarastyrǵan. Qosalqy bólshek retinde keskish-usaqtaǵyshy bar qoqys jáshigin ornatqan. Mekemedegi plasık, qaǵaz túrindegi qoqysty usaqtaý arqyly kóp oryn almaıtyndaı kólemin azaıtýǵa bolady nemese iske jaramdy etip qaıta óńdep, balqytyp, ár túrli pishindegi kádesyılar, buıymdar jasaýǵa da bolady.
Ónertapqysh oqýshylar bolashaqta osyndaı artyqshylyǵy kóp qurylǵynyń bes túrin jasaýdy josparlap otyr. Mekteptiń úsh qabatyna ólshemderin túrlendirip, bastaýysh býyn, orta býyn jáne joǵary synyp oqýshylary men muǵalimder, mektep qyzmetkerlerine ár dálizge eki-ekiden velosıped qoımaq oılary bar.
– İsten shyqqan velosıped bólshekterin alyp, kez kelgen dızaında túrlendirip jasaýǵa bolady. Ol úshin 12 vóltqa deıingi generator kerek. Pedal úshin arnaıy berilis qajet, generatordan shyqqan elektr toǵyn jınaqtap, aınymaly toqtan turaqty toqqa aınaldyratyn arnaıy dıodty túrlendirgish qural arqyly akýmýlátorǵa jınaqtalady. Elektr qýatyn 12 vólttan 220 vóltqa deıin kóterdik. Uıaly telefondy, keskish quraldy da qýattaýǵa bolady. Ardýınomen jasalǵan baǵdarlama qoqys jáshigi tolǵan kezde telefon nemese planshetke dachık arqyly habarlama beredi. Habarlama kelgennen keıin jáshikti bosatyp, qaıta qoqys jınaýǵa kirisedi», – deıdi «aqyldy» velosıped avtorlary.
Ónimdi orta býyn oqýshylaryna qoldanyp, eksperıment jasaǵan. Mektep oqýshylary qurylǵyǵa qyzyǵýshylyq tanytyp, sabaq arasynda qońyraýda trenajer retinde paıdalanýda.
Jobany tabys kózine de aınaldyryp, bilim berý mekemelerinde ǵana emes, jarnama jasap, kez kelgen qoǵamdyq oryndarda paıdalanýǵa bolady. Ári densaýlyqqa paıdaly, tegin elektr energıa kózi, sondaı-aq plasık qoqystardy qaıta óńdeý máselesin qarastyrýda taptyrmaıtyn ónim.
Joba avtorlary 10-synyp oqýshylary Janerke Ysqaqova, Jánıa Álimǵazıne, Janerke Zakırova, Aıgerim Erjanqyzy.
Aıta keteıik, muǵalimder jobalaryn İT hakaton saıysyna usynyp, İ oryn ıelendi. Osy aıda ótetin İT chempıonatqa qatysýǵa ázirlep otyr.
