Prezıdent suhbatynda qoǵamdaǵy jıi aıtylyp júrgen syn pikirlerge jaýap berýge tyrysqanyn baıqadym. Ujymdyq sharty uıymy, Reseıge táýeldilik, Pýtın qaýipi, bıliktiń qatelikteri men odan týyndaıtyn jaýapkershilik, qadrlyq ózgeristerge qoǵamnyń kóńili tolmaýy, «Qandy qańtar» sebepteri, keń taraǵan kedeıshilik, sherýge shyqqandardy qamaý, oq atý, adam ólimi, ustalǵandardy azaptaý, saıası reformalar qajettiligi, taǵy da prezıdenttikke túsý yqtımaldyǵy bári-bári suhbatta kórinis tapqan.
Sonyn ishinde Prezıdent beıbit azamattardyń ustalyp qamaýǵa alynǵany týraly suraqqa jaýaptan qashpady. Qaıtys bolǵandardyń arasynda beıbit sherýge shyqqandardyń bolýy múmkinin ekenin jasyrmady.
Ár is bólek tekserilip, qylmyskerdi qylmysker – jazyqsyz adamdardyń jazyqsyz qurban bolǵanyn anyqtalatynyn aıtty. «Shash al dese bas alatyndardyń» bar ekenin moıyndady. «Joq ondaı emes, bizdiń polısıa zańsyzdyqqa barmaıdy» dep aqtaǵan joq. Ol durys.
Suhbatta jeke basyn maqtaý madaqtaý bolǵan joq. Soǵan úırený kerek, eki jaqta birdeı. Kerisinshe Toqaev bizdiń otandyq jýrnalısıkany «artyqtaý» maqtap jibergenin baıqadym. Jalpy aldaǵy ýaqytta teń áńgime bolǵany durys.
Árıne suhbat tolyq erkin formatta ótti dep asyra baǵalaýǵa bolmas. Ondaı «erkindiktiń» bolmaıtyny belgili.
Qaı kezde de saıasattyń iske asýy men onyń nátıjesin túsindirýdiń óz qısyndary, ıdeologıalyq ustanymdar men jetkizý tásilderi bar ekenin moıyndaımyz. Kez kelgen sóz ben termındi orynsyz paıdalanýdyń qaýipteri bar ekeni belgili. Ásirese kazirgi jaǵdaıda. Sol sebepten Prezıdent dıplomatıalyq tájirıbesine súıengeni baıqaldy. Ózi de sony astarlap «aıtylǵan sóz atylǵan oq» ekenin astarlap aıtty.
Eń bastysy saıası reformalardy jarıalaýdy kópke sozbaıtynyn tilge tıek etti. Aldymen kúzge josparlanyp, sońynan naýryzǵa nege josparlanǵanyn túsindirdi. Prezıdenttiń munysyn qoldaımyn. Qoǵam uzaq kútýge daıyn emes. Bılik ózi bastamasa bul isti belsendi azamattar, jańa saıası kúshter ózderi qolǵa alatyny anyq.
Jańa usynylǵan ıdeologıa – jappaı eńbekqorlyq. Olıgarhtardyń paıda bolý sebebin joıý. Urlaǵan aqshany qaıtarý. Negizgi túıgen oı osy.
Aldyńǵy oryssha suhbatynda negizgi ustanymdar aıtyldy. Biraq kópshilik qoǵamǵa, aýyl aımaqtarǵa turatyndarǵa, kóbinese teledıdardan aqparat alatyndarǵa kerek dep oılaımyn.
Aldaǵy ýaqytta kóbirek saıası saraptamalyq habarlar bolǵany durys. Ásirise qazaq tilinde. Erkindeý oıyn jetkizetin.
Kez kelgen reformany halyqtyń qoldaýyna súıenip jasamasa nátıje bermeıdi. Senim bolý úshin shynaıylyqqa mán berý kerek. Jasandylyq kúdik týǵyzady. Ol anyq. Kazirgi saıası ahýaldyń ereksheligi – qoǵam joǵary saıası belsendilik tanytýǵa daıyn. El basqaratyn saıasatkerlermen qarym-qatynas jasaǵysy keledi. Ol úshin bılik pen qoǵam bir tilde, bir ıdeologıalyq teorıaǵa súıenip, bir termınologıany paıdalanyp, bir qoǵamdyq kelisim shartyn moıyndaýdan bastaý kerek.
Aldaǵy ýaqytta kóptegen pikir almasýlar, dıalog alańdardyń otyrystaryn ótkizgen durys. Bolmasa mylqaý men kereń áńgimesine uqsap qalýy múmkin.
«Tyńdaıtyn» bılikke – «aıtatyn» azamattar kerek.
