Bas keńsede medıa mamandary zamanaýı vızýalızasıa ortalyǵynyń jumysymen tanyssa, «Prorvada» ilespe gazdy keshendi daıyndaý qondyrǵysy men «Kaspıı samaly» vahtalyq qalashyǵyndaǵy munaıshylardyń turmys-tirshiligine den qoıdy.
JAŃA TEHNOLOGIALAR JUMYSTY JEŃİLDETİP, JOL APATYN AZAITTY
Embimunaıgazdyń Óndiristik prosesti baqylaý ortalyǵynyń eki qabyrǵasy eki úlken ekranmen jabdyqtalǵan. Biri óndiristik prosesti basqarýdyń avtomattandyrylǵan júıesine negizdelse, ekinshisi «Saparlardy basqarý» jobasy dep atalady.
Ortalyqtyń ózi Embimunaıgazdyń tórt óndiristik basqarmasyna qaraıtyn ken oryndaryna jedel baqylaý jáne monıtorıń júrgizýge múmkindik beredi. Qaı jerde óndiris qalaı júzege asyp jatyr, qandaı aqaý oryn aldy, jumysshylar ne istep jatyr – bári de dıspecherlerdiń kóz aldynda. «Intellektýaldy ken alańy» atalatyn bul joba alǵash pılottyq negizde Qyzylqoǵa aýdanyndaǵy «Ýaz» ken ornynda 2016 jyly engizilgen bolsa, keıin ózge ken alańdary da jobaǵa birinen soń biri qosyla bastaǵan. Bul bir jaǵynan jumysshylardyń eńbegin jeńildetse, ekinshiden uńǵymalardyń jóndeý-aralyq kezeńderi arttyryldy.
Sol sekildi «Saparlardy basqarý» jobasy da kompanıaǵa qarasty kólikterdiń qozǵalysyn tıimdi basqarýǵa, sáıkesinshe jol-kólik apattarynyń sanyn azaıtýǵa múmkindik beredi. Qyzmettik qaı kólik bolmasyn, arnaıy dachıktermen jabdyqtalǵan. Júrgizýshi jyldamdyq asyrsa, qaýipsizdik beldigin taqpasa, ne ózge de talaptardy buzǵan jaǵdaıda dereý ortalyqqa belgi barady. Joba qazirdiń ózinde tıimdiligin berip otyr. EMG mamandarynyń dereginshe, júrgizýshilerdiń jyldamdyqty arttyrý jaǵdaıy 55 paıyzǵa azaısa, janar-jaǵarmaı únemdeý deńgeıi 20 paıyzdy quraǵan. Bul – bıylǵy on aıdyń deregi. Dál osy merzimde birde-bir jol-kólik apatynyń da tirkelmeýi – erekshe jetistik.
Aıta ketý kerek, Óndiristik prosesti baqylaý ortalyǵynyń qos jobasy da – ózgelerdiń kóshirmesi emes, Embimunaıgazdyń ózindik tehnologıasy. Bul joba respýblıkalyq «Sıfrlyq Qazaqstan» baǵdarlamasyna engen. Sonymen qatar, 2017 jyly Sankt-Peterbýrgte ótken «Munaı-gaz salasyndaǵy úzdik 10 IT joba» baıqaýynda úzdik dep tanylǵan.
ALPYS JYLDYQ TARIHY BAR PRORVA
Ertegidegi Ernazar baıdyń toǵyz ulyn bir bólek, Er Tóstigin bir bólek sanaıtyny sekildi Prorva ken alańdary tobynyń Embimunaıgazdyń óndiristik alańdary arasyndaǵy orny zor. Oǵan qosa, bıyl ken alańynyń ashylǵanyna tup-týra 60 jyl.
Prorvanyń nege alańdar toby dep atalatynyn túsindire keteıik, munda bir emes, tórt birdeı ken orny bar. Olar – Batys Prorva, Aqtóbe jáne Saǵıdolla Nurjanov pen Dosmuhambetov atyndaǵy ken oryndary. Al endi Prorvanyń basty ereksheligin aıtsaq, munda janǵan shyrpydaı basy alaýlap turatyn munaı óndirý qondyrǵylary joq. Óńir ekologtaryn shyr-pyr etkizetin bul másele Prorvada sheshimin tapqanyna da biraz ýaqyt bolyp qaldy. Alaýlap janyp turatyn ilespe gaz bolsa, munda ony keshendi daıyndaý qondyrǵysy iske qosylǵaly beri ekologıalyq másele sheshimin tapty. Ekologıadan bólek, ekonomıkalyq turǵyda da joba basymdyqqa ıe. Sanmen dáıektesek, ilespe gazdy keshendi daıyndaý qondyrǵysynyń jyldyq qýaty – 150 mıllıon tekshe metrge teń.
«Gazdy keshendi daıyndaý prosesi tolyǵymen avtomattandyrylǵan jáne tótenshe jaǵdaılardan birneshe dárejeli qorǵanyspen qamtylǵan», – dep qosty kompanıanyń baspasóz mamandary.
Bul oraıda munaıshylar bolashaqtyń enshisindegi bir jobanyń da shetin shyǵaryp, súıinshilep qoıdy. Aıtýynsha, «Batys Prorvanyń» gaz qabatynan 17 mıllıard tekshe metrden astam gaz qory bar. Endeshe, taýarly gaz óndirý jumysy endi tek qyza túspek.
Aıta keteıik, Prorvanyń munaıy mehanıkalandyrylǵan jáne fontandyq ádispen óndiriledi. Fontandyq ádispen degenimiz, ony ıgerýde qoldanylatyn túrli tehnologıaǵa tereńdemeı sóılesek, munaıdy alý úshin ony jer astynan sorýdyń esh qajeti joq, ol ózi-aq atqylap tur. Bul merzimde óndirilgen munaıdyń kólemi 44 mıllıonnan astam. Al «Jylyoımunaıgaz» munaı-gaz óndirý basqarmasy óndiretin munaıdyń jalpy kóleminiń 85 paıyzy «Prorva» ken oryndaryna tıesili.
JOSPARDY ORYNDAÝǴA ELEKTR TAPSHYLYǴY DA KEDERGİ EMES
«Embimunaıgaz» basshylyǵy medıa salasynyń ókilderimen Prorvada máslıhat qurǵanymen, jýrnalıser kompanıanyń san-salaly jáne ózge aýdandardaǵy qyzmeti jaıly da surap bildi. Kompanıanyń Bas dırektory Sábıt Arynov pen onyń óndiris jónindegi orynbasary Marat Eleýsinov kompanıa qyzmetiniń negizgi málimetterin tanystyrdy.
Óndiristik jospardyń oryndalýynan bastasaq, bıyl «MAEK» JSHS-ndegi jylý-elektr stansıasynda bolǵan apattyń sebebinen munaı kompanıalaryna jetkilikti deńgeıde elektr qýaty berilmegeni belgili edi. Bul óndirisiniń tómendeýine ákelgen. Degenmen, buǵan qaramastan, «Embimunaıgaz» AQ bıylǵy 10 aıda munaı óndirý josparyn 100,6 paıyzǵa oryndady. Birqatar geologıalyq-tehnıkalyq is-sharalardy sátti júzege asyrýdyń arqasynda qosymsha 189 myń tonnadan astam qara altyn óndirilgen. Dál osy krıterıı boıynsha jospar 147 paıyz oryndalǵan.
Jalpy, kompanıa on aıda munaı óndirýde de, ony tapsyrýda da, burǵylaýdan keıin óndirýshi uńǵymalardy paıdalanýǵa berýde de, tipti uńǵymalardy kúrdeli jóndeýde de jospardy artyǵymen oryndap keledi. Bul sózimizge kompanıa usynǵan kórsetkishterdiń máni dálel.
İlkimdi ister Embimunaıgazdy Qazaqstandaǵy iri salyq tóleýshilerdiń qataryna qosqaly ondaǵan jyldardyń júzi. Sońǵy kezeńder sıfrlaryn ǵana sóıletsek, 2020 jyldan beri kompanıa búdjetke 480 mlrd teńge salyq tólep, Atyraý oblysynyń ınfraqurylymyn damytýǵa 2,2 mlrd teńge jumsady.
Sondaı-aq, «Embimunaıgaz» AQ qorshaǵan ortany qorǵaý sharalaryna, onyń ishinde lastanǵan jerlerdi qalpyna keltirýge, qorshaǵan ortany jaqsartý men kógaldandyrýǵa baǵyttalǵan sharalarǵa qomaqty qarjy bóledi. Atap aıtqanda, bıylǵy 10 aıda tarıhı munaımen lastanǵan 181,69 myń gektar jer qalpyna keltirilip, 2022-2023 jyldar aralyǵynda kompanıa Atyraý oblysy ákimdigi bólgen 28 gektar jerge 21 900 túp kóshetin otyrǵyzǵan.
«KASPII SAMALY»: JUMYSSHYLARǴA QAJETTİ JAǴDAI TÚGEL JASALǴAN
«Embimunaıgaz» AQ Bas dırektory Sábıt Arynov atap ótkendeı, kompanıada 5 myń adam jumys istese, olardan bólek 5 myńnan astam merdigerler bar.
«Kompanıa qyzmetkerleriniń ómiri – bizdiń basty qundylyǵymyz. Olardyń tabysty qyzmeti men óndiristik máselelerdi ońtaıly sheshý – ujymdaǵy jaǵymdy ahýaldy qalyptastyrýdyń kepili. Sondyqtan biz qaýipsiz eńbek mádenıeti men ozyq halyqaralyq tájirıbeni engizý arqyly ónerkásiptik qaýipsizdik, eńbekti qorǵaý jáne qorshaǵan orta salasyndaǵy korporatıvtik mádenıetti únemi jetildirip otyramyz», – dedi kompanıa basshysy.
Embimunaıgazdyń ken alańdary óńirdiń ár bóliginde, ortalyq eldi mekenderden shalǵaı ornalasqandyqtan, óndiris jumysshylarynyń basym bóligi vahtalyq ádispen eńbek etedi. Bul rette medıa mamandar prorvalyq munaıshylardyń ekinshi úıi – «Kaspıı samaly» vahtalyq qalashyǵynyń turmys-tirshiligimen tanysyp, munaıshylarmen birge bir tún túnep te shyqty. Jaıly jatyn bólmeler, ashana, medpýnkt, sport zaldary, demalys bólmeleri jáne basqalarmen jabdyqtalǵan qalashyqta jumysshylardyń eńbekten bos ýaqytyn tıimdi, qyzyqty ótkizýine qajettiniń bári bar.
Jalpy kompanıada áleýmettik turaqtylyqqa, jumysshylardy jan-jaqty qoldaýǵa aıryqsha kóńil bólinedi. Túrli ómirlik jaǵdaılarǵa baılanysty beriletin materıaldyq kómek mólsheri ujymdyq shartta aıqyndalǵan. Ár jylǵa jospar jasalady jáne onyń aıasynda jumsalatyn qarjynyń búdjeti bekitiledi.
Jumysshylardyń bilim-biliktiligin kóterý úshin qosymsha oqýyna da jaǵdaı jasalady. Al kolejde bilim alyp jatqan jastardy kompanıaǵa tartý úshin 2015 jyldan beri dýaldy oqý baǵdarlamasy qolǵa alynǵan. Onyń aıasynda kompanıa 5 oqý ornymen jumys istese, osy ýaqytqa deıin oǵan 306 adam qatysyp, onyń ishinde 82 stýdent «Embimunaıgaz» kompanıasynyń túrli kásiporyndaryna jumysqa qabyldanǵan. Bul jobanyń taǵy bir ereksheligi sol, onyń qatysýshylary ózi qalaǵan ózge kompanıalarǵa da jumysqa tura alady. Máselen, joba qatysýshylarynyń birazy Atyraý óńirindegi ne odan tys jerlerdegi iri kásiporyn, kompanıalarǵa jumysqa qabyldanyp, eńbek etip jatqanyn atap ótti Sábıt Arynov.
Jalpy, byltyr ǵana júz jyldyǵyn atap ótken Embimunaıgazdyń QazMunaıGaz qurylymyndaǵy orny aıryqsha. Atalǵan ǵasyrlyq merzimde 200 mıllıon tonnaǵa jýyq munaı óndirgen kásiporynnyń áli de qóp jyldar boıy munaı bere alatyny jóninde boljam bar. Bul – ǵasyr jasaǵan kompanıanyń áli de el ıgiligi jolynda qyzmet ete beretininiń aıǵaǵy.
