Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti Mindetti áleýmettik medısınalyq saqtandyrý týraly jańa zańǵa qol qoıdy. Bul qujat jarnalar kólemine, medısınalyq qyzmetterdiń qoljetimdiligine qatysty mańyzdy ózgerister engizedi. Jańa normalar júıege qalaı áser etedi? Osy jáne ózge de suraqtarǵa «Áleýmettik medısınalyq saqtandyrý qorynyń» Túrkistan oblysy boıynsha fılıaly dırektory Baqyt Ismahanbetov jaýap berdi.
- Baqyt Torǵaıbaıuly, zańǵa engizilgen ózgerister MÁMS júıesine halyqty tartý aıasyna qalaı áser etpek?
- Túrkistan oblysynda búginde 195 medısınalyq uıym halyqqa qyzmet kórsetýde, onyń ishinde 152 – jeke menshik mekemeler. Bul aýyl turǵyndaryna qoljetimdi, sapaly ári tańdaýy mol medısınalyq qyzmetterge jol ashyp otyr.
Medısınalyq uıymdarǵa tirkelgen turǵyndar sany – 2 077 730 adam, onyń ishinde aýylda turatyndar – 1 649 527 (79.4%). Al MÁMS júıesinde saqtandyrylǵan azamattardyń úlesi 83.1%-dy quraıdy. Alaıda shamamen 351 503 adam áli kúnge deıin júıeden tys qalyp otyr.
2024 jylǵy 7 shildede ótken Úkimettiń keńeıtilgen otyrysynda Memleket basshysy jergilikti atqarýshy organdardyń jaýapkershiligin arttyrýdy tapsyrdy. Prezıdent: «Áleýmettik osal sanattaǵy azamattar úshin medısınalyq saqtandyrýǵa jarnalar jergilikti búdjet esebinen tólenýi tıis» dep naqty atap ótti.
Sol sebepti halyqty júıege keń kólemde qamtý úshin jańa tetikter engizildi. Budan bylaı jergilikti atqarýshy organdar áleýmettik ál-aýqat deńgeıi boıynsha daǵdarystyq jáne shuǵyl jaǵdaıdaǵy (D jáne E deńgeıleri) azamattardyń jarnalaryn tóleıtin bolady.
2026 jyly osy ózgeristerdiń arqasynda óńirde qosymsha 100 myńǵa jýyq adam MÁMS júıesine tartylmaq.
Sonymen qatar, resmı tirkelgen jumyssyz azamattar úshin de jarnalar jergilikti búdjet esebinen tólenetin bolady. Bul ákimdikterdi jumyssyzdyqpen kúreste belsendirek bolýǵa, jańa jumys oryndaryn ashýǵa jáne kedeılikti azaıtýǵa ıtermeleıdi.
– Saqtandyrý mártebesine qatysty qandaı ózgerister boldy?
– Iá, jaqsy jańalyq – endi saqtandyrylǵan mártebesin saqtaýǵa múmkindik beretin jańa norma kúshine endi. Eger azamat sońǵy 5 jyl ishinde turaqty túrde jarna tólep kelgen bolsa, belgili bir sebeptermen jarna ýaqytsha toqtatylsa da, ol 6 aıǵa deıin saqtandyrylǵan mártebesin saqtaı alady (buryn bul merzim 3 aı bolatyn).
Mysaly, adam jumys istep júrip, jarnalardy turaqty tólegenimen, keıin jumystan shyǵyp qalsa da, ol jarty jyl boıy MÁMS júıesindegi medısınalyq kómekti paıdalana alady. Biraq bul rette keıinnen sol aılardaǵy bereshek ótelýi tıis.
– Jańa biryńǵaı paket týraly aıtyp ótseńiz…
– Memleket basshysy 2024 jylǵy Joldaýynda «Biryńǵaı medısınalyq kómek paketin» qalyptastyrý týraly tapsyrma bergen bolatyn. Bul paket 2026 jyldan bastap kúshine enedi.
Onkologıalyq skrınıngter TMKKK tizimine ótedi jáne saqtandyrylǵan mártebesine qaramastan barlyq azamattarǵa tegin kórsetiletin bolady.
Sonymen qatar, 8 áleýmettik máni bar aýrýǵa (týberkýlez, AITV, sozylmaly vırýsty gepatıtter men baýyr sırrozy, qaterli isikter, psıhıkalyq jáne minez-qulyqtyq buzylystar, orfandyq aýrýlar, jedel mıokard ınfarkti, ınsýlt) kúdik bolǵan jaǵdaıda, keńes berý jáne dıagnostıka qyzmetteri tegin usynylady. Buryn mundaı kómek tek týberkýlez ben AITV jaǵdaıynda ǵana tegin kórsetiletin.
Sondaı-aq 2026 jyldan bastap bazalyq paketke:
- ambýlatorlyq dıalız,
- sozylmaly aýrýlardyń 12 tobyna dınamıkalyq baqylaý men keńes berý (onyń ishinde baýyr, qalqansha bezi, júrek aqaýlary, t.b.),
- ambýlatorlyq dári-dármekpen qamtamasyz etý,
- josparly stasıonarlyq jáne stasıonardy almastyratyn kómek kiredi.
Jalpy, Qor arqyly Túrkistan oblysyna 2025 jylǵa arnalǵan densaýlyq saqtaý búdjeti – 226 271 005 teńge. Onyń ishinde:
MÁMS paketine – 123 081 585 teńge;
TMKKK paketine – 103 189 420 teńge.
Al MÁMS júıesi engizilgeli bergi 5 jyl ishinde qarjylandyrý kólemi 1,8 esege nemese 82 %-ǵa ósken.
🏨 Medısınalyq kómekke bólingen qarjy
2025 jyly MÁMS aıasynda:
85 797 928 myń. teńge – stasıonarlyq kómekke ,
36 868 796 myń. teńge – keńes-dıagnostıkalyq kómekke,
8 156 540 myń. teńge – medısınalyq ońaltýǵa,
4 908 102 myń. teńge – stomatologıalyq qyzmetterge,
18 740 659 myń. teńge – ambýlatorıalyq dári-dármekpen qamtýǵa,
1 155 285 myń. teńge – joǵary tehnologıalyq otalarǵa baǵyttaldy.
⚕️ Qymbat otalar tegin
Saqtandyrylǵan árbir azamat MÁMS esebinen kúrdeli jáne joǵary tehnologıaly otalardy tegin ala alady. Máselen:
1 139 kardıohırýrgıalyq operasıa – 1 367 173 307 tg;
2 040 neırohırýrgıalyq operasıa – 1 366 622 435 tg;
2 543 LOR operasıasy – 497 191 002 tg;
10 búırek jáne baýyr transplantasıasy – 30 775 993,51 tg.
Ortasha alǵanda, mundaı operasıalardyń quny 5-10 mln teńge aralyǵynda.
🏥 Medısınalyq ınfraqurylym jańartylyp jatyr
Jyl saıyn oblysta jańa medısınalyq mekemeler ashylyp, ınfraqurylym jańǵyrtylýda. Sonymen birge, feldsherlik-akýsherlik pýnktter men jyljymaly medısınalyq keshender shalǵaı aýyldardy aralap, kómek kórsetýde.
- Jarnalar esepteý tártibine qatysty ne ózgeredi?
-Halyqty medısınalyq kómekpen qamtamasyz etýdiń mańyzdy sharttarynyń biri – medısınalyq saqtandyrý júıesiniń qarjylyq turaqtylyǵy.
Osyǵan baılanysty, 2026 jylǵy qańtardan bastap jarnalar men aýdarymdardy esepteý úshin qoldanylatyn tabys kóleminiń joǵarǵy shegi jańartylady:
- Jumys berýshiler úshin – 40 eń tómengi jalaqy (ETJ),
- Qyzmetkerler úshin – 20 ETJ.
Bul — bastapqyda usynylǵan 50 ETJ ornyna qabyldanǵan kelisimdi sheshim, ıaǵnı júıeniń turaqtylyǵyn saqtaı otyryp, salyq júktemesiniń shekten tys ósýine jol bermeıdi.
Atalǵan ózgeris júıeniń qarjylyq turaqtylyǵyn nyǵaıtyp qana qoımaı, azamattardyń densaýlyq saqtaý shyǵyndaryn óteýdegi jaýapkershilikti ádil jáne teńdeı bólý qaǵıdatyn júzege asyrýǵa múmkindik beredi.
Osy sharanyń nátıjesinde MÁMS júıesiniń tabysy jylyna shamamen 200 mlrd teńgege artady dep kútilýde.
– Memleket jarna tóleıtin jeńildik sanattarǵa ne ózgeredi?
– Qazirgi tańda memleket 15 jeńildikti sanattaǵy azamat úshin jarna tóleıdi. Olardyń qatarynda balalar, zeınetkerler, múgedekter, júkti áıelder bar.
Elimizde MÁMS júıesine tólenetin jarnalar men aýdarymdardyń mólsheri eń tómen deńgeıde – 2025 jyly 2%. Salystyrmaly túrde, basqa elderde bul kórsetkish 9–14,5% aralyǵynda. Júıeni bastapqy jobalaý kezinde jarna mólsherlemeleri joǵaryraq bolyp josparlanǵan, alaıda júıe iske qosylǵan kezde olar edáýir tómendetilgen edi.
Alaıda, «Biryńǵaı medısınalyq kómek paketi» engizilip, MÁMS júıesinde qosymsha mindettemelerdiń qosylýyna baılanysty júıeniń qarjylyq júktemesi kúrt ósip otyr. Osyǵan baılanysty memleket tarapynan jarna mólsherlemelerin kezeń-kezeńimen arttyrý usynyldy.
- 2027 jyly – 2,2%,
- 2037 jylǵa deıin – 4,7%-ǵa deıin birtindep ósirý.
Bul rette jumys berýshiler men jumyskerler úshin jarna mólsherlemeleri ózgerissiz qalady.
– Áńgimeńizge raqmet.
