Barlyq jańartylatyn energıa kózderiniń ishinde eń keleshegi bar baǵyttardyń biri álemdik energetıkanyń iri sektory bolyp tabylatyn kún energetıkasy boldy. Sarapshylardyń pikirinshe, 2022 jyly kún generasıalaý qondyrǵylary álemdegi barlyq balamaly energıa kózderiniń 60% nemese 190 GVt quraıdy (2021 jylǵa qaraı +25%).
Qazaqstanda kún energıasyn paıdalaný úlesi de turaqty ósýdi kórsetedi. Jylyna 3000 saǵatqa deıin kún sáýlesi túsetin qolaıly klımattyq jáne aýa-raıy jaǵdaılary gelıoenergetıkanyń barlyq artyqshylyqtaryn tolyq paıdalanýǵa múmkindik beredi. Kún energıasyn paıdalanýdyń barlyq artyqshylyqtary energetıkalyq resýrstyń qoljetimdiligi, sheksiz paıdalaný múmkindigi, tarıfterdiń ósýinen táýelsizdik jáne senimdilikpen shektelmeıdi.
Búgingi tańda kún energıasyna kóshý múmkindikteri tek iri korporasıalarǵa ǵana emes, jalpy jurtshylyqqa da qoljetimdi bolyp otyr. Mysaly, Huawei Technologies Kazakhstan jáne Helio Solar kompanıalarynyń ıntegrasıasy jeke qajettilikter men erekshelikterdi eskere otyryp, óndiristik, ónerkásiptik, komersıalyq obektilerde de, turǵyn úılerde de kún elektr stansıalaryn ornatýǵa múmkindik beredi.
Kompanıalardyń alǵashqy birlesken jobalarynyń biri Óskemen qalasynda Huawei Technologies Kazakhstan kompanıasynyń jer úıge kún energıasyn jınaqtaý júıesin ornatýy boldy. "Jasyl" energıaǵa kóshý elektr energıasynyń sapasyn jáne onyń turaqtylyǵyn arttyrýǵa, sondaı-aq syrtqy ajyratýlar men kerneýdiń kóterilý múmkindikterin teńestirýge múmkindik berdi. Basqa mańyzdy artyqshylyqtary ekologıany qoldaý úshin óz úlesterin qosý jáne ekonomıkalyq paıda bolyp otyr — kún energıasyn túrlendirgishterdiń ótelýi 25 jylǵa deıingi jumys ýaqytymen ortasha eseppen 5 jylǵa sozylady.
"Jańartylatyn energıa kózderi jáne eń aldymen kún energetıkasy Qazaqstandaǵy balamaly energıa kózderiniń qarqyndy ósip kele jatqan baǵyttarynyń biri bolyp tabylady. Búginde ómirdiń túrli sektorlarynda "jasyl" energetıka tehnologıalaryn engizý úshin barynsha qolaıly jaǵdaılar jasalýda. Huawei Technologies Kazakhstan jáne Helio Solar kompanıalarynyń yntymaqtastyǵy tutynýshynyń barlyq qajettilikterin qamtıdy. Ol Huawei kompanıasynan energıa túrlendirgishteri jáne energıany saqtaý júıeleri sıaqty jabdyqtardy alady. Helio Solar-dan jobalaý, ornatý, ár kezeńde keńes berý sıaqty joǵary sapaly qyzmet alady. Huawei Technologies Kazakhstan sarapshysynyń aıtýynsha "Mundaı oılastyrylǵan kooperasıa energıamen qamtamasyz etýdiń zamanaýı júıeleri týraly barlyq túsinikterdi sapaly ózgertýge múmkindik beredi".
Qazaqstanda kún energıasyn paıdalaný elimizdiń keń aýmaǵyna baılanysty eń oryndy tásilderdiń biri bolyp tabylady. Kún batareıalarynda avtonomdy júıeni ornatý qashyqtyqqa nemese jaqyn mańdaǵy jelilerdiń qýatynyń bolmaýyna baılanysty ortaq elektr jelisine qosylmaǵan obektilerdiń barlyq qajettilikterin jabýǵa múmkindik beredi. Bul artyqshylyq elektr qýatyn sırek nemese az tutyný kezinde de óte qajet.
Saıajaıda demalý nemese qashyqtaǵy kezekshi postta jumys isteý jaǵdaıynda kún energıasyn paıdalaný qajetti tehnıkalyq yńǵaılylyqty qamtamasyz etý úshin tamasha sheshim bolady. Kún panelderine tehnıkalyq qyzmet kórsetý jıi júrgizý qajet emes. Jabdyqtyń derbestigi, aýa-raıynan qorǵalýy jáne qashyqtyqtan dıagnostıkalaý múmkindigi kún energıasyn saqtaý júıelerin qaýipsiz paıdalanýǵa múmkindik beredi.
"Tek joǵary sapany tańdaıtyn kompanıa retinde biz dál sondaı kózqarastaǵy seriktesterdi baǵalaımyz. Huawei Technologies Kazakhstan kompanıasymen tórt jyldan astam ýaqyt jumys istep kelemiz. Onyń dáleldengen kepildikteri, baǵa / sapa qatynasy, jabdyqtyń estetıkasy jáne qalyptasqan ataýy joǵary jumys standarttaryn belgileıdi. Huawei ónimderiniń 10 jylǵa kepildigi bar, tehnıkalyq qyzmet etý merzimi 15 jyl jáne odan joǵary, al onyń janynda ádettegi geldik akýmýlátorlarda bir jyl ǵana kepildik bar", - dep atap ótti Helio Solar kompanıasynyń SEO Maqpal Aqpaeva.
Absolútti energıaǵa táýeldilik, qorshaǵan ortaǵa zıansyzdyq jáne búkil paıdalaný kezeńinde mınımaldy tehnıkalyq qyzmet kórsetý tujyrymdamasy kún panelderine negizdelgen elektrmen jabdyqtaý júıelerine erekshe nazar aýdartady. Búgingi tańda AQSH, Germanıa, Ulybrıtanıa jáne Kanada aldaǵy 15 jyl ishinde óz jelilerin tolyǵymen taza elektr qýatyna aýystyrýdy josparlap otyr. Balamaly energıa kózderin paıdalaný energıanyń nóldik shyǵaryndylaryna qol jetkizý jáne tabıǵı tepe-teńdikti saqtaý úshin óte mańyzdy. Mysaly, 2013 jyldan bastap Huawei Technologies kún elektr stansıalary 180 mlrd kVt·saǵ elektr energıasyn óndirdi. Bul kólem parnıktik gazdar shyǵaryndylaryn jylyna 108 mıllıon tonnaǵa qysqartýǵa nemese 200 mıllıon aǵash otyrǵyzýǵa teń.
Kún energıasyn paıdalaný aýqymy, onyń jańartylýy men energetıkalyq qaýipsizdiginen basqa, dástúrli ádisterden esh aıyrmashylyǵy joq. Gelıoenergetıkany jylý alý, úı-jaılardy jylytý jáne/nemese ystyq sý óndirý úshin de paıdalanýǵa bolady. Qazirgi zamanǵy jelilik kún elektr stansıalary qıyndyqsyz ornatylady, baqylaý jáne basqarý júıesine ońaı qosylady, jelimen sınhrondalady jáne onyń ońtaıly jumys isteýin qoldaıdy.
