Qazir jastardyń kásiptik-tehnıkalyq bilim beretin orta býyndy oqý oryndarynda jastardy memleket esebinen oqytý isi sátti júzege asyp jatqany belgili. Iá, bizge eshkim bilikti mamandardy syrttan ákelip bermeıdi. Bilikti maman qazaq topyraǵynda paıda bolýy tıis. Qazirgi tańda «Kásipqor» holdıńi kásiptik-tehnıkalyq mamandardy daıyndaýǵa den qoıyp otyr. Holdıń aımaqtarda orta deńgeıli mamandar daıarlaıtyn kásiptik bilim beretin orta býyndy oqý oryndaryn quryp jatyr.
lsizdik jyldary elimizge shetelden kóptegen ınvestorlar kelip, qarjy quıyp, jumys istedi. Olar áli de tabysty jumys isteýde. Investorlar elimizge tek qana aqsha ákelgen joq. Sonymen qatar olar ózderimen birge zamanaýı tehnologıalardy da ákeldi. Endi bizder ınvestorlar ákelgen tehnologıalardyń tilin biletin bilikti mamandar daıarlaýǵa kúsh salýymyz kerek.
Tegin kásiptik-tehnıkalyq bilim berý jobasy negizinen elimizdiń aımaqtaryn qamtyp otyrǵany kóńil qýantady. Búginde arnaıy baǵdarlama boıynsha respýblıkamyzdaǵy 800-den astam kolejde 101 myńǵa jýyq jastar oqyp jatyr. Buǵan qosa qysqa merzimdi kýrstarda 61 myń adam alǵashqy kásibı bilim alyp úlgergen. Aımaqta básekege qabiletti jumysshy mamandardy daıarlaý, óńirdegi eńbek naryǵyn tolyqtyrýda tehnıkalyq kásiptik bilim berý salasyna aıryqsha mán berilip otyr.
Ekonomıkasy qarqyndy damyǵan kez kelgen kásiptik bilim berý isine jete kóńil bóledi. Óıtkeni, kásiptik bilim alǵan mamandar erteńgi kúnniń ekonomıkaǵa qyzmet etip, eldiń áleýetin arttyrady. Qazirgi tańda Qazaqstan kásiptik bilimniń el ekonomıkasynda alatyn ornyn túsinip, bul baǵytta jumystar qolǵa alynýda. Búginde kásiptik bilim qoǵamdaǵy ornyn aıqyndap úlgerdi. Osydan birshama ýaqyt buryn jastar kásiptik bilimnen góri joǵary bilim alǵandy jón sanaýshy edi. Qazir kersinshe kásiptik mamandyqty ıgerip, el ekonomıkasyn órkendetýge yntaly jastardyń qatary artyp keledi. Jastardyń arasyndaǵy osyndaı stereotıpti buzý ońaı bolǵan joq.
Bul baǵytta «Kásipqor» holdıńi kóptegen jumystar atqarýda. Qajyrly jumystardyń arqasynda qazir holdıńtiń kásiptik bilim beretin oqý oryndaryna túsýge yqylasy aýǵan jastardyń qatary jyl saıyn artyp keledi.
Kásiptik bilimniń qoǵamdaǵy ornyna qatysty myna bir jaıtty aıta ketýimiz kerek. Búginde ekonomıkany órkendetý úshin qabyldanǵan ındýstrıaldy-ınnovasıalyq baǵdarlamany iske asyrý úshin júzdegen, myńdaǵan kásiptik-tehnıkalyq mamandar qajet. Osy bir jaıttan-aq qazirgi tańda elimiz úshin orta býyndy kásiptik mamandardyń qanshalyqty qajet ekenin ańǵarýǵa bolady. Qazir ata-ana orta býyndy bilikti maman qoǵamdyq ómirimizde qanshalyqty mańyzǵa ıe ekenin túsindi.
Ermek Kúzenbaev, «ARES Petrotechnic joǵary tehnıkalyq mektebiniń dırektory:
– Bizdiń mektep munaı-gaz salasyna qajet úsh mamandyqty daıyndaýda. Mamandyqtar – ken oryndaryn paıdalaný; baqylaý, ólsheý qurylǵylary jáne avtomatıka; munaı-gaz óndirý tehnologıasy dep atalady. Bul elimizdegi munaı-gaz óndirisi úshin asa qajet mamandyqtar. Stýdentter túske deıin mektepte alǵan bilimin tústen keıin óndiriste qalaı iske asatynyn naqty is júzinde synaqtan ótkize alady. Túlekterimizdiń óndiristik tájirıbeden munaı kompanıalary men ózimizdiń óndiristik is-tájirıbelik bazada ótýine barlyq jaǵdaı qarastyrylǵan.
Óndiristik is-tájirıbelik bazamyzda munaı-gaz óndirisiniń sońǵy úlgidegi qural-jabdyqtary ornatylǵan. Bir sózben aıtqanda, sheberhanamyzda biligin shyńdaǵan jastar naqty óndiriste qalaı jumys isteıtinin kózben kórip, kóńilge túıip shyǵady. Qazaqstandaǵy iri munaı kompanıalarymen tyǵyz áriptestik qarym-qatynas ornatqanbyz. Osy rette myna bir máseleni aıta ketýdiń máni zor dep esepteımin. Mektebimizdiń ishinen Indýstrıaldyq keńes qurylǵan. Kóptegen munaı kompanıalary osy keńestiń belsendi múshesi.
Búginde óndiristik tehnologıalar jyl ótken saıyn damyp, ózgerip jatatynyn ózderińiz bilesizder. Zaman talabyna saı maman daıarlaý úshin ózimizdiń modýldyq baǵdarlamalarymyzdy osy keńestiń talqysyna salyp, sodan keıin ǵana qabyldaımyz. Indýstrıaldyq keńestiń ókilderi modýldyq oqý baǵdarlamasymen muqıat tanysyp, ózderiniń usynystaryn aıtady. Budan keıin bizder usynystardy basshylyqqa alyp, modýldyq baǵdarlamalardy qaıtadan daıyndap, sol baǵytta maman daıarlaýǵa kirisemiz. Bizdiń modýldyq oqý baǵdarlamamyz qatyp qalǵan standarttarmen shatastyrýǵa bolmaıdy. Eger óndiristik tehnologıada qandaıda bir ózgerister oryn alsa, Idýstrıaldyq keńestiń múshelerimen keńesip, tıisti ózgeristi engizemiz. Osylaısha modýldyq baǵdarlamalarymyzdy ózgertip, ózimizdiń bilim berý isiniń mańyzdylyǵyn udaıy saqtap otyramyz.
Búginde Kanadadan kelgen 21 nusqaýshy sabaq berýde. Olarǵa jergilikti eki muǵalimnen bekitilgen. Ózimizdiń muǵalimder ázirge taǵylymdamadan ótýshiler bolyp sanalady. Olar ózderiniń mamandyqtary boıynsha óziniń oqý josparyn, oqý-ádistemelik quraldaryn jasaıdy. Buǵan qosa, Kanadaǵa baryp biliktilik kýrstarynan ótip keldi. Munda kelgende de biliktilik kýrstarynan ótip otyrady. Osylaısha taǵylymdamadan ótý baǵdarlamasynan ótkennen keıin baryp muǵalim mártebesine ıe bolady. Búginde jergilikti 8 muǵalim osy mártebeni ıelenip, óz betterimen sheteldik ınstrýktorlarsyz sabaq berip jatyr. Jalpy osylaısha eki-úsh jyl kóleminde sheteldik muǵalimderdi tolyq jergilikti mamandarmen almastyramyz degen josparymyz bar. Sheteldik nusqaýshylar qasyndaǵy jergilikti eki taǵylymdamadan ótýshi ári ketse úsh jyl kóleminde barlyq taǵylymdamadan ótip, sheteldikterdiń deńgeıine kóterilýi tıis.
Daıyndaǵan Darıǵa ASQAR
