Kásiptik bilim – el ekonomıkasyn órkendetedi

Dalanews 30 qaz. 2020 06:50 858

Jumysshy mamandyǵy el damýyna tikeleı áser etetin eńbek resýrsy ekenin qazir kópshilik jaqsy biledi. Keńes zamanda aýdan kólemindegi kásiptik bilim beretin oqý oryndardy támamdaǵan jastar ómirden óz jolyn qınalmaı taýyp ketetin-di. Osy jaqsy dástúr elimiz naryqtyq qıynshylyqtardy bastan keshken jyldary úzilip qalǵany jasyryn emes. Sońǵy jyldary elimizdegi kásiptik-tehnıkalyq bilimdi damytýǵa Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń ózi qoldaý kórsetip, bul baǵytta keń aýqymdy jumystar qolǵa alyndy. Búginde sol jumystar óziniń nátıjesin bere bastady desek, artyq aıtqandyq bolmas edi.

Elimizdegi kásiptik-tehnıkalyq bilimniń órisin keńeıtip, keregesin keńeıtýde QR Bilim jáne ǵylym mınıstrligi janynan qurylǵan «Kásipqor» holdıńine úlken mindet júktelgen. Qazir holdıń Qazaqstandaǵy TjKB júıesin jandandyrýdy qamtıtyn tórt strategıalyq baǵyt boıynsha jumys isteýde. Olar – TjKB bilim berý júıesiniń mazmunyn jańartý, TjKB oqytý sapasyn arttyrý, TjKB tıimdiligi men mártebesin arttyrý jáne ekonomıkanyń suranysy men ınovasıalyq baǵyttary boıynsha jumys istep jatqan TjKB berý uıymdaryn jumysyn jandandyrý bolyp tabylady. Endigi kezekte osy altyn arqaý etip belgilegen basym baǵyttar boıynsha jumystardyń qalaı iske asyp jatqanyna toqtalsaq.

Birinshi, TjKB bilim berý úrdisiniń mazmunyn jańartý jolynda segiz bilim berý baǵdarlamasy ázirlenip, onyń 97 úlgilik oqý jospary men baǵdarlamasy daıyndaldy. Osy rette holdıń mamandary daıyndaǵan 29 jańa bilim berý baǵdarlamasy elimizdegi 157 kolejge engizildi.

Aıtalyq, Óskemen, Shymkent jáne Aqtaý qalalarynda jańa bilim berý baǵdarlamalaryn engizý boıynsha kolejderge ádisnamalyq jáne keńestik qoldaý kórsetý boıynsha óńirlik semınarlar uıymdastyrdyq (270 adam qamtyldy). Sonymen qatar TjKB berý uıymdarynyń oqý-ádistemelik birlestikteriniń qyzmetin jandandyrý boıynsha da qyrýar jumystar atqaryldy.



Holdıńtiń 45 bilim berý baǵdarlamalary boıynsha TjKB túlekterine sertıfıkattaý júrgizip, biliktilikti kóterý úshin teorıalyq jáne praktıkalyq test tapsyrmalary ázirlendi. Osy mańyzdy sharalardyń aıasynda «Dýaldy oqytý: úzdik praktıka, trendter men strategıa» atty halyqaralyq konferensıa ótkizgenimizdi de atap ótýdiń máni zor dep esepteımin.

Kásiptik-tehnıkalyq bilim berý júıesin damytýda bizder ózge elderdiń ozyq tájirıbelerin súzgiden ótkizip, olardy Qazaqstan jaǵdaıynda beıimdeýde biraq eńbektendik. Nátıjesinde sheteldiń 400 oqý ádebıetin aýdaryp, oǵan kópshiliktiń qoljetimdiligin arttyrýdyń sáti tústi.

Bizdiń taǵy bir jetistigimiz retinde elimizdegi 5 kolejde «Esepteý tehnıkasy jáne baǵarlamalyq qamtamasyz etý» mamandyǵy boıynsha qoldanbaly bakalavrıattyń bilim berý baǵdarlamasy engizgenimizdi atap aıtýǵa bolady. Sol sıaqty 34 kolejge 30 qoldanbaly bakalavrıattyń bilim berý baǵdarlamalaryn ázirleýge ádistemelik qoldaý kórsetip jatyrmyz.

Pedagogıkalyq mamandyqtardyń bilim berý baǵdarlamalaryn jańartý boıynsha ROÁB jumys júrgizilýde. Kolejderdiń «Mektepke deıingi tárbıe jáne oqý», «Bastaýysh bilim» OÁB birge qoldanbaly bakalavrıattyń bilim berý baǵdarlamalary ázirlendi.

Erekshe bilim berý qajettiligi bar tulǵalar úshin arnaıy oqý baǵdarlamalaryn jáne «Tiginshi» biliktiligi boıynsha (oılaý qabiletinde aqaýy bar tulǵalar úshin) arnaıy oqý baǵdarlamasynyń jobasyn ázirleý boıynsha ádistemelik usynymdar daıyndaldy. TjKB júıesine 2018-2022 jyldar aralyǵynda kóptildi bilimdi damytýdyń jol kartasy TjKBD ázirlenip, engiziledi.

Ekinshi, TjKB oqytý sapasyn arttyrýda «TjKB júıesiniń pedagogıkalyq qyzmetkerleriniń jáne oǵan qatysty adamdardyń biliktiligin arttyrýdyń deńgeıli modeliniń konsepsıasy» jobasy ázirlenip, QR BǴM usynyldy.

Biliktilikti arttyrýdyń 6 jańa baǵdarlamalary boıynsha memlekettik kolejderdiń 300 basshysy men 4900 IPQ (2 060 óndiristik oqytý sheberleri, 2 840 arnaıy pánder oqytýshylary) oqytý kýrsynan ótti.

Oqytý baǵdarlamasynyń mazmunyna túzetý engizý úshin 2016 jyly kýrstyq oqytýdan ótken TjKB berý uıymdarynyń 780 basshysy men IPQ táýelsiz baǵalaý jáne qurastyrylǵan kásibı quzyrettilikterge saraptama júrgizip, shtattan tys 285 trenerler daıyndaldy.

Búginde TjKB berý uıymdarynyń bilim berý úrdisine ınovasıalyq bilim berý tehnologıalaryn engizýdiń de mańyzy zor. Bul másele boıynsha 7 óńirlik tájirıbelik-semınar uıymdastyryldy. Aıtalyq, «Joǵary bilikti mamandardy daıarlaýdaǵy óndiristik oqytý sheberleriniń orny men róli» atty respýblıkalyq semınar-jınalysta kóptegen másele kóterip, mamandar TjKB qatysty kókeıde júrgen oılaryn ortaǵa saldy. Osyndaı ıgilikti jumystardyń arqasynda elimizde TjKB júıesin damytýǵa múddeli maqsatty toptary (TjKB berý uıymdarynyń basshylary, shtattan tys trenerler, ádiskerler, oqytýshylar, ÓO sheberleri) qurylyp, TjKB berý uıymdary qyzmetkerleriniń jelilik qaýymdastyǵy damyp keledi.

Úshinshi, TjKB tıimdiligi men mártebesin arttyrýǵa qatysty 30 kásiptik mamandyq boıynsha World Skills Kazakhstan 2017  jyldyń Ulttyq chempıonaty uıymdastyryldy. Elimiz boıynsha baıqaýda top jarǵan jastarymyz Abý-Dabı men Krasnodar qalasynda ótken World Skills álemdik chempıonatyna qatysyp, Qazaqstannyń namysyn qorǵady.

Osy rette World Skills halyqaralyq standarttary boıynsha 81 qazaqstandyq sarapshyny oqytý júrgizilgenin aıta ketýimiz kerek. Sondaı-aq, mektep oqýshylaryna kásiptik baǵdar berý boıynsha ádistemelik usynymdar ázirlenip, BǴM berildi.

Holdıńtiń qazaqstandyq «Rost-Órleý» jáne Reseıdiń óndiristik kolejder asosıasıasynyń arasyndaǵy qarym-qatynasy sheńberinde bilim berýdiń dýaldy modeli boıynsha jumystar júrgizip jatqan jaıymyz bar.

Baqyrshyq Shalqıa ken oryny úshin mamandardy daıarlaý boıynsha Eýropalyq qaıta qurý jáne damý bankimen jumystarymyz jalǵasýda. Al «Knowledge Engineering» JSHS-men birge «TjKB álemi» portalyn qurý jumystary júıel túrde júrip jatyr.

Pılottyq joba retinde elimizdiń tórt oblysta (Aqtóbe, Jambyl, Qaraǵandy, Qostanaı) alǵash ret óńirlik deńgeıde Týrın úrdisi boıynsha jumystardy bastap kettik.

Sonymen qatar «Agrarlyq kredıttik korporasıa» AQ jáne «Agrotehnologıalyq hab» KF birge agrarlyq mamandyqtar boıynsha oqý-ádistemelik quraldardy jańartý jáne agrarlyq ónim keshenindegi oqytýshylardyń biliktiligin arttyrý ortalyǵyn qurý baǵytynda da jumystar qyzý júrip jatyr. Osy rette sheteldik kompanıalarmen jáne uıymdarmen 4 memorandýmǵa qol qoıýdyń sáti tústi.

Tórtinshi, ekonomıkanyń suranysqa ıe jáne ınovasıalyq baǵyttary boıynsha TjKB aǵymdaǵy bilim berý uıymdaryn damytýda «APEC Petrotechnic» joǵary kolej» JSHS tájirıbesin elimizdiń kolejderine taratý basym baǵytqa aınalyp otyr. 2017 jyly APEC Petrotechnic Cambridge International Examinations halyqaralyq akredıtasıasyn jáne OPITO salalyq halyqaralyq akredıtasıasyna ıe boldyq. APEC Petrotechnic aǵylshyn tilinde oqytylatyn arnaıy pánderdi oqytý tájirıbesi jınaqtalyp, elimizdiń kolejderine taratyldy. Osy rette «APEC Petrotechnic joǵary kolej tájirıbesin elimizdiń kolejderine taratý» ǵylymı-praktıkalyq konferensıasy júrgizildi.

Munaı-gaz salasy úshin Halyqaralyq bilim berý habaryn APEC Petrotechnic bazasynda qurý boıynsha is-áreket josparlanýda. Sonymen qatar ekonomıka salalary jáne World Skills quzyrettilikteri boıynsha óńirlerde quzyrettilikter ortalyǵyn qurý boıynsha jumystar bastaldy.

Daıyndyq baǵyttary boıynsha kolejder reıtıńi qurylýda. Aldaǵy ýaqytta bazalyq kolejderdi damytýda ádisnamalyq jáne keńestik qoldaý kórsetetin bolamyz.

Aldaǵy ýaqytta  4.0 Indýstrıa boıynsha bilikti mamandardy daıarlaý boıynsha tehnıkalyq jáne kásiptik, orta bilimnen keıingi bilim mazmunyn jańartý, IPQ biliktiligin arttyrýdyń jańa baǵdarlamalaryn ázirleý; «TjKB álemi» portalyn iske qosýdy qamtamasyz etý; World SkillsKazakhstan qozǵalysyn júıeli damytý jáne tıimdi arttyrý jáne ártúrli jastaǵy jastardy tartý boıynsha jumystardy jalǵastyrý;

elimizdiń aldyńǵy qatardaǵy kolejderin (quzyrettilikter ortalyǵy, bazalyq, seriktestik) damytýǵa qoldaý kórsetý; Halyqaralyq bilim berý haba retinde jáne TjKB júıesiniń «damý núktesi» retinde APEC Petrotechnic qyzmetiniń tıimdiligin damytý baǵytynda jumystardy jalǵastyratyn bolamyz.

Dýman Tanabasov

 

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar