Jańa oqý jyly bastalyp, barlyq pedagog qaýym jańasha bastamamen óz jumystaryn bastar aldynda Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Qasym-Jomart Kemeluly Toqaevtyń «Halyq birligi jáne júıeli reformalar – el órkendeýiniń berik negizi» taqyrybyndaǵy Qazaqstan halqyna arnaǵan Joldaýy búgingi merekeniń mańyzdylyǵyn arttyryp jibergendeı boldy desem artyq aıtqandyǵym emes. Sebebi el Prezıdentiniń jyl saıynǵy Joldaýynan bilim salasy eshqashan tysqary qalǵan emes. Qaıta qazaq bilimi men ǵylymynyń qaryshtap damýynyń negizgi tetigine aınalyp keledi. Ózderińizge belgili «Pedagog mártebesi týraly» Zań qabyldanǵan kúnnen beri bul sala qyzmetkerlerine degen memleket qamqorlyǵy eselene tústi. Mektepter men joǵary oqý oryndaryn jańa úlgidegi tehnıkamen jabdyqtaý, muǵalim mamandyǵynda oqıtyn stýdentterdiń shákirt aqysyn arttyrý, osy salaǵa bólinetin granttar sanyn kóbeıtý sekildi ıgilikti ister jyl saıyn artyp keledi.
Memleket basshysynyń bıylǵy Joldaýynda: «Bıylǵy qańtar aıynan bastap pedagogıka salasy qyzmetkerleriniń jalaqysy 25 paıyzǵa kóbeıdi. Aldaǵy úsh jylda osy maqsatqa taǵy 1,2 trıllıon teńge jumsaımyz. Qabyldanǵan sharalar jemisin berip jatyr. Pedagogıkalyq mamandyqty qalap, oqýǵa túskenderdiń ortasha baly kúrt ósti. Biz ustazdardy qoldaý saıasatyn jalǵastyra beremiz», degen joldar bar. Sondaı-aq ol qazirgi qoǵamnyń kóz ilespes jyldamdyqpen damyp jatqanyn, sondyqtan pedagoıka salasynyń mamandary únemi jańa zamannyń ozyq tehnologıasymen únemi qarýlanyp otyrý kerektigin de qatań tapsyrdy. Prezıdent óz Joldaýynda: «Qazirgi jahandyq ózgerister kezeńinde túlektiń bilimi eńbek naryǵyna shyqqanǵa deıin-aq jetkiliksiz bolyp qalýy ábden múmkin. Sondyqtan, quzyrly mınıstrliktiń aldynda oqý baǵdarlamalaryn jańa jaǵdaıǵa beıimdeý mindeti tur. Bul – kezek kúttirmeıtin sharýa», degen sózi osy salada mamandar daıarlaıtyn pedagogıkalyq joǵary oqý oryndaryna artylǵan úlken jaýapkershilik ekeni aıtpasa da túsinikti.
Bul jaıynda bıylǵy «Bilim men ǵylym – eldiń turaqty damýynyń kepili» taqyrybynda ótken respýblıkalyq tamyz konferensıasynda QR Bilim jáne ǵylym mınıstri Ashat Aımambetov: «Qabyldanǵan «Pedagog mártebesi týraly» Zań júzege asyrylyp keledi, pedagogterdiń eńbek jaǵdaılary jaqsartylyp, eńbekaqysy artty. 2022 jylǵy qańtarda balabaqsha, mektep jáne kolej pedagogteriniń eńbekaqysy taǵy 25 paıyzǵa artatynyn, Memleket basshysynyń tapsyrmasy boıynsha tórt jylda pedagogterdiń eńbekaqysy 2 ese ósetinin jetkizdi. Jyldyń eń basty jańalyǵy bıyldan bastap pedagogter jumysqa konkýrstyq negizde qabyldanatyn bolady, – degen edi. Bul, árıne, endigi jerde joǵary oqý oryndarynyń básekege túsetini sózsiz. Sebebi konkýrstyq negizde jas mamandarǵa suranys artylǵan jerde elimizdiń pedagogıkalyq joǵary oqý oryndarynyń da mártebesi anyqtalatyny anyq. Sondyqtan da bizdiń bitirýshi túlekterimiz tek óz isiniń bilgir mamany ǵana emes, ulttyq qundylyqtardy da boıyna sińire bilgeni jón. Óıtkeni ótken jylǵy tamyz keńesine qatysqan QR Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev: «Ulttyq qundylyqqa qanyǵyp ósken órenniń tanymy tereń, dini berik bolady. Ata-babalar amanat etken ulan-ǵaıyr dalany aman saqtaý - eń aldymen jas býynǵa artylǵan zor úmit. Keıingi urpaq Táýelsizdigimizdiń týyn árqashan bıik ustaýy tıis. Sondyqtan bilimi tereń, oıy ozyq urpaqty tárbıeleıtin muǵalimder qaýymyna zor jaýapkershilik júkteledi», – degen bolatyn.
Bizdiń qarashańyraq bilim ordasy da bıylǵy jańa oqý jylyn jańasha formatta uıymdastyrý jolynda kóptegen bastamalar júzege asyrylyp jatyr. Biz jańa oqý jylynyń qarsańynda ýnıversıtetimizdiń barlyq profesor-oqytýshylar quramyna «Sandyq pedagog-2» jazǵy mektep onlaın kýrsyn uıymdastyrdyq. Mundaǵy maqsatymyz biz daıarlaıtyn bilim alýshylar memleket suranysyn qamtamasyz etý úshin eń birinshiden, olarǵa dáris beretin profesor-oqytýshylarymyz qashan da óz bilimderin udaıy jetildirip otyrýy tıis. Óıtkeni búgingideı qaryshtap damyǵan qoǵamnyń ózi sıfrlyq bilimdi tereń meńgerýdi qajet etip otyr. Bizdiń ýnıversıtetimiz osyndaı úlgidegi kýrstardy byltyrǵy oqý jylynyń qarsańynda «Sıfrlyq pedagog» aıdarymen qolǵa alǵan bolatyn. Sol ýaqytta ýnıversıtetimizdiń 780-nen astam oqytýshylary osy onlaın kýrstaryna qatysyp, sıfrlyq saýattylyǵyn arttyrdy. Biz byltyr profesor-oqytýshylar quramyna ZOOM, Dissord, Meet, Univer platformalary arqyly onlaın dáristi qalaı uıymdastyrý kerektigi jaıynda eki aptalyq kýrstar uıymdastyrsaq, bıylǵy oqý jylynda sol kýrstardy odan ári jetildirdik. Bıylǵy jańa oqý jyly qarsańynda ýnıversıtetimizdiń «Testtileý» ortalyǵynyń uıymdastyrýymen Ms. Teams platformasynda qalaı jumys jasaý kerektigi týraly onlaın-kýrstar ótkizildi. Bul kýrstan profesor-oqytýshylar quramy WordWall, Kahoot jáne taǵy basqa servısterdiń kómegimen Ms. Teams-ta onlaın dáristerdi qalaı uıymdastyrý kerektigin jáne jańa sabaqty bekitý kezeńinde nemese praktıkalyq sabaqtarda keri baılanysty uıymdastyrý, stýdentterdiń bilimin baǵalaý joldaryn erkin meńgerip shyqty. Aldaǵy ýaqytta osy platformalar kómegimen stýdentterge dáris, semınar sabaqtaryn júrgizetin bolamyz.
Sonymen qatar ýnıversıtetimizdiń pedagogıkalyq mamandyqtarynda bilim alyp jatqan bitirýshi kýrs stýdentterine 1-14 qyrkúıek aralyǵynda jańartylǵan bilim berý boıynsha eki aptalyq kýrstar ótkiziledi. Bul kýrstardy «Nazarbaev Ýnıversıteti» men «Órleý» biliktilikti arttyrý ulttyq ortalyǵynda biliktilikten ótken mamandar dýaldy oqytý júıesi, elektrondy kúndelik jáne t.b. jaıynda dárister beretin bolady. 4 kýrs stýdentteri bir jyl kóleminde mektepte pedagogıkalyq praktıkada bolady. Olarǵa aptanyń dúısenbi men senbi kúnderi ýnıversıtette dáris, semınar sabaǵy uıymdastyrylsa, qalǵan seısenbi men juma aralyǵanda tolyq mekteppen baılanysta bolady. Bitirýshi stýdentterge ózderi bilim alatyn ınstıtýt pen praktıkadan ótetin mektep ákimshiligi tarapynan jetekshi kýratorlar bekitiledi. Sol bekitilgen jetekshi-mamandar jyl boıy sol stýdenttiń pedagogıkalyq praktıkasyn qadaǵalaıtyn bolady. Bitirýshi kýrstardy jyl boıy mektepte pedagogıkalyq praktıkadan ótkizý QR Bilim jáne ǵylym mınıstrliginiń dýaldy oqytý baǵdarlamasy negizinde bıyl 3-shi jyl qatarynan uıymdastyrylǵaly otyr. Bul baǵdarlama negizinde qolǵa alynǵan bul jumys óz nátıjesin berip keledi, aıtalyq dýaldy oqytý baǵdarlamasy negizinde birinshi 2019/2020 oqý jylynda jyl boıy mektepke barǵan praktıkant-stýdentterimizdiń 107-si sol praktıka ótken jerinde ári qaraı maman retinde qalsa, byltyrǵy 2020/2021 oqý jylynda 297 stýdent jumysqa ornalasty. Sonymen birge bıyl bizdiń ýnıversıtetimizdi 2910 bilimalýshy bitirip shyqty. Osy bitirýshi túlekterdiń 2133-i (73%) mamandyǵy boıynsha bilim alsa, 777-i (27 %) basqa túlekter. Pedagogıkalyq mamandyqtar boıynsha bitirgen 2133 stýdenttiń 85% ulttyq biliktilik testtin oıdaǵydaı tapsyrdy. 23 pedagog 6 aı oqýdy aıaqtap, qaıta daıarlaý sertıfıkatyn aldy. Bıylǵy oqý jylynda da bul kórsetkishter odan saıyn artatyny sózsiz.
Jalpy, qarashańyraq bilim ordasy Prezıdent Joldaýynda kórsetilgendeı básekege qabiletti sapaly maman daıarlaý jolynda ǵy jumysyn odan ári jetildire beredi.
Haırýlla Jánibekov, Abaı atyndaǵy Qazaq ulttyq pedagogıkalyq ýnıversıtetiniń Akademıalyq máseleler jónindegi departament dırektory, profesor