Muny Iran áskerı kúshteriniń qolbasshysy Álı Fadavı rastaǵan. Onyń aıtýynsha pýlemetten 13 oq atylǵan. Bulardyń birde-biri qıys ketpeı, brondalǵan kóliktiń ishinde beıqam otyrǵan Fahrızadege dóp tıgen. Janyndaǵy jubaıy din aman. Otty qarý jol jıegindegi «Nıssan» kóligine ornatylǵan.
Fadavıdiń aıtýynsha Fahrızadeni dál kózdegen pýlemette joǵary tehnologıaly kamera ornatylǵan ári jasandy ıntellektiniń tehnologıasy qoldanylǵan.
Tórt oq ǵalymdy keýdesimen qalqalaǵan kúzet bastyǵyna tıgen. Al pýlemettiń ózi «spýtnık arqyly onlaın basqarylǵan». Ǵalymǵa adam kúshimen emes, sońǵy tehnologıalar negizinde shabýyl jasalǵan. Irandyq Fars agentiginiń habarlaǵanyndaı shabýyl sátti aıaqtalǵasyn kólik ózdiginen jarylyp ketken.
Aıta ketelik Irannyń fızık-ǵalymy Mohsen Fahrızade 27 qarashada Tegerannan 40 shaqyrym jerde ajal qushty. Áýelde resmı bılik ǵalymǵa shabýylda joǵary tehnologıalar paıdalanylǵanyn joqqa shyǵarǵan bolatyn.
Munyń aldynda eldiń syrtqy ister mınıstrligi ǵalymnyń ólimine "Izraıldiń qatysy bar" degen. Islam respýblıkasy basshysynyń áskerı keńesshisi Hoseın Dehkan bul qastandyq úshin kek alatyndaryn málimdegen.
Fahrızade zymyran óndirisi salasyndaǵy úzdik maman sanalǵan. Iranǵa qarsy taraptar ǵalymnyń ıadrolyq qarýdy qupıa túrde ázirlep jatqanyn áldeneshe ret málimdegen.
Fahrızade buryn Islam revolúsıasyn qorǵaýshylar korpýsynda qyzmet etken, Iran qorǵanys mınıstrliginde joǵary laýzymdarda bolǵan jáne fızıkalyq zertteý ortalyǵyn basqarǵan. BUU-nyń Irannyń ıadrolyq baǵdarlamasy jónindegi 2004 jylǵy qararynda onyń esimi alǵash ret atalady.
Batys elderiniń barlaýshylary 1980 jyldardyń sońynan bastap Irannyń qupıa ıadrolyq baǵdarlamasy bar ekenin aıtyp keledi. Biraq 2009 jyldan beri Atom energıasy jónindegi halyqaralyq agenttik (MAGATE) sarapshylary buǵan eshqandaı aıǵaq tapqan joq. Tegeran tek beıbit maqsattaǵy ıadrolyq baǵdarlama jasap jatqanyn aıtýmen keledi.
- 2015 jyly AQSH, Reseı, Qytaı, Ulybrıtanıa, Germanıa jáne Fransıa Iranmen ıadrolyq kelisimge kelgen. Iran halyqaralyq sanksıalardy alyp tastaǵan jaǵdaıda ıadrolyq qarý jasaýǵa jeterlik deńgeıde ýran óńdeýden bas tartýǵa ýáde bergen.
- 2018 jyly AQSH bul kelisimnen óz betimen shyǵyp, Iranǵa qarsy sanksıany kúsheıte tústi. Osyndaı qysymnyń kómegimen Vashıngton Tegerandy jańa kelisimge qol qoıýǵa kóndirýge tyrysqan. Ol kelisim tek ıadrolyq baǵdarlama emes, zymyran jasaýdy da qatysýy tıis edi.
- Batys barlaýshylary "Iran bombasynyń atasy" dep atap júrgen Fahrezadeniń óltirilýi AQSH-tyń jańa saılanǵan prezıdenti Djo Baıdenniń Iranmen arada dıplomatıalyq qatynasty jaqsartý nıetine kedergi jasaýy múmkin. Baıden Irannyń ıadrolyq baǵdarlamasy jónindegi kelisimge qaıta qosylýǵa tyrysatynyn aıtqan.
