Jańa Qazaqstan sóz bostandyǵyna kóbirek mán bere bastady - sarapshy

Dalanews 28 qyr. 2022 08:42 615

Bizdiń elde sońǵy kezde kóptegen ózgerister oryn alyp jatyr.  Sonyń biri aldaǵy saılaý. Nelikten ol dál qazir ótip jatyr, mańyzdylyǵy nede? Bul týraly saıasattanýshy Indıra Rystına aıtty dep habarlaıdy baq.kz

"Saıasatpen kóp adam aılanyspasa da, kóbimiz saıasatpen baılanysty ómir súremiz. Saılaý taqyrybyna kelsek bir qarasaq barlyǵy aıaq astynan bolǵan sıaqty. Desekte qyrkúıekte Joldaýda Prezıdenttiń óz aýzynan bir emes, eki saılaý bolatyny týraly estidik.

Qyrkúıektegi joldaýǵa deıingi saıası reformalar retin jiktep qaraıtyn bolsaq saılaý osy reformalardyń logıkalyq jalǵasy ekenin túsine alamyz. Bul bir saıası sheshimderdi aqtaý máselesi emes. Jalpy barlyǵyn bir betke qoıyp saralap kóreıik.


Úlken saıası tranzıt 2019 jyly bastaldy. Ony bárimiz de moıyndaımyz. Birinshi prezıdent ketti, ornyna Qasym-Jomart Kemeluly keldi. Odan keıin jazda saılaý ótip, Qasym-Jomart Kemeluly prezıdent bolyp  saılandy. Endigi kezekte saıası reformalar bastaldy", - dedi ol.

Ulttyq senim keńesi quryldy. Birinshi, ekinshi, úshinshi, tórtinshi saıası reformalar paketteri qabyldandy.

"Saıası reformalar aqyryndap engizilip jatty. Olar qandaı boldy. Búginge saılaýǵa kelý úshin sonyń jelisin qarap alaıyqshy. Sol kezde saıası partıalar týraly zańǵa ózgerister engizildi.  Buryn saıası partıa qurý úshin 40 myń adam kerek bolsa, endi 20 myńǵa tústi. Iaǵnı saıası partıalar belgili bir dárejede saıası naýqanǵa daıyndala bastady.

Odan keıin mıtıńter týraly zańǵa ózgerister enrgizildi.  Iaǵnı biz sóz bostandyǵyna kóbirek mán bere bastadyq, ony da moıyndaý kerek. Odan bólek saılaýda «Bárine qarsymyn» degen baǵan paıda boldy. Iaǵnı biz saılaýǵa barǵanda mindetti túrde bireýdi saılaý kerekpiz degennen kettik.


Saılaýǵa baryp saıası protestti, saıası enjarlyqpen emes saıası belsendilikpen bildirýge múmkindik berildi. Odan keıin de kóptegen ózgerister boldy. Odan keıin qańtar boldy. Ony biz jaýyp qoıyp ol týraly aıtpaı otyrýymyzǵa bolmaıdy. Ol - saıası prosesterdiń katalızatoryna aınaldy dep aıtýǵa bolady. Kóptegen saıası reformalardyń bastaýy da sol kezde  oryn aldy. Kóptegen máselelerdiń beti de sol kezde ashyldy", - deıdi ol.

2022 jyl osyndaı oqıǵadan bastalyp jalpy saıasattanýshylar úshin óte keń kólemdi reformalardy talqylaıtyn jylǵa aınaldy.

"Eger salystyryp qaraıtyn bolsaq saıasattanýshylardyń 2022-shi jylǵy jumysy jalpy oǵan deıingi 5 jyldyq jumyspen teńbe-teń keldi. Sebebi kóptegen saıası ózgerister boldy. Odan keıin eki Joldaý boldy. Biri Naýryzdaǵy Joldaý, úlken saıası reformalar  paketi aıtyldy, ol kezde túbegeıli ózgerister reformalar oryn aldy. Odan keıin qyrkúıektegi Joldaý, arasynda Konstıtýsıaǵa ózgerister  engizý boıynsha  alǵash ret referendým ótkizildi.

Saıası júıeniń lıberızasıasy bastaldy. Saıası parıalardy qurý úshin endi 5 myń adamǵa deıin shektetildi. 2019 jyly 40 myń boldy, kazir 5 myńǵa ıaǵnı segiz ese tústik. Bul úlken qadam.


Ol saıası plúralızmge múmkindek berdi. Kóptegen saıası partıalardyń qurý múmkindigi berildi. Odan bólek saıası partıalar úshin qol jınaıtyn merzim buryn jarty jyl bolsa, ol bir jylǵa deıin uzardy.  Prezıdenttiń ókilettik merzimi 7 jylǵa deıin uzardy, alaıda eń bastysy prezıdent bir ret  ǵana saılanady degen ózgeris qabyldandy. Endigi kezekte biz prezıdentti bir ret qana saılaımyz. Osy normalar Konstıtýsıada ózgeristerge ushyramaıtyn normalar qataryna kirdi. Konstıtýsıada túıtkildi nárseler bar, sodardyń qataryna Prezıdentti saılaý ókilettiligi men jıiligi de ózgermeıtin normalar qataryna endi", - dedi Indıra Rystına.

 

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar