Gúlnár qamaýǵa alynypty. Qylmystyq top qurǵan deıdi. Ofshorǵa aqsha tasyǵan. Jekeniń múlkin tartyp alǵan. Jazyqsyz jandarǵa bir jarym mlrd. dollar zıan keltirgen. Ol Qylmystyq kodekstiń 6 baby boıynsha aıypty sanalypty.
Osydan 7-8 jyl buryn ol qandaı edi? Ózbekstanda odan asqan talant ıesi joq edi ǵoı...
Kásipker, dıplomat, ǵalym, dızaıner, ánshi. Taǵy ne? Almaǵan dıplomy, aınalyspaǵan isi joq-tyn.
Aıtpaqshy, WikiLeaks-ta jarıalanǵan qujattarda Ózbekstanda istegen amerıkalyq dıplomattar Gúlnárǵa «sylanyp sıpanyp qalǵan keraǵar jan ári eldegi eń súıkimsiz tulǵa» dep baǵa beripti.
Oǵan bári azdyq etti
Aldymen Tashkent ýnıversıtetinde oqydy. Ekonomıs mamandyǵyn aldy. Azdyq etti. Garvardqa tapsyryp magıstr boldy. Azdyq etti. Tashkenttegi álemdik ekonomıka jáne dıplomatıa ýnıversıtetine saıasattaný mamandyǵy boıynsha tapsyryp doktorlyq dárejeni alyp shyqty.
Kezinde oǵan tań qalǵan. Ǵylymı jumys jazýǵa Gúlnár ýaqyt qaıdan tabady dep... Shynymen, qaıdan tapqan? Eshkim bilmeıdi áli kúnge deıin.
Onyń ǵylymı jumystan áldeqaıda mańyzdy jobalary kóp edi, óıtkeni. Pop-ánshi bolǵandy armandady. Oryndaldy.
2006 jyly GooGoosha (aıtpaqshy, marqum ákesi úıde ony solaı erkeletken) degen laqap atpen sahnaǵa shyqqan ol alǵashqy klıpin shyǵarady. Klıpti Unutma Meni (Umytpa meni) degen ánge túsirgen. Azdyq etedi.
Araǵa az ýaqyt salyp Besame Mucho degen tanymal ándi áıgili Hýlıo Iglesıaspen birigip aıtady, Gúlnár. Azdyq etedi.
2012 jyly óziniń aıtýynsha qıyn da kúrdeli ómir tájirıbesinen jınaqtalǵan ári sonyń negizinde jazylǵan tutas án-jınaqty jaryqqa shyǵarady.
Aıttyq qoı, Gúlnárdaı talant ıesi joq dep. Sán álemine de tumsyq tyǵady. 2010 jyly anaý-mynaý emes Nú-Iorktiń tórinde Guli dep atalatyn óziniń jeke sán úlgisin tanystyrady. Koleksıa ózbektiń ulttyq kıimderine qatty uqsas etilip tigiledi. Maqtaý estıdi. Keler jyly taǵy kelmek bolady. Keltirmeıdi. Kirgizbeıdi.
Amerıkada demokratıa ǵoı. Adam quqyǵyn qorǵaý uıymynyń ókilderi (Human Rights Watch) Gúlnárǵa qarsy bas kóteredi. «Ózbektiń besikten beli shyqpaǵan balalary ólip – talyp ala jaz maqta teredi. Oınamaıdy. Sabaqqa barmaıdy. Olardyń quqyǵy taptalyp jatqanyna bas aýyrtyp jatqan Gúlnár joq. Beıshara balalardyń beınetpen jıǵan maqtasyn qaı betimen maqtanyp kórsetip júr?» deıdi olar.
Dıplomat
Basqasyn basqa sán áleminde demokratıalyq qundylyqtarmen bet-betpe kelerin oılamaǵan Gúlnárdiń taýy shaǵylady. Berispeıdi, biraq. Sol baıaǵy Guli degen brendpen Shveısarıannyń Chopard kompanıasymen birlesip zergerlik buıymdar shyǵarýǵa kóshedi.
Qyzyq, ıá? Munyń bárine qaıdan ýaqyt tapqan? Ol ǵalym emes pe edi? Qalaı úlgergen?
Aıtpaqshy, ilgeride onyń dıplomat bolǵanyn aıttyq. Áýelde Máskeýdegi Ózbek elshiliginde isteıdi. Keıin BUU shtab-páteri janyndaǵy (Nú-Iorkte) Ózbekstannyń ókildiginde qyzmet atqarǵan.
2008 jyly Syrtqy ister mınıstriniń orynbasary qyzmetine taǵaıyndalady, Gúlnár. Ári BUU-nyń Jenevadaǵy keńsesinde ornalasqan Ózbekstan ókildigin qosa basqaratyn bolyp bekitiledi.
2010 jyly Ispanıaǵa attanady. Osy eldegi ózbek elshisi bolady.
Aıtpaqshy, ilgeride onyń ǵalym ekenin aıttyq. Ol 2005 jyldan bertinge deıin Ózbekstannyń Saıası zertteýler ortalyǵyn basqarǵan...
600 mln. dollar
Bir jyldary Shveısarıanyń Bilanz jýrnaly Gúlnárdi eldegi eń aýqatty adamdardyń qataryna kirgizdi. Baılyǵyn 600 mln-ǵa baǵalaǵan. «Ózbekstandaǵy munaı-ken óndiretin, ári bank, aýylsharýshylyǵy, tekstıl salasyndaǵy eń iri kásiporyn Zeromax korporasıasynyń ıesi osy – Gúlnár » deıdi biletinder. Kompanıa Shveısarıada tirkelipti.
Sportqa da aralasqan. «Bilsek, ol «Býnedkor» fýtbol klýbyn qarjylandyrǵan. Áıtpese Rıvaldo Ózbekstanǵa ólse de kelmes edi» deıdi uzynqulaq.
Bir joly qyzyq bolady. «Býnedkor» ishki birinshiliktegi basty qarsylasy «Pahtakormen» (maqta jınaýshylar) kezdesedi. Jeńilip qalady. 1:0. Oıyn áý dep bastalǵan 10 mınýttyń ishinde «Býnedkordyń» sapyndaǵy barlyq brazılıalyqtar qyzyl qaǵaz alyp alańnan qýylady.
Amerıka jerdiń túbindegi biledi ǵoı. WikiLeaks-ta jarıalanǵan qujattarda amerıkalyq dıplomattar bylaı dep esep bergen: «Oıynnan keıin bas tóreshi «Býnedkordyń» bapkerine habarlasyp: «Keshirim suraımyn. Aıyptymyn. Biraq otbasymdy asyraý kerek, amal joq» depti. Tóreshi Ózbekstannyń fýtbol federsıasy prezıdentinen «Pahtakor» 1:0 esebimen utýy kerek degen tapsyrma alǵan».
Demek, ózbek elıtasynyń Kárimovtyń qyzyna qarsy kúresi sol tustan bastalǵan dep boljaýǵa da bolatyn shyǵar.
Ol ajyrasqan...
1991 jyly Gúlnár aýǵan tekti amerıkalyq bıznesmen Mansur Maqsudıǵa turmysqa shyǵady. Maqsudı Tashkente Koka-Kolanyń fılıalyn ashady. Eki balaly bolady. Báribir syıyspaıdy. 2001 jyly úlken daý shyǵady. Ózbekstanda turatyn Maqsudıdiń birqatar
jaqyndary qamaýǵa alynady. Qalǵandaryn Aýǵanstanǵa jóneltip jiberedi.
Ózbekstandaǵy Maqsudıdiń kompanıalary birinen-soń biri tergeýge ushyraıdy.
Gúlnár men Mansur ajyrasqannan keıin bir aıdan soń Koka-Kolanyń Tashkenttegi fılıalyna salyqshylar, kedenshiler, tipti esirtkige qarsy kúres qyzmetiniń ókilderi basyp kiredi. Fılıal jabylyp tynady. Maqsudı Ózbekstandaǵy barlyq bıznesinen aıyrylady.
Mansurdyń ózine de aıyp taǵylady. «Jediń, salyq tólemediń, onyń ústine munaı bıznesin bizden jasyryp Saddam Hýseıinmen birigip júrgizdiń» deıdi ózbek bıligi.
Kezdeısoqtyq pa, qalaı oılaısyz? Gúlnármen ajyrasqan Mansurdyń basynan baq osylaı taıǵan...
Daıyndaǵan, Dýman BYQAI
(jalǵasy bar)
https://dalanews.kz/9680
