Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymynyń derekteri boıynsha adamnyń saýlyǵy medısına júıesine nebári 10 paıyz táýeldi eken. Al, 50 paıyzy ómir súrý sapasyna, densaýlyqty nyǵaıtý múmkindikterine, ómir saltyna tikeleı baılanysty.

Bul úshin qoǵam da, jeke adam da bir kisideı jumylyp, kúsh-jigerlerin biriktirýleri qajet. Maqsat - tán men rýhty saýyqtyrý.

BUU-nyń "turaqty damý maqsattary"konsepsıasynyń 3 maqsatynda densaýlyqty kútý kerektigi aıtylady.Demek,barsha adamzattyń deniniń saýlyǵy basty baılyǵy.

Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev ótken jylǵy Joldaýynda densaýlyq saqtaý júıesiniń tıimdiligin arttyrýǵa erekshe nazar aýdardy.Bul rette Prezıdent tapsyrmasyn oryndaý maqsatynda Qazaqstan Úkimetiniń 2021 jylǵy 12 qazandaǵy qaýlysymen «Deni saý ult» árbir azamat úshin sapaly jáne qoljetimdi densaýlyq saqtaý ulttyq jobasy bekitilip, júzege asyrylýda. Jobanyń maqsaty – árbir azamat úshin sapaly jáne qoljetimdi densaýlyq saqtaýdy qamtamasyz etý, ol 2025 jylǵa deıin eseptelgen jáne tórt túrli baǵytta júzege asyrylady:

Birinshi baǵyt – medısınalyq kómektiń qoljetimdiligi men sapasyn arttyrý.

Ekinshi baǵyt – epıdemıalyq boljaý men den qoıýdyń zamanaýı júıesin qalyptastyrý.

Úshinshi baǵyt – otandyq farmasevtıka salasynyń damýyna yqpal etý.

Tórtinshi baǵyt – salaýatty ómir saltyn ustanatyn halyqtyń úlesin arttyrýǵa jáne buqaralyq sportty damytýǵa baǵyttalǵan is-sharalar. Prezıdent bolashaqqa baǵyttalǵan baıypty baǵdarlar men mindetterdi saralaý barysynda densaýlyq saqtaý salasyna da aıryqsha nazar aýdarý qajettigin basa aıtty.

Elimizdiń basty qundylyǵy – adam. Bul – aıqyn nárse. Ult saýlyǵy jaqsy bolsa ǵana, qoǵam ornyqty damıdy. Densaýlyq saqtaý salasynda biraz reforma júrgizildi.

«Aýyryp em izdegenshe, aýyrmaı­tyn jol izde» demekshi, túrli syr­qattyń aldyn erterek alǵan abzal. Ol ekonomıkalyq jaǵynan da memleketke arzan túsedi. Aýrýdyń órship ketpeýin tuzaqtaıtyn sharalardy der mezgilinde júrgizý tıimdiligin ákeleri sózsiz. Barynsha tazalyq saqtaý qajet. Salamatty ómir saltyn ustanyp, salaýatty júrgenge ne jetsin. Aǵzanyń qorǵanysh qabiletin tabıǵı jolmen shyńdaý – ult densaýlyǵynyń basty kepili. Árıne, durys tamaqtaný men dárýmenderdi utymdy paıdalaný da aǵzanyń syr bermeýine yqpal etedi. Kez kelgen eldiń eń basty baılyǵy – ult saýlyǵy bolyp tabylatyndyǵy sóz­siz.

Mine, sondyqtan da bul iske barynsha jaýapkershilikpen qaraǵanymyz abzal. Densaýlyq – tek jeke bastyń ǵana emes, ultymyzdyń da uly ıgiligi. Dúnıejúziniń órkenıetti elderiniń barlyǵynda derlik halyq densaýlyǵy, ásirese jastardyń densaýlyǵy basty ulttyq qundylyq jáne memlekettik saıasattyń basym baǵdary bolyp tabylatyny belgili.

Bizdiń baqytymyzdyń onnan toǵyzy densaýlyǵymyzǵa baılanysty. Árbir adam salaýatty ómir saltyn saqtap, óz densaýlyǵyna saqtyqpen qarasa jarqyn ómirge jol ashylady.

Qalymbek Baqytjan

ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ-dyń zań fakúlteti keden qarjy jáne ekologıalyq quqyq kafedrasynyń qaýymdasqan profesory,z.ǵ.k.