Aı-kúnniń amanynda Semeı shaharyndaǵy bir jarym ǵasyrlyq tarıhy bar «Aǵash meshitinde» 3 aptanyń ishinde úsh ret ımam otyratyn bólmeniń qulpyn buzyp, jáshikti qıratyp ishindegi aqshany urlap áketti.
Aınaldyrǵan 20 kúnniń ishinde jáshiktegi aqsha urlyǵy turmaq, aıaq kıim de joǵalyp kórmegen, buryn-sońdy bolmaǵan jaıt, halyqtyń jaǵasyn ustatyp, árkimdi ártúrli oıǵa jeteledi. Áıtpese, azǵantaı aqsha úshin qatarynan úsh ret kelip meshittegi sadaqa jáshigin tonaý, aqylǵa syımaıtyn nárse emes pe?
Árıne bul qylmysty polısıaǵa tapsyryp, istiń aq qarasy anyqtalǵansha, áliptiń artyn baǵýǵa bolar edi. Biraq...
80-shi jyldardyń basynda Semeıdegi «Aǵash meshitine» qyzmetke turyp, kúni búginge deıin ımamdyq qyzmetti atqaryp kele jatqan Zaralhan qajy Dúısenbekulyn Semeı óńiriniń ókil ımamy Maqsat qajy Altybaı (tómende sýrette) bıylǵy naýryz aıynyń 2-si kúni shaqyryp alyp, eńbek shartynyń buzylatynyn aıtyp jáne qolyna eskertý qaǵazyn berip, óz erkimen ótinish jazýyn buıyryp, bir aıdyń ishinde ımamdyq ornyn bosatýyn talap etedi.
[caption id="attachment_25467" align="aligncenter" width="692"]
Maqsat qajy Altybaı[/caption]
Bul bir emes. Maqsat qajy aqsaqaldy ár kórgen saıyn «Imamdyqty qashan bosatasyz» dep jan alqymynan alatyn.
Qosh. Osy áńgimeden soń arada úsh kún ótkennen keıin 5-shi naýryz kúni Zaralhan qajynyń ımamdyq qyzmetiniń 40 jylynda kezdespegen sumdyq jaıttyń kýási boldyq.
Únemi jamaǵatqa esigi aıqara ashyq, kóneniń kózindeı bolǵan «Aǵash meshitte» adam aıtsa sengisiz jaıt oryn aldy. Bireýler Allanyń úıindegi sadaqa jáshigin qoparyp, ishindegi aqshany urlap ketti. Araǵa bes kún salyp, 10-shy naýryz-juma kúni qylmystyq áreket taǵy qaıtalanyp, ımam otyratyn bólmeniń esigi buzylyp, sadaqa jáshigindegi aqsha qoldy boldy.
Araǵa eki apta salyp, 25-shi naýryz kúni bul adam senbes zulymdyq áreket úshinshi ret qaıtalanyp, buzaqylar Jaratýshynyń jerdegi úıinde oıran salyp, jáshikti kúl-talqan etip ketedi.
Meshittegi jaǵdaı el arasynda úreı týǵyzyp, sýyt habar lezde elge tarady «Qalaı? Ne úshin? Kimge kerek boldy?...» degen suraqtar týyndady. Bul oryndy edi. Haq pen halyqqa qaltqysyz qyzmet etip kele jatqan qulshylyq úıinde buryn-sońdy qaskúnemder tarapynan mundaı aıýandyq áreket bolmaǵan!
Buǵan qatysty Semeı óńiriniń ókil ımamynyń aıtqanyn estip qaıran qaldyq. «Vrád lı tabylady, izdemeıdi de olar» dedi. Munymen ne degisi keldi? Neni ańǵartqysy keldi? Din adamynyń quzyrly organnyń atynan osyndaı jeńil oıly sheshim shyǵara salǵany qalaı?
Allaǵa qulshylyq etetin, ımandylyq uıyǵan orynnyń jaýapty adamy quzyrly oryndardyń qyzmetine osyndaı senimsizdik tanytsa, qarapaıym adamdar jaıly ne aıtýǵa bolady?
Ókil ımamnyń «Aǵash meshitke» úsh ret ury túskenin senimdi adamdarynan estigenin, qolmen qoıǵandaı aıtýy jáne: «Egerde Siz oryndy bosatsańyz, qaltaly jigitter meshitti jóndeýge qarajat quıýǵa da ázir» degen sózi birtúrli, tipti ersi estildi.
Sonymen qatar, Zaralhan qajyǵa Maqsat myrza: «Endi ornyńyzdy bosatyńyz, óz erkińizben ótinish jazyńyz» dep, birneshe ret qaıtalap aıtýy, «Siz urlyqqa jol berdińiz! Sondyqtan endi amalsyz ımamdyqty bosatasyz» dep syńaı tanytqandaı.
Alaıda, «Aǵash meshitindegi» barlyq materıaldyq jaýapkershilik bas ımamnyń moınynda bolǵandyǵyna qaramastan, qylmystyq árekettiń nátıjesin sońyna deıin kútpeı, bas ımamdyq qyzmetten asyǵys bosatýynda qandaı oı jatyr?
Ómirin Allanyń aq jolyna baǵyshtap, jamaǵattyń tek qurmetine bólengen abyz atamyzǵa jala jabylýy, «óz erkimen jumystan ketirý» erteń sol jamaǵattyń aldynda óz kinásin moıyndady degen mazasyz oılarǵa da jeteleıtini túsinikti emes pe?! Shapany qyryq jamaý kúnde de ımanyn kirletpegen el edik, mundaı júrekten ıman bezdiretin áreketke kim bardy eken, jáne kimniń tapsyrmasy boldy eken...
Qýanysh Smaǵulov
Zaralhan qajy Dúısenbekulynyń nemeresi
