Esterińizde bolsa, osy jyly naýryz aıynyń ortasynda Astanadaǵy «Dáýlet» sport kesheninde kúres túrlerinen Azıa elderi arasyndaǵy Rıo Olımpıadasynyń joldamalary sarapqa salynǵan bolatyn. Sonda Álnur bastap kelgen qytaı sportshylary grek-rım kúresinen Rıo Olımpıadasyna 3 joldama jeńip alǵan edi. Osydan-aq, qazaq azamatynyń qytaı balýandaryna qanshalyqty eńbek sińirip júrgenin baǵamdaı berýge bolady. Elordamyzda ótken lısenzıalyq básekede Qazaqstan grek-rım kúresinen jalǵyz-aq joldamaǵa qol jetkizdi.
Búgin sol qytaı balýandaryn baptap, sport álemine óz úlesin qosyp júrgen Álnur Tórgeulyn Astanaǵa kelip, qydyryp júrgenin estip, arnaıy jolyǵyp suhbattasyp qaıtqan edik. Áńgimeniń álqıssasyn Olımpıada oıyndarynan bastady.
[caption id="attachment_17432" align="alignright" width="415"]
Álnur Tórgeuly[/caption]
- Álem nazary Rıoǵa aýatyn kún jaqyndap qaldy. Bárimiz de osy dodany asyǵa kútip júrmiz. Bul Olımpıada degen jaı birinshilik emes. Tórtkúl dúnıeniń teńdessiz myqtylary bas qosatyn, jan berip, jan alysatyn, ólispeı berispeıtin, tek qana júlde úshin kúresetin doda. Qaı eldiń sportshysy kóp medal jınasa, sol eldiń mereıi artady. Júzdegen el sát saıyn qaı el qansha medal alyp jatyr sony sanap otyrady. Buryn attary atala bermeıtin elderdiń attary osy Olımpıada oıyndary kezinde jıi atalady. Jalpy sport - eldiń bedelin arttyratyn, atyn álemge tanytatyn úlken múmkindik. Sondyqtan ár el óziniń sportshylaryna aýyr mindet artady.
- Búgingi tańda Qytaı sporty buryn-sońdy bolmaǵan deńgeıde damyp ketti. Osynyń qupásymen bólise otyrsańyz...
- Ónimdi eńbek bar jerde jemisti nátıje bolady. Qytaılar óte eńbekqor. Kúnine 10-15 saǵat jattyǵýǵa salsań da tózýge bar. Osyndaı eńbektiń arqasynda qytaı sportynda ilgerleýshilik paıda boldy. Qaı el bolsyn eńbektense, ter tógilse, sonyń óteýi bolady. Qytaı Olımpıada oıyndaryna sporttyń barlyq túrinen qatysady. Kóp jaǵdaıda jeńil sport túrlerinen medaldar jıady. Al, qazaqtardyń ulttyq sport túrlerine aınalyp ketken boks, kúres túrlerinen Qytaıdyń deńgeıi óte nashar. QHR-da áli birde-bir balýan kúres túrlerinen Olımpıada oıyndarynyń júldesine ilige almaı keledi.
- Sońǵy kezderi qytaıdyń ulttyq quramalarynan sol jaqta turatyn qandastarymyzdy jıi kezdestiretin boldyq. Osy jyly naýryzda Astanada ótken kúres túrlerinen Azıa elderi arasyndaǵy Rıo Olımpıadasynyń joldamalary sarapqa salynǵan básekede Erlanbek Káteıuly degen baýyrymyz erkin kúresten Rıoǵa joldama jeńip aldy...
- Iá, Erlanbek baýyrymyz qazir óz salmaǵynda Qytaıdaǵy balýandar arasynda eshkimge des bermeı júrgen azamat. Ol erkin kúreste. Al men grek-rım kúresindemin. Biraq, kóptegen jattyǵýlarda birge bolamyz. Birge júremiz, jaqyn aralasamyz. meni óz aǵasyndaı syılaıdy. Sondyqtan men de oǵan óz baýyrymdaı qaraımyn. Qashanda tilekshi bolamyn. Bıyl Alla sátin salyp, birinshi Olımpıadasyna bara jatyr. Osydan tórt jyl buryn da Londonǵa joldamalar sarapqa salynǵan týrnırde Astanada Aqjúrek Tańatarov degen balýanǵa utylyp, joly bolmaǵan. Osy joly jaqsy daıyndyqpen keldi. Maqsaty Olımpıada joldamasy bolatyn, degenine jetti. Endi Rıoda baǵy jansa eken dep tileımin.
- Qytaı atynan qatysatyn Erlanbekten basqa qazaq sportshylarynan kimder bar?
- Erlanbek - Qytaıdaǵy qandastaryńyzdan Rıoǵa bara jatqan jalǵyz sportshy. Tórt jylda bir ótetin Olımpıada oıyndaryna bir jarym mıllıard qytaı arasynan bir qazaq balasynyń shyǵýy bul ońaı jetistik emes. Buryn KSRO kezinde qazaq sportshylary Olımpıadaǵa qatysý bylaı tursyn, ulttyq quramaǵa ilige almaıtyn kezder boldy ǵoı. Qytaıda da týra sol sıaqty. Ondaǵy az ulttar úshin qytaıdyń ulttyq quramasyna iligip, talaı synnan ótip, sol eldiń atynan Olımpıadaǵa joldama utyp alý jeke sportshy úshin Olımpıadany utyp alýmen teń dep aıtýǵa bolady.
- Erlanbekten basqa Qytaıdyń ishki birinshilikterinde top jaryp, Olımpıadaǵa irikteý syndarynda joly bolmaǵan baýyrlarymyz boldy ma?
- Qytaıdyń ishki birinshilikterinde jaqsy óner kórsetip júrgen qazaq sportshylar jetkilikti. Báriniń bir ǵana armany - Olımpıadaǵa barý. Biraq ol armannyń bári oılaǵanyndaı bola bermeıdi ǵoı. Sol úshin ár tórt jyl saıyn qytaıdan bir qazaq balasy Olımpıadaǵa barý múmkindigine qol jetkizip jatsa, sonyń ózi biz úshin úlken erlik. Biraq, 2004 jyly Afıny olımpıadasynda qytaı atynan eki qazaq balasy Olımpıadaǵa bardyq. Bolashaqta bir emes, eki-úshten aparatyn múmkindikter bolady degen úmittemin. Sebebi, jastardan jaqsy óner kórsetip júrgen sportshylar óte kóp.
- Erlanbek qytaı qazaqtary arasynan Olımpıadaǵa bara jatqan neshinshi qazaq balasy?
- Úshinshi qazaq balasy. Ondaǵy qazaqtar Olımpıadaǵa 2004 jyly bara bastadyq. Afıny olımpıadasynda boksshy baýyrlaryńyz Qanat Islam ekeýmiz baryp qatystyq. Alaıda ekeýmizdiń de jolymyz bolmady. Ekeýmiz de jarysty erte aıaqtadyq. Biraq, men Qanattan buryn kilemge shyqtym. Sol úshin qytaı qazaqtary arasynda tuńǵysh olımpıadaǵa qatysqan qazaq bolyp qaldym. 2008 jyly Beıjiń olımpıadasyna Qanat taǵy qatysty. Onda ol qola júldeni jeńip alǵanyn jaqsy bilesizder. Al men Afınydan kelgennen keıin bapkerlik jaǵyna aýysyp kettim. Londonda eshkim barǵan joq. Bıyl Qytaıdaǵy qazaqtar atynan úshinshi qazaq bolyp Erlanbek baýyrlaryńyz Olımpıadada óner kórsetedi.
- Qalaı oılaısyz, Erlanbektiń Rıoda medal alýǵa múmkindigi bar ma?
- Ony ýaqyt kórsetedi. Qazir boljam jasaýdyń qajeti joq. Biraq, qanymyz bir, qaıda júrsek te qazaqtyń abyroıy artyp, mereıi tasyp jatqanǵa ne jetsin. Qytaı atynan synǵa túsetin Erlanbek baýyryma da, qazaq eliniń namysyn qorǵaıtyn bul jaqtaǵy otandastaryma da tek sáttilik joldas bolsyn dep tileımin.
"Qazaqparat"
Kúnsultan Otarbaı.
