Jumys sapary kezinde Qanat Bozymbaev aldymen soıany tereń óńdeýmen aınalysatyn «Agritech» JSHS-da bolyp, óndiris prosesimen jáne zaýyttyń múmkindikterimen tanysty.
Belgili bolǵanyndaı, zaýyttyń qýattylyǵy jylyna 6,5 myń tonna soıa úgindisin shyǵarýǵa jetedi. Bul ónim tamaq ónerkásibinde keńinen paıdalanylady. Búgingi kúni eksportqa baǵyttalǵan kásiporyn óz qýattylyǵynyń 70 paıyzyna shyqqan. Jobanyń jalpy quny - 3,7 mlrd. teńge. Ónim jergilikti naryqqa shyǵarylady, shujyq ónimderin daıyndaýda paıdalanylady. Qazirgi kezde nanotehnologıany qoldana otyryp, fermenttelgen soıa belogyn óndiretin jeli iske qosyldy. Sonyń arqasynda onyń aǵzaǵa sińirilýi jaqsartyldy, ıaǵnı ony balalarǵa arnalǵan jáne sporttyq taǵamdarǵa paıdalanýǵa bolady. Óndiris kezinde tek GMO-syz, sapasy joǵary soıa ǵana qoldanylatynyn atap ótý kerek. Ózimizde ósiriletin soıa tek mal azyǵyna arnalǵandyqtan, ázirge soıanyń azyq-túlikke paıdalanylatyn tuqymy Reseıden ákelinýde.
– Bizdiń óńirdiń soıa ósirýdegi tájirıbesi mol. Sondyqtan sizderdi jergilikti sharýashylyqtarmen baılanystyrý kerek, eger olardy sapaly tuqymmen qamtamasyz etseńizder, GMO-syz soıa ósirý isin osy aımaqta da qolǵa alýǵa bolady. Sonda shıkizatty syrttan ákelýdiń qajeti bolmaıdy. Sondaı-aq ırrıgasıalyq júıelerdi jańǵyrtý baǵytyndaǵy josparlarymyz aýqymdy. Sondyqtan bul jaǵynan múmkindikterimiz mol, – dedi Qanat Bozymbaev kásiporynǵa barǵan kezinde.
Sol sıaqty Qanat Bozymbaev zaýyttyń aldaǵy damý josparlary týraly surap bildi. Kásiporyn basshysynyń aıtýynsha, zaýyt jumysyn ilgeriletýde satylas ıntegrasıaǵa basymdyq berilip otyr. Oblys ákimi elektr energıasynyń úzilispen berilý máselesin sheshýge, óndiristegi býǵa qajetti ekinshi rezervtik qazandyq satyp alýǵa qoldaý kórsetiletinin aıtty.
Aýdanǵa issapary barysynda Qanat Bozymbaev Gate city seriktes qalasyn damytýdyń jobalarymen tanysty.
Seriktes qalany damytý jospary, atqarylǵan ister, júrgizilgen ınfraqurylym jáne týyndaǵan problemalar týraly «Alataý» AQ basshysy Asqar Tutubaev baıandady.
Spıkerdiń sózine súıensek, qazirgi kezde jalpy alańy 2370 ga bolatyn Gate city birinshi seriktes qalasynyń jobasy iske asyrylýda. Jobadaǵy qala halqynyń sany – 90 myń adam. Mamyr aıynda jalpy alańy 43 myń sharshy metr bolatyn 10 úıdiń qurylysy bastaldy. Barlyq magıstraldyq jelileri bar, negizinen ómir súrýge qajetti ınfraqurylymnyń bári júrgizilgen. Degenmen gaz ben sý jetispeýshiligi týyndaýy múmkin, turmystyq jáne ónerkásiptik nysandarda káriz júıesiniń de máselesi bar.
Osyǵan baılanysty barlyq nysandardyń tehnıkalyq tekserisin júrgizý kerek. Qajet bolsa kúrdeli jóndeý júrgizip, iske qosyp tekserip kórý kerek.
Baıandamany tyńdap bolǵan soń Qanat Bozymbaev jer ýchaskeleri boıynsha esep berýdi tapsyrdy:
- Birinshi kezekte bas jospardy taǵy bir ret egjeı-tegjeıli qaraý kerek. Ol úshin oblystyq komısıa qurylyp, barlyq jer ýchaskeleri ıeleriniń qatysýymen jer máselesi keńinen talqylanýy tıis. Olardyń jer ýchaskelerin damytýǵa múmkindikteri bar ma, joq pa, anyqtaýymyz kerek. Sodan keıin baryp tıisti sharalar qabyldaımyz, - dedi oblys ákimi.
Munan soń Qanat Bozymbaev «Damý» ındýstrıaldy-logıstıkalyq ortalyǵynda jáne onyń aýmaǵynda ornalasqan sorǵy quraldaryn shyǵaratyn «Wilo» zaýytyna bardy. «Wilo» zaýyty - Almaty oblysynda iske asyrylyp jatqan 9 transulttyq kompanıa jobalarynyń biri. Bul joǵary tehnologıaly, eksportqa baǵyttalǵan kásiporynnyń sorǵy stasasyn jınaqtaýda joǵary deńgeıli avtomattandyrylǵan júıesi bar. Munda shyǵarylatyn ónimniń basty ereksheligi – eń ozyq tehnologıany qoldanatyndyǵy, elektr energıasyn paıdalanýdaǵy únemdiligi. Máselen, qazirdiń ózinde kásiporynda suıyq magnıtti sorǵylar qoldanylady. Ónim Qyrǵyzstan, Ózbekstan, Monǵolıaǵa eksporttalady. Jylyna 500 birlikke deıin ónim shyǵarylady. Kompanıa keńsesi Nur-Sultan, Óskemen, Atyraý qalalarynda bar.
Ónerkásip sehynda jáne daıyn ónimder qoımasynda bolǵan Qanat Bozymbaev ónim assortımentterimen tanysyp, sorǵy stansasyn jınaqtap qana qoımaı, óndirýdi de qolǵa alý týraly usynysyn aıtty. Bul rette kásiporynǵa barlyq qajetti qoldaýlar kórsetiletin bolady.
