Búgingi tańda bul qosymsha el arasynda qyzyǵýshylyq týdyryp, qazirgi ýaqytqa deıin 10 myńǵa jýyq adam uıaly telefondaryna ornatyp úlgergen.
Qosymshada elimizdegi 2 myńǵa jýyq oblys, aýdan, aýyl ákimderin túrli krıterııler boıynsha baǵalaýǵa bolady. Jobany ázirleýshiler úlken «eńbek» etkeni kórinip-aq tur. Barlyq basshylardyń ómirbaıany, qyzmet etken jerleri túgel kórsetilgen.
Alaıda bul qosymshada asyǵystyqqa jol berilip, biraz qatelik ketkeni baıqalady. Keıbir derekterdiń ózekti emes ekenine kóz jetkizýge bolady.
Mysaly, Tamara Rahymjanova Glýbokoe aýdanynyń ákimi dep kórsetipti saıtty ázirleýshiler. Bul qate aqparat. Anyǵy, atalǵan aýdannyń ákimi Eldar Týmashınov. Bylaısha aıtqanda, qyzmette joq basshyǵa adamdar baǵasyn berýde.
Abaı aýdanynyń ákimi Nurjan Ábdikárimovti belgisiz sebeptermen Shymkentke jóneltip jibergen.
Mobıldi qosymshanyń sıpattamasynda "barlyq deńgeıdegi ákimder arasynda básekelestik orta qurý úshin ázirlendi» dep jazypty. Biraq «Reıtıń jasaý» mehanızmi jetildirilmegen.
Jalpy, qazirgi ýaqytta ákimderdi bir-birimen jarystyrý qanshalyqty mańyzdy? Odan kim, ne utady? Kózaldaýǵa qurylǵan reıtıńtiń saýdaǵa salynbasyna kim kepil? Elde budan basqa másele joq pa?
SHQO elimizde turǵyn úı qurylysy qarqyndy júrip jatqan óńir. Aldyńǵy qatarly medısına jáne ınovasıalyq bilim berý boıynsha kósh basynda. Apatty jaǵdaıdaǵy mektepteri joq, balalar úsh aýysymda oqymaıdy.
Resmı statısıka boıynsha sońǵy 3 jylda óńir basshysynyń ózi de úzdik úshtiktegi ákimderdiń qatarynan kórinip keledi.
Reıtıń – bul laık nemese dızlaıktan turmaıdy, al aımaqta atqarylǵan orasan jumystardyń bári «bas barmaqpen» ólshense ol qundylyq emes. Qarap otyrsaq osy reıtıń boıynsha, oblysta atqarylǵan sharýa joqtyń-qasy ispetti. Árıne, másele kóp. Biraq eger SHQO shynymen qolaısyz óńir bolsa, sol aımaqtan údere kósher edi ǵoı?!
Oblysqa qarasty aýdandaǵy ákimderge qarasaq Rıdder qalasynyń ákimi Dmıtrıı Gorkovoı reıtıńte 2-shi orynda, Altaı qalasynyń ákimi Qalıhan Baıǵonysov úshinshi orynda.
Qazaqstannyń barlyq aýdan ákimderiniń arasynda Zaısan aýdanynan Serik Zaınýldın 7-shi orynda.
Qosymshada baǵalaý kórsetkishi túrli oıǵa jetelıdi.
Basty bette - Rıdderdiń ákimi Dmıtrıı Gorkovaıanyń 157,60 upaıy bar, birden " aýdan ákimderi" bólimine ótemiz – ol 514 upaıymen aldyńǵy qatarda. Árıne, ákimniń jumysyna shek keltirmeımiz. Biraq baǵdarlama bir ýaqytta ártúrli derekterdi beredi.
Ázirleýshiler matematıkadan qanshalyqty habary bar degen suraq týyndaıdy. Múmkin tehnıkalyq qatelik der.
Nátıjesinde aýdandar arasynda SHQO-nyń 13 ákimi oń reıtıńke ıe bolǵan. Barlyǵy 15 aýdan! Bul oblystyq basshylyǵynyń belgili bir dárejede is atqaryp kórsetkishi emes pe? Ákimder komandasy óte tabysty jumys isteýde!
Al salystyrmaly túrde alyp qarasaq Soltústik Qazaqstan oblysynan oń reıtıńte nebári 5 ákim bar.
Aýdandar ákimderiniń reıtıńinde oza shapqan Shyǵys Qazaqstan oblysy qalaı ǵana eń nashar reıtıńke ıe boldy?
Bir qyzyǵy 971,80 dızlaık jınaǵan Óskemen qalasynyń ákimi Jaqsylyq Omar da eń nashar ákim bolyp tanylypty. Al bar bolǵany 20.00 upaıǵa jınaǵan Qaraǵandy qalasynyń ákimi Ermaǵanbet Bólekpaev Jaqsylyq Muqashulynan keıin keledi.
Jasyrary joq, SHQO-nyń turǵyndary óńirdiń tynys-tirshiligen belsendi atsalysyp otyrady.
Ózge ákimder týraly aıtsaq, atalǵan reıtıńte – Qostanaı oblysynyń basshysy Arhımed Muhambetov ózgelerden oq boıy ozyq kelgen. Oǵan 2633 adam daýys beripti.
Danıal Ahmetovtyń jumysyn jalpy 3991 adam baǵalapty. Ahmetovke 3200 adam dızlaık basqan. Bul arada da ádiletsizdik oryn alǵan syńaıly.
Ákimderdiń jumysyn baǵalaıtyn servıske kıbershabýyl jasalǵan nemese biz bilmeıtin quıtyrqylyqqa barǵan.
Másele mynada:
Resmı emes derekkózderden belgili bolǵandaı, birneshe aı buryn saıt avtorlary SHQO-ǵa kelip, ózderiniń jobalaryna qoldaý suraǵan. Shamasy óńir basshylyǵy olardyń aıtqanyna kónbegen sekildi.
Qosymshanyń sıpattamasynda ázirleýshiler «aqpan aıynyń sońyna deıin daýystardy sanaýdyń jańa ádisin iske qosamyz jáne barlyq qol jetimdi derekter túzetiledi» dep jazypty.
Negizinde reıtıńke degen kózqaras jeke, komersıalyq emes, analıtıkalyq bolýy kerek. Bul suraq Qoǵamdyq damý jáne aqparat mınıstrligine qatysty másele. Bolashaqta Akimy.kz mobıldi qosymshasy baǵytyn ózgertip, OLX nemese basqa satý jáne qyzmet kórsetý saıtyna aınalsa tańǵalmaımyz.
Oleg Chernyshov,
"SHQO Azamattyq Aláns" qaýymdastyǵynyń tóraǵasy