Úkimet pen ákimder jumysynyń tıimdiligin ekonomıkanyń damý kórsetkishteri men azamattardyń turmys sapasyna qaraı baǵalaımyz. Bul týraly Úkimettiń keńeıtilgen otyrysynda Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev aıtty. Onyń sózinshe, Úkimet el ekonomıkasyn turalap qalýdan saqtap, ornyqty damýdy qamtamasyz etý úshin kúrdeli sheshimder qabyldaýy kerek jáne eń bastysy sol sheshimderdi iske asyrýǵa tıis. Sonymen qatar, Prezıdent ákimderdi tikeleı saılaýdyń nátıjesinde memlekettik qyzmetshilerdiń jańa sanaty – saılanatyn basshylar paıda bolatynyn, olardy keshendi daıyndyqtan ótkizý máselesi óte ózekti ekenin alǵa tartty.
«Alǵa qoıylǵan mindetterdi júzege asyrý úshin tutas memlekettik apparat tıimdi jumys isteýi kerek. Ákimderdi tikeleı saılaýdyń nátıjesinde memlekettik qyzmetshilerdiń jańa sanaty – saılanatyn basshylar paıda boldy. Bul – eki jarym myńnan astam basshy laýazymyndaǵy qyzmetker degen sóz. Olardyń arasynda buryn memlekettik qyzmette jumys istemegen azamattar, sonyń ishinde jastar kóp. Sol sebepti saılanǵan ákimder men túrli deńgeıdegi basshylardy keshendi daıyndyqtan ótkizý máselesi óte ózekti bolyp tur. Úkimetke Memlekettik qyzmet isteri agenttigimen birlesip, «Ákimder mektebi» oqytý jobasyn iske qosýdy tapsyramyn», - dedi Qasym-Jomart Toqaev.
Almaty Azamattyq alánsynyń tóraǵasy, PhD Qaıyrjan Ábdihalyqovtyń aıtýynsha, Prezıdenttiń aýdan jáne qala deńgeıindegi ákimderdi saılaý máselesine únemi nazar aýdarýy – «Halyq únine qulaq asatyn memleket» tujyrymdamasynan týyndaıtyn sheshimderdiń biri.
«Halyq únine qulaq asatyn memleket» tujyrymdamasy alǵa qoıyldy. Bul negizinen BUU-nyń 2005 jyly bekitken turaqty damý maqsattarynan týyndaıdy. On jetinshi turaqty damý maqsaty osyny aıqyndaıdy. Iaǵnı, bul maqsat – memleket pen qoǵam arasyndaǵy seriktestikti ornatý jáne keńeıtý. Sondyqtan Memleket basshysy alǵa qoıǵan «Halyq únine qulaq asatyn memleket» tujyrymdamasy da osy maqsatqa negizdeledi. Bul bizdiń qoǵamymyz ben el bolashaǵy úshin mańyzdy másele bolyp tabylady. Sondyqtan jańadan saılanǵan ákimderdi daıarlaý búgingi kúnniń ózekti máselesi bolyp tur. Memleket basshysy Úkimetke Memlekettik qyzmet isteri agenttigimen birlesip, «Ákimder mektebi» oqytý jobasyn iske qosýdy tapsyrdy. Menińshe, azamattyq qoǵam da osy máselede óziniń ornyn taba alady. Óıtkeni halyqpen jumys isteýde úkimettik emes uıymdardyń kóptegen jyldar boıy jınaqtaǵan tájirıbesi bar. Osyndaı jobany iske qosqanda azamattyq qoǵam jáne turaqty damý maqsattarynyń róli eskerilýi tıis dep esepteımin»,-dedi Qaıyrjan Ábdihalyqov.
Sarapshynyń sózinshe, ákimderdiń jumysyna berýde eki negizgi kórsetkishke súıený mańyzdy. Birinshisi – ekonomıkalyq, ıaǵnı aımaqtaǵy nemese jergilikti jerdegi ekonomıkanyń damý kórsetkishteri, onyń ósýi, ekinshisi– azamattardyń ál-aýqatyn kóterý máseleleri. Osy eki kórsetkish boıynsha ákimderdiń jumysy ashyq bolýy tıis. Olar osy krıterııler boıynsha halyqpen tikeleı jumys isteýi kerek. Áli de osy turǵyda birqatar olqylyqtar bar, bul týraly Memleket basshysy aıtty.
«Ákimder men memlekettik organdar halyqpen jumysyn ońtaıly júrgizýi kerek. Halyqtan kelgen aryz-shaǵymdardyń bárin qarap, sapaly túrde jaýap berýi tıis. Menińshe, osy turǵyda memlekettik organdarǵa kómek kórsetetin birden-bir uıym – Azamattyq qoǵam ınstıtýttary, ıaǵnı qoǵamdyq keńester, azamattyq alánstar jáne úkimettik emes uıymdar. Óıtkeni, bul – naǵyz azamattyq qoǵamnyń saraptama toptary. Olar memlekettik organdarǵa kómek retinde óz qyzmetin atqaryp, halyqtyń muń-muqtajyn qanaǵattandyrýǵa, ártúrli maqsattyq toptardyń problemalaryn sheshýge baǵyttalǵan. Sondyqtan memlekettik organdar eń aldymen osy azamattyq qoǵam ınstıtýttaryna arqa súıeýi kerek. Memleket basshysy da osy máseleni atap ótti, sebebi Prezıdenttiń basty nazar aýdarǵan máselesi – memleket pen azamattyq qoǵam arasyndaǵy seriktestikti odan ári damytý. Budan shyǵatyn qorytyndy memlekettik organdar azamattyq qoǵammen jáne azamattyq qoǵam ınstıtýttarymen jumysyn odan ári kúsheıtýi qajet. Menińshe, kemeldengen azamattyq qoǵam bizdiń memleketimizge kóp paıdasyn tıgizedi. Eń bastysy, joǵaryda aıtylǵandaı, ol memleket pen halyq arasyndaǵy kópir retindegi eldegi kóptegen problemalardy sheshýge qol ushyn bere alady»,-dedi Almaty Azamattyq alánsynyń tóraǵasy.
Prezıdent jıynda mektepter salý men jańǵyrtý jumystary jóninde pikirin bildirdi.
«Búdjet qarjysyn únemdep, qarajattyń ashyq jumsalýyn qamtamasyz etý mańyzdy. Buǵan jol ashatyn tásilderdi engizý jumystaryn jalǵastyrý kerek. Osy oraıda mektepke deıingi mekemelerdi vaýcherlik tásilmen qarjylandyratyn pılottyq jobany atap ótken jón. Memlekettik tapsyrys belgili bir bilim berý mekemesine baılanbaıtyn boldy. Sonyń nátıjesinde, ata-analar balabaqshany ózderi tańdaýǵa múmkindik aldy. Endi bul tájirıbeni orta bilim berý salasyna engizýge bolady. Turǵylyqty jerine qaramastan, árbir balanyń bilim alýyna qolaıly jaǵdaı jasaý – memlekettiń mindeti», − dedi Qasym-Jomart Toqaev.
Almaty qalasy №178 mamandandyrylǵan lıseıiniń dırektory, QR Bilim berý isiniń úzdigi Qaıratbek Shadıevtiń paıymdaýynsha, memlekettik qarjynyń ár mektepke tıesili bóligin vaýcher túrinde bólý arqyly qarajattyń ashyq jáne tıimdi jumsalýyn qamtamasyz etýge bolady. Bul mektepterdi búdjetti durys josparlaýǵa jáne resýrstardy utymdy paıdalanýǵa yntalandyrady.
«Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev Úkimettiń keńeıtilgen otyrysynda eldiń qarjylyq turaqtylyǵyn qamtamasyz etý jáne qıyndyqtardy eńserý úshin strategıalyq usynystardy ortaǵa saldy. Sonyń biri vaýcherlik júıe – bul bilim berý uıymdarynyń qarjylyq jáne ákimshilik derbestigin arttyratyn mehanızm ekendigin aıtty. Bul júıe oqýshylarǵa bilim alýdy tańdaýdaǵy erkindigin usynady, sonymen qatar mektepter arasynda básekelestikti yntalandyrady. Ádil báseke men vaýcherlik júıeniń orta bilim berý uıymdaryna áseri men tıimdiligine keletin bolsaq, olardyń úılesimi birqatar oń ózgerister men jańa múmkindikter týdyrýy múmkin. Vaýcherlik júıe arqyly ata-analar óz balalarynyń tilegi, jeke beıimdiligi men erekshelikterin eskere otyryp, bilim berý uıymdaryn tańdaı alady. Bul básekelestikti arttyryp, mektepterdiń bilim berý sapasyn jaqsartýǵa áser etedi»,-dedi Qaıratbek Shadıev.
Onyń sózinshe, mektepter oqýshylardy tartý, olardyń suranystaryn qanaǵattandyrý úshin óz bilim berý baǵdarlamalary men qyzmetterin jaqsartýǵa májbúr bolady. Sonymen qatar, bul jekemenshik jáne memlekettik mektepter arasyndaǵy teńsizdikti azaıtýǵa kómektesedi. Munyń nátıjesinde jekemenshik mektepter de memlekettik mektepter sekildi memlekettik tapsyrys ala alady, bul bilim berý júıesiniń ártúrli sektorlary arasyndaǵy básekelestikti arttyrady.
«Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev «Ádil báseke» júıesine orta bilim berý uıymdarynyń kóshýi elimizdegi bilim berý júıesin jetildirý men damytýdyń mańyzdy qadamdarynyń biri bolyp tabylady, — dedi. Mundaı júıege kóshýdiń birneshe tıimdilikter men artyqshylyqtarǵa ákeletindigimen qatar, bul júıeniń basty maqsaty – bilim berý salasyndaǵy ádildikti, teńdikti jáne sapany qamtamasyz etý ekendigin basa aıtty. Osy rette, «Ádil báseke» júıesine kóshýde bilim sapasy jaqsaryp, mektepterdiń nátıjeliligi baǵalanyp, úzdik tájirıbeler men ınovasıalar engiziledi. Ár oqýshynyń teń múmkindigi eskerilip, óziniń qabiletteri men qajettilikterine sáıkes bilim alý múmkindigi artady. Osy oraıda, №178 mamandandyrylǵan lıseı oqýshylarynyń bilim sapasy men pánge degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý, bolashaq mamandyqty tańdaýdyń durystyǵyna kóz jetkizý maqsatynda oqý-tárbıe úderisinde «Óndiristegi sabaq» jáne «Men – praktık» jobalary engizildi. Bul jobalar boıynsha, oqýshylar ómirdiń ózi qorshaǵan ortadan turatyndyǵyn sezinip, zertteý jumystarynyń qarapaıym nárseden turatyndyǵyn túsinedi; ózderi turatyn aımaqtaǵy óndiris oryndaryna baryp, vırtýaldy emes naqty ortanyń áserin tanıdy; alǵan bilimderin jumys ornynda qoldanýǵa bolatyndyǵyn túsinedi; sondaı-aq arnaıy mamandardyń jumysy men jetistikterin jeke ózi baqylaı otyryp, naqty tájirıbe alýǵa múmkindik alady»,-dedi Almaty qalasy №178 mamandandyrylǵan lıseıiniń dırektory.
Qaıratbek Hamzahanulynyń aıtýynsha, jumysshy mamandyqtar jylynyń jas mamandarǵa bereri kóp.
«Bıyl – jumysshy mamandyqtar jyly» dep jarıalanýy elimizdegi eńbek naryǵynyń ózgeristerine, jastardyń mamandyq tańdaýyndaǵy mańyzdy aspektilerge úlken yqpal etip otyr. Lıseıge engizilgen jobalar arqyly da bul bastamanyń mańyzdylyǵyna tolyqtaı senemin jáne ony qoldaımyn. Bul sharanyń bilim berý júıesi úshin de, qoǵam úshin de úlken artyqshylyqtar men múmkindikter beretinin atap ótkim keledi»,-dedi Qaıratbek Shadıev.
Memleket basshysy bıyl oqý oryndarynyń tapshylyǵyn sheshýge, apatty mektepterdi jáne úsh aýysymdy oqytýdy joıýǵa baǵyttalǵan «Jaıly mektep» ulttyq jobasynyń aıaqtalǵandyǵyn jáne úsh jyl ishinde taǵy 1300 mektep jańǵyrtýdan ótetindigin aıtty.
«Jaıly mektep» jobasynyń basty artyqshylyǵy – mektepterdiń ınfraqurylymyn zamanaýı standarttarǵa saı jańartý. Jańa mektep ǵımarattary oqýshylardyń qaýipsizdigin, densaýlyǵyn jáne yńǵaıly oqý sharttaryn qamtamasyz etedi. Bul joba elimizdiń barlyq óńirlerindegi mektepterge birdeı múmkindik beredi. Ásirese, shalǵaı aýyldar men eldi mekenderdegi oqýshylar úshin «Jaıly mektep» jobasy bilim alý jaǵdaıyn aıtarlyqtaı jaqsartady. Mektepter teńdeı zamanaýı resýrstarmen jabdyqtalyp, bilim berý sapasy búkil respýblıka boıynsha jaqsarady. «Jaıly mektep» jobasy bilim berý salasyn ǵana emes, sonymen qatar, jalpy qoǵamdy damytýǵa áser etedi. Jobanyń júzege asýy arqyly jańa jumys oryndary ashylady, qurylys, ınjenerlik, dızaınerlik jáne basqa salalarda mamandarǵa suranys artady. Bul ekonomıkalyq ósimge yqpal etedi, áleýmettik jaǵdaıdy jaqsartady»,-dedi QR Bilim berý isiniń úzdigi.
