Adamzattyń bárin súı baýyrym dep: Shymkentke "jer janashyry" keldi

Dalanews 31 qaz. 2022 16:46 878

Shymkentke klımattyń ózgerýi jáne ornyqty damý boıynsha sarapshy, Nobel syılyǵynyń ıegeri Rae Kvon Chýng keldi.

Bul týraly qala ákiminiń birinshi orynbasary Shyńǵys Muqan jelidegi paraqshasynda egjeı-tegjeıli jazdy.

"Bir nárseden qorqamyn. Jumyr Jer tirshilik etýge tózgisiz bolyp qala ma dep qorqam. Ańǵal adamnyń qorqynyshy sıaqty kórinýi múmkin. Biraq bul másele qazir ázil bolýdan qaldy.

2014 jyly shyqqan “Interstellar” degen fılmdi kórgen shyǵarsyz. Fılm jelisi boıynsha, klımattyń ózgergeni sonshalyq, jańbyr jaýmaıdy, únemi jel, shańdy daýyl, kún ystyq, jerge dym shyqpaıdy. Ǵalymdar tirshilikke qolaıly jańa planeta izdep ketedi. Ǵajap týyndy.

Ótken kúzde “Interstellardy” eske túsirgen qorqynyshty bir oqıǵa boldy. Ońtústikte shańdy daýyl turyp, tuman sıaqty basyp qaldy. Shyny kerek, mundaıdy buryn-sońdy kórmegem. Oǵan bıylǵy jazdaǵy aptap ystyqty qosyńyz. Sol kezde bizdiń planetamyzdyń qanshalyqty qorǵansyz ekenin sezdim.

Sońǵy 10 jyldan beri Jerdiń ortasha temperatýrasy qaıta-qaıta rekord jańartyp jatyr.



Búgin Shymkentke klımattyń ózgerýi jáne ornyqty damý boıynsha sarapshy, Jerdiń janashyry desek te bolatyn shyǵar, sol úshin 2007 jyly Nobel syılyǵyn alǵan Rae Kvon Chýng keldi.

OQÝ-dyń rektory Darıa Qojamjarovanyń shaqyrýymen kelgen ǵalymnyń leksıasyn rahattanyp otyryp tyńdadyq.

Sonymen birge Ýnıversıtet janynan Rae Kvon Chýng atyndaǵy ornyqty damý ortalyǵy ashyldy.


“Ókinishke qaraı”, - deıdi Chýng myrza, - Ǵalymdar qansha jerden dabyl qaǵyp, Jerden kúı ketip bara jatqanyn aıtyp jatsa da, bul máselege júrdim-bardym qaraımyz. Sondyqtan árbir adam Jerge janashyr bolýy kerek”.

Biz ne isteı alamyz? “Óz elim, óleń tósegim” demekshi, árkimniń óz eli, turǵan jeri - tór. Árkimniń aıaq basqan jeri - JERDİŃ JÚREGİ.

Demek óz tórińniń elektr qýaty men sýyn únemdeý - árkimniń qolynan keletin istiń eń ońaıy. Qorshaǵan ortaǵa keri áser etetin árbir isimiz Jerdiń júregin jaralaıdy.



Bir gıpoteza bar. Adam aýyrsa, qyzýy kóteriledi, sebebi adamnyń qyzýy boıǵa túsken vırýspen osylaı kúresedi. Sol sıaqty Jer de aýyryp, jyldan jylǵa qyzýy kóterilip kele jatyr. Adamdardy vırýs deýden aýlaqpyn, biraq bul pikirdiń de jany bar.

Dese de, vırýsta da vırýs bar, vırýstyń jaqsysy bar, jamany bar. Ne bolsaq ta, kim bolsaq ta, Jerge janashyr bolaıyq, janashyrlyǵymyzdy kúndelikti áreketimizben dáleldeıik".

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar