Májilis depýtaty Nartaı Aralbaıuly ana men balanyń ómiri týraly depýtattyq saýal joldady, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Depýtattyń sózinshe, resmı derekke sáıkes, sońǵy 6 jyldy alǵannyń ózinde aqparattyń artynda qansha qazanyń jatqanyn tap basyp taný qıyn emes. 2019 jyly Qazaqstanda 3360 sábı shetinep ketken, 2020 jyly 3286 sábı, 2021 jyly 3732 bópe baqılyq bolǵan. 2022 jyly 3154 náreste, 2023 jyly 2998 sábı shetinep ketken. 2024 jyly 2598 bópeni qundaqtaýly kúıinde máıithanadan alyp shyǵýǵa májbúr boldy ata-anasy.
"Árıne, resmı organdar sábı óliminiń azaıǵanyn alǵa tartady. Biraq sońǵy jyldyń ózinde 2 jarym myń bópeden aırylyp qalý kóńil kónshitetin kórsetkish emes. Soraqysy sol, resmı derekke súıensek 5 oblysta sábı ólimi kóbeıgen, olar: Abaı, Aqtóbe, Almaty, Jetisý, Ulytaý oblystary.
Taqyryptyń taǵy bir qyry ana ólimi. Resmı sandarǵa qarasań sanań san saqqa júgiredi. Sońǵy 6 jylda Qazaqstanda 563 ana bosaný ústinde kóz jumǵan. Soraqysy sol elimizdiń 10 oblysynda ana ólimi kóbeıgen. Ana ólimi eń kóp oblystar: Jetisý, Qostanaı, Ulytaý men Aqtóbe oblystary. Munyń bári resmı málimet", deıdi depýtat.
2024 jyldyń qorytyndysy boıynsha kóz jumǵan analardyń 54 % qalada, 46 % aýylda turatyny belgili boldy.
"Bir qorqynyshty tendensıa bar, 4 nemese odan da kóp balasy bar áıelder arasynda ólim-jitim kóbeıgen, saldarynan 97 bala tiri jetim bop qaldy. Salada problema jetkilikti, basqasyn bylaı qoıǵanda Astana qalasyndaǵy perzenthanalarda 550 tósek tapshy.
Oǵan qosa maman jetkiliksiz. Elimizde 4 702 akýsher-gınekolog jumys isteıdi, taǵy 389 maman kerek. Bosandyrý uıymdarynda tek 1 679 akýsher – gınekolog jumys isteıdi, onyń 560-y ǵana (35%) ampýtasıa jasaı alady. Al akýsherıada operasıalyq tehnıkanyń barlyq túrlerin tek 438 dáriger ǵana (21%) oryndaı alady. Bul úlken problema", deıdi Nartaı Aralbaıuly.
Taǵy bir túıtkil, elimizdegi keı perzenthanalar halyqaralyq talaptarǵa sáıkes kelmeıdi, ınfraqurylymy nashar, ǵımarat ábden tozǵan. Máselen ortalyqtandyrylǵan ottegi jetkizgishi, Syǵylǵan aýa jáne sorý vakýmy, qabyldaý bólimderi joq. 3-deńgeıdegi bosandyrý uıymdarynda ekspress bak joq. Flora men antıbıotıkterge sezimtaldyqty ýaqtyly anyqtaýǵa arnalǵan zerthanalar joq.
Budan bólek, medısınalyq jabdyqtardyń tozýy men medısınalyq mekemelerdiń tómen jaraqtandyrylýy da ózekti másele. Mysaly birneshe ortalyqta ÝDZ, KTG apparattary, anestezıa apparattary, QST analızatorlary, SMAD apparattary joq.
Usynystar:
- Ana men bala densaýlyǵyna tikeleı jaýapty perınataldyq ortalyqtar men perzenthanalardaǵy dárigerlerdiń, sanıtarlardyń, tehnıkalyq mamandardyń aılyǵyn kóterý kerek. Sebebi olar jalaqysy jaqsy dep jeke sektorǵa ketýde.
- Óńirlerge myqty dárigerlerdi tartý úshin bir rettik kótermeaqy men arnaıy turǵyn úı baǵdarlamasyn iske qosý qajet.
- Myqty mamandardy daıarlaý úshin balalar beıini boıynsha kafedralardy qalpyna keltirý kerek.
- Oblys ortalyǵynan shalǵaıdaǵy aýyldyq jerlerde jáne aýdandarda júktiligi aýyr ótip jatqan áıelderdi aldyn ala emdeýge arnalǵan pansıonattardy dereý salý kerek. Sebebi alystaǵy aýyldan tolǵaq qysqan anany ortalyqqa ákelgenshe túrli jaǵdaı oryn alýy múmkin.
- «Patronajdyq medbıke» laýazymyn engizý qajet.
- Perınataldyq ortalyqtar men perzenthanalardyń, balalar aýrýhanalarynyń materıaldyq-tehnıkalyq bazasyn jańartý kerek.