قازاقستان قارجىگەرلەرى قاۋىمداستىعى (ققق) "2024-2025 جىلدارعى الەمدىك ەكونوميكا جانە قازاقستان ەكونوميكاسى بويىنشا بولجامدار مەن دامۋلار قورىتىندىسى" اتتى تالداۋدى جاريالادى. وعان سايكەس، كەلەر جىلى دا ۇلتتىق ۆاليۋتانىڭ قىسىمعا ۇشىراۋ ىقتيمالدىلىعى جوعارى، دەپ جازادى Dalanews.kz.
2024 جىل بارىسىندا الەمدىك ەكونوميكا ءوسىمى بويىنشا بولجامدار جوعارىلاۋ تۇرعىسىندا قارالدى.
"حۆق-نىڭ جاڭارتىلعان بولجامىنا سايكەس (2024 جىلعى قازان ايىنداعى)، اعىمداعى جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا الەمدىك ءجىو ءوسىمى جىل باسىنداعى بولجانعان 3،2% -دان 2 2،9% -عا تومەندەتىلدى. وسىعان ۇقساس كورسەتكىش كەلەسى جىلى دا كۇتىلەدى، ياعني الەمدىك ەكونوميكانىڭ ءوسىمى 3%-دان جوعارى ايماقتا تۇراقتايدى"، دەپ حابارلايدى ققق تالداۋ ورتالىعى.
بۇل رەتتە قازاقستان ەكونوميكاسىنىڭ ءوسىمى بويىنشا حۆق-نىڭ 2024 جىلعا ارنالعان قازان ايىنداعى بولجامى ءبىر جىل بۇرىن بولجانعان (4،6%-دىڭ ورنىنا 3،5%) كولەمنەن شيكىزات باعالارى جانە تەڭىز مۇناي كەن ورنىنداعى ءوندىرىستى ۇلعايتۋ مەرزىمىنىڭ كەشەۋىلدەپ جاتۋىنا بايلانىستى تومەندەدى.
"ق ر ەكونوميكاسى سالالارى بولىنىسىندە مۇناي ءوندىرىسىنىڭ تومەندەۋىنە بايلانىستى تاۋ-كەن ونەركاسىبىندەگى (24ج11ايى: +0،1%) قارقىننىڭ باياۋلاعانى بايقالادى (-2%)، ال 2024 جىلى قازاقستان ەكونوميكاسىنىڭ نەگىزگى درايۆەرلەرى بولىپ كولىك (+8،1%) ساۋدا (+8،2%) قۇرىلىس (+10،3%) جانە اۋىل شارۋاشىلىعى (+13،4%) سياقتى سالالار بولىپ تابىلادى"، دەلىنەدى تالداۋدا.
ەگەر 2024 جىلدىڭ ءبىرىنشى جارتىجىلدىعىندا بۇكىل الەم بويىنشا قارجىلىق جاعدايلاردىڭ سينحروندى تۇردە جاقسارۋى بايقالسا، ال سوڭىنا قاراي ءبىرقاتار دامۋشى ەلدەردىڭ، سونىڭ ىشىندە قازاقستان، برازيليا جانە رەسەي فەدەراسياسىنىڭ ورتالىق بانكتەرى ۇلتتىق ۆاليۋتا باعامدارىنىڭ قۇلدىراۋىنا جانە ينفلياسيالىق پروسەستەردىڭ كۇشەيۋىنە قارسى شارا رەتىندە بازالىق مولشەرلەمەلەردى كوتەردى.
فەدەرالدىق رەزەرۆ جەلتوقسان ايىنداعى وتىرىسىندا اقش–تاعى جوعارى ينفلياسيانىڭ ساقتالۋىنا (2% - دىق تارگەتپەن 2،7%) جانە ەڭبەك نارىعىنىڭ تۇراقتىلىعى مەن جالپى ەكونوميكالىق وسىمگە بايلانىستى 2025 جىلى مونەتارلىق ساياساتتى جۇمسارتۋعا اسا ساقتىقپەن قاراۋ كەرەكتىگىن ەسكەرتتى. 2025 جىلعا ارنالعان بازالىق مولشەرلەمەنى تومەندەتۋ بويىنشا كۇتىلگەن ءتورت رەتتىڭ ورنىنا ەكى رەت تومەندەتۋ بولجانادى، وندا دا 25 ب.پ. بويىنشا.
اق ءۇيدىڭ جاڭا اكىمشىلىگىنىڭ پروتەكسيونيستىك ساياساتقا دەن قوياتىنى، بۇل ينۆەستورلاردىڭ تاۋەكەلدىك اكتيۆتەرگە (قور يندەكستەرى، دامۋشى ەلدەردىڭ اكتيۆتەرى)، شيكىزات نارىعىنا جانە الەمدىك ەكونوميكاعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىنا تەرىس اسەر ەتۋى مۇمكىن ەكەنى دە باجايلانادى.
"مۇنداي سەناريي تەڭگە باعامىنا تۇسەتىن قىسىمدى ساقتاپ، قازاقستاننىڭ ءجىو ديناميكاسىن باسەڭدەتۋى مۇمكىن. سوعان قاراماستان، حۆق بولجامى بويىنشا، 2025 جىلى ق ر ەكونوميكاسىنىڭ ءوسىمى تەڭىز كەن ورنىنداعى مۇناي ءوندىرىسى كولەمىنىڭ ۇلعايتىلۋى ەسەبىنەن 4،6% -دى قۇرايدى. ءوز كەزەگىندە ق ر ۇەم 2025 جىلى ءجىو-نىڭ 5،6%-عا دەيىن وسەدى دەپ بولجاپ وتىر"، - دەيدى ساراپشىلار.
جالپى، ققق باعالاۋى بويىنشا الەمدىك ەكونوميكادا توبە كورسەتۋى ىقتيمال قاۋىپ-قاتەر لەگى كوپ. ولاردىڭ ىشىندە مەملەكەتتىك قارىزدىڭ جوعارى دەڭگەيى، دامۋشى ەلدەردەگى ۆاليۋتالىق تاۋەكەلدەر، ەو ەلدەرىنىڭ ەكونوميكالارىنداعى رەسەسسيا، ءىرى قارجى كونگلومەراتتارىنىڭ دەفولتتارى، پروتەكسيونيزمنىڭ ارتۋى، الەۋمەتتىك جانە گەوساياسي تۇراقسىزدىق، تابيعي جانە تەحنوگەندىك كاتاكليزمدەر بار.
"مۇنىڭ ءبارى الەمدىك ەكونوميكانىڭ ءوسىمىن باسەڭدەتە وتىرىپ، مونەتارلىق جاعدايلاردىڭ جاھاندىق تۇرعىدا قاتايۋىنا اكەلىپ سوعۋى مۇمكىن. وسىعان قاراماستان، 2025 جىلى قازاقستاندا مۇناي ءوندىرىسىنىڭ ۇلعايۋى بولجامىنا (2024 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا 87،8 ملن-نان 97،2 ملن تونناعا دەيىن)، جوعارى بيۋدجەتتىك شىعىستارعا جانە ءىرى ينفراقۇرىلىمدىق جوبالاردى ىسكە اسىرۋعا بايلانىستى ەكونوميكالىق ءوسىم تىركەلەدى دەپ كۇتىلەدى".
ق ر ۇەم بولجامىنا سايكەس، 2025 جىلى تاۋارلار ەكسپورتى 82،3 ملرد دوللاردى، يمپورت – 63،1 ملرد دوللاردى قۇرايدى. بۇل رەتتە اعىمداعى شوت تاپشىلىعىنىڭ كۇتىلەتىن ءوسىمى 6،4 ملرد دوللارعا دەيىن ۇلعايۋى مۇمكىن، ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، بۇل ۇلتتىق ۆاليۋتا باعامىنا قىسىم تۇرىندە ىقپال ەتۋشى نەگىزگى فاكتورلاردىڭ ءبىرى بولىپ قالا بەرمەك.
