Táýekel Músilim Almaty turǵyndarynyń qoqysty beıbereket tastaıtynyna qynjyldy, - dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Tanymal ánshi men akter ózi turyp jatqan turǵyn úı keshenindegi jaǵdaıǵa baılanysty pikir bildirip, turǵyndardyń qoqysty arnaıy jáshikke emes, onyń qasyna tastap ketetinine shaǵymdandy. Músilim osy jaǵdaıǵa renish bildirip, adamdardy tazalyqqa mán berýge shaqyrdy.
"Shańsorǵyshty tazalaý úshin syrtqa shyqqan edim. Qoqys tastaıtyn jerdiń syıqy mynaý. Adamdar nege sonsha mádenıetsizdik tanytady? Myna jerge jaqyndaý múmkin emes. Arǵy jaǵynda bos turǵan qoqys jáshikteri áli de tolmaǵan. Soǵan qaramastan, turǵyndar qoqystaryn jerge tastaı salǵan. Iá, bilemin, muny tazartyp jınaıtyn kisiler bolady. Alaıda solaı eken dep shasha bermeýimiz kerek qoı", – deıdi ánshi vıdeoda.
Akter úndeý jasap jatqan sátte, taǵy bir turǵynnyń qoqysty jáshikke jetkizbeı laqtyra salǵanyn baıqaǵan.
"Jańa ǵana aıtyp edim, taǵy bireýi kelip, qoqysyn bergi jaqqa tastaı saldy. Bul joly áıel adam. Uıat nárse," – dep, akter óz renishin bildirdi.
Jýrnalıs, ekobelsendi Dýman Byqaıdyń aıtýynsha qorshaǵan ortaǵa qatysty áreketterge nemquraılylyq tanytý nemese ekologıalyq máselelerdi elemeýdiń ózindik termıni bar.
"Ekologıalyq apatıa dep atalady. Bul qubylys keń aýqymdy mádenı, áleýmettik jáne psıhologıalyq sebepterge negizdelgen jáne kóptegen qoǵamdarda ásirese ekologıalyq bilim men sanany arttyrý deńgeıi tómen elderde baıqalady. Tereńirek úńilsek, ekologıalyq apatıanyń birneshe negizgi sebepteri bar", - deıdi jýrnalıs.
Onyń sózinshe, ekologıalyq apatıa kóbinese ekologıa týraly aqparattyń jetkiliksizdigimen baılanysty.
"Adamdar qorshaǵan ortany qorǵaý jáne qoqys tastaý sıaqty máselelerdiń mańyzdylyǵyn túsinbegen jaǵdaıda, olar bul áreketterge salǵyrt qaraıdy. Mektepterde, joǵary oqý oryndarynda jáne qoǵamdyq oryndarda ekologıalyq bilim berý júıesi álsiz bolǵan kezde, adamdar ekologıalyq máselelerge nazar aýdarmaýdy ádetke aınaldyrady.
Qoǵamda ekologıalyq apatıanyń keń taralýynyń taǵy bir sebebi - ekologıalyq mádenıettiń qalyptasýyna baǵyttalǵan memlekettik saıasattyń jáne qoǵamdyq uıymdardyń belsendiliginiń tómendigi. Eger elde ekologıalyq zańdar qatań túrde oryndalmasa nemese ekologıalyq naýqandar halyqqa túsinikti jáne tartymdy túrde jetkizilmese, adamdar ekologıaǵa mán bermeıdi. Sıngapýr, Japonıa sıaqty elderde memlekettiń qoldaýy men qoǵamdyq naýqandardyń keń taralýy arqasynda ekologıalyq apatıa deńgeıi tómen", - deıdi Dýman Byqaı.
Ekologıalyq apatıanyń basty sebebi - adamdardyń ózderiniń áreketteriniń qorshaǵan ortaǵa qanshalyqty áser etetinin sezinbeýi.
"Kóptegen adamdar «Meniń bir qoqysymdy tastaǵanymnan eshteńe ózgermeıdi» degen oımen júr. Bul túsinik qorshaǵan ortaǵa qatysty jaýapkershiliktiń bolmaýyna ákeledi. Adamdar óziniń árbir áreketi tabıǵatqa yqpal etetinin túsingende ǵana, ekologıalyq apatıa azaıady. Mysaly, Germanıadaǵy bótelkelerdi qaıtarý júıesi adamdardyń sanasyn ózgertip, olardyń árbir áreketiniń qorshaǵan ortaǵa áseri bar ekenin túsindiredi.
Ekologıalyq apatıanyń taǵy bir sebepteriniń biri adamdardyń ekologıalyq problemalardy sheshýge degen úmitin joǵaltýy. Úlken ekologıalyq problemalar (mysaly, klımattyń ózgerýi, ormandardyń joıylýy, qaldyqtardyń kóbeıýi) adamdarǵa áser etip, olardy «Báribir ózgerte almaımyn» degen sezimge jeteleıdi. Mundaı oıdan arylý úshin júıelik ózgeristerdiń jáne usaq áreketterdiń de úlken mańyzǵa ıe ekenin kórsetý kerek.
Sovet kezeńinde ındýstrıalandyrý basty baǵyttardyń biri bolǵandyqtan, tabıǵı resýrstardy paıdalaný arqyly ekonomıkany damytýǵa basymdyq berildi. Qorshaǵan ortany qorǵaý máselesi ekinshi orynǵa qaldy. Ónerkásiptik qaldyqtardy, aýylsharýashylyq jerlerdi hımıalyq óńdeýdi qadaǵalaý tómen deńgeıde boldy, bul tabıǵatqa degen nemquraıly kózqarastyń qalyptasýyna áser etti. Osylaısha, memleket tabıǵı resýrstardy qatań baqylaýda ustaǵanymen, azamattardyń jeke jaýapkershiligi men kúndelikti áreketteri ekologıalyq turǵydan durys qalyptaspady. Munyń áserin búgingi kúni aıqyn baıqaýǵa bolady", - deıdi ekobelsendi.
