Qaıyrly kún, qurmetti áriptester!
Sybaılas jemqorlyqqa qarsy kúres – Elimizdiń strategıalyq damýyndaǵy negizgi basymdyqtardyń biri.
Bul – meniń berik ustanymym jáne saılaýaldy baǵdarlamada halyqqa bergen ýádem.
Osy jumysta eshqandaı kózboıaýshylyqqa, «barmaq basty, kóz qysty» áreketterge jol berilmeýge tıis.
Talap qatań bolady.
Byltyrǵy jıynda biz naqty is-qımyl josparyn aıqyndadyq.
Búginde birqatar maqsatty júzege asyrdyq.
Qazaqstan bedeldi halyqaralyq GREKO uıymyna, ıaǵnı sybaılas jemqorlyqqa qarsy memleketter tobyna múshe boldy.
Normatıvtik aktilerdi sybaılas jemqorlyqqa qarsy saraptamadan ótkizý ınstıtýtynyń jumysy jańǵyrdy.
Qol astyndaǵylardyń jemqorlyq áreketteri úshin basshylaryn qyzmetinen bosatý qaǵıdaty engizildi.
Memleketimizdiń osy baǵytta qolǵa alǵan sharalaryn belgili halyqaralyq agenttikter atap ótýde.
Degenmen, biz buǵan toqmeıilsip otyra bermeýimiz kerek.
Sybaılas jemqorlyq jaǵdaılarynyń sany áli de azaımaı tur.
Ótken jylmen salystyrǵanda jemqorlyq áreketteri úshin jaýapqa tartylǵan adamdardyń sany 11 paıyzǵa artqan.
Ashyǵyn aıtqanda, qazir kúndelikti jańalyqtardan túrli deńgeıdegi sheneýnikterdiń sybaılas jemqorlyqqa baılanysty zań buzýshylyqtary úshin ustalyp jatqany týraly oqıtyn boldyq.
Sredı nıh 2 akıma oblastı, chto samo po sebe ochen trevojnyı sımptom.
Korrýpsıa kak rjavchına proedaet vsú vertıkal gosýdarstvennogo apparata.
Tolko po ıtogam 7 mesásev 2020 goda kolıchestvo lıs, prıvlekaemyh k ýgolovnoı otvetstvennostı za korrýpsıý (lısa, v otnoshenıı kotoryh vyneseny postanovlenıa o kvalıfıkasıı prestýplenıa), sostavılo 912, chto na 11% bolshe, chem za analogıchnyı perıod proshlogo goda – 820.
Pandemıa kezeńinde jáne memleket pen azamattarymyzdyń tabysy azaıǵan tusta jemqorlyqpen kúresti odan ári kúsheıtýimiz kerek.
Halyqaralyq sarapshylardyń aıtýy boıynsha memleketter pandemıanyń saldarymen kúreske mol qarajat jumsap jatqan kezde qarjyny maqsatqa saı paıdalanbaý jáne jymqyrý qaýpi arta túsedi.
Bólinip jatqan qarajat muqıat ári tıimdi jumsalýǵa tıis. Bul – ár teńge óziniń maqsatyna saı jumsalýy kerek degen sóz.
Ásirese, qazirgi jaǵdaıda esh paıdasy joq jáne qajetsiz is-sharalarǵa qarajattyń shyǵyndalýyna qoǵamnyń qalaı qaraıtynyn kórip otyrmyz.
Sondyqtan, mundaı máselelerge bolary bolyp, boıaýy sińgennen keıin emes, aldyn ala mán berý – óte mańyzdy.
Gromkıe zaderjanıa, effektnye kadry ımeıýt kratkosrochnyı effekt. Kogda takıe dela potom eshe ı razvalıvaıýtsá v sýde ız-za nedostatka dokazatelstv, nedoverıe obshestva k meram gosýdarstva po borbe s korrýpsıeı vozrastaet.
Bez ýstranenıa prıchın ı ýslovıı samıh korrýpsıonnyh ıavlenıı – eto borba s vetránymı melnısamı.
Lúdı doljny vıdet, chto chınovnıka ılı kakogo-lıbo rýkovodıtelá ne prosto prıvleklı k otvetstvennostı, no ı v rabote gosorgana, gde onı rabotalı, proızoshlı sootvetstvýıýshıe peremeny k lýchshemý, kotorye ısklúchaıýt povtorenıe sobytıı.
Poka takoı kompleksnoı ı preventıvnoı raboty ıa ne vıjý.
Chınovnıkı menáútsá po krýgý odın za drýgım, a sıstemnye problemy ne reshaıýtsá.
Nachalı proverát ı vskryvat korrýpsıý v medısıne tolko posle defısıta lekarstv v razgar pandemıı.
O narýshenıah prı sıfrovızasıı etoı sfery zagovorılı tolko seıchas, kogda ýje potracheny desátkı mıllıardov tenge.
Seıchas vydeláem ogromnye sredstva na obrazovanıe, zanátostı sosıalnye obekty.
My doljny ımet garantıı, chto cherez god my vnov ne býdem govorıt o vyıavlennyh hıshenıah v etıh sferah, chto etı mınısterstva ne býdýt ý nas v antılıderah.
Lúdám nı k chemý krasıvye raporty o zaderjanıı, kogda ýje pohısheny mnogomıllıardnye sredstva?
Polagaıý, chto my doljny v korne perestroıt etý rabotý.
Segodná nastal moment dlá obedınenıa ýsılıı gosýdarstva ı grajdan. Korrýpsıa – eto glýboko sosıalnaıa bolezn. Pobedıt my ee smojem tolko obshımı ýsılıamı.
Nýjny novye formy obshestvennogo kontrolá ı maksımalnaıa prozrachnostýpravlencheskıh reshenıı.
Dlá formırovanıa v obshestve «nýlevoı terpımostı» k korrýpsıı doljna postoıanno provodıtsá selenapravlennaıa ıdeologıcheskaıa rabota.
V selom antıkorrýpsıonnoı deıatelnostı neobhodımo prıdat novyı ımpúls po vsem napravlenıam.
Birinshiden. Sybaılas jemqorlyq jóninde júıeli túrde eskertip otyrýǵa erekshe mán bergen jón.
Osyǵan oraı, túrli saladaǵy jemqorlyqqa jol ashatyn jaǵdaılarǵa sapaly taldaý jasaý kerek.
Zań barlyq memlekettik organdarǵa túıtkildi tustardy óz betinshe anyqtap, joıýǵa mindetteıdi.
Alaıda, bul jumys júrip jatqan joq.
Mundaı áreketsizdik jaqsylyqqa aparmaıdy.
Der kezinde aldyn alý jáne eskertý jumysy júrgizilmese, jemqorlyq degen kesel kóptegen adamnyń jarqyn keleshegine balta shabýy ábden múmkin.
Bezdeıstvıe v borbe s korrýpsıeı prıvodıt k narastanıý ý grajdan protestnyh nastroenıı ı pravovogo nıgılızma.
Ne mojet byt slýchaınym sovpadenıem to, chto krımınalnye proıavlenıa massovogo haraktera proıshodát, kak pravılo, v regıonah s naıbolshım ýrovnem korrýpsıı.
Segodnáshnáá osenka osnovana na kolıchestve vyıavlennyh faktov vzátok v tom ılı ınom mınısterstve. Eto sledýet ı ız predstavlennogo doklada.
Osenka doljna formırovatsá ıshodá ız prınımaemyh mer po profılaktıke, mınımızasıı rıskov korrýpsıı ı ýstranenıý barerov prı polýchenıı gosýslýg.
Basshy óz qyzmetkerleriniń zań buzýshylyǵyn jasyrmaýy kerek.
Sondyqtan, ony tek jazaǵa tartýdan bólek, yntalandyrý da mańyzdy. Bul aldyn ala júıeli sharalar qabyldaýǵa aıtarlyqtaı septigin tıgizedi.
Árbir ákim jáne mınıstr jumsalǵan qarajatqa ǵana emes, ony durys josparlaýǵa da jaýapty bolýǵa tıis. Naq osy tusta sybaılas jemqorlyqqa barý qateri kóp bolýy múmkin.
Sondyqtan, ár basshyǵa jeke jaýapkershilik júkteledi.
Bas prokýratýraǵa osyndaı baǵalaý júıesin ázirleýdi tapsyramyn.
Sonymen qatar, memlekettik organdardyń qyzmetine jónsiz aralasýdy doǵarǵan jón.
Sybaılas jemqorlyq pen basqarý isindegi olqylyqtardyń ara jigin naqty ajyrata bilý qajet.
V orbıtý ýgolovnogo prosesa ne doljny vovlekatsá chestnye, ne boıashıesá brat na sebá otvetstvennostchınovnıkı. Gosapparat ne doljen boıatsá prınımat reshenıa.
Segodná my nablúdaem takıe tendensıı, kogda gosýdarstvennye slýjashıe ne proıavláút ınısıatıvý, razmyvaıýt otvetstvennost sozdaıýt ızlıshnúú volokıtý. Nagládno takaıa sıtýasıa proıavılas vo vremá pandemıı.
Aktıvnaıa borba s korrýpsıeı ne doljna prevrashatsá v kampaneıshıný ı ohotý na vedm, nı v koeı mere ne doljna otrajatsá na kachestve raboty otvetstvennyh ı zakonoposlýshnyh gosýdarstvennyh slýjashıh.
Po moemý porýchenıý seıchas ısklúchena vozmojnostosýjdenıa tolko na pokazanıah soobshnıkov, vvodıtsá ýgolovnaıa otvetstvennostza provokasıý prestýplenıı.
Etı normy pozvolát presekat proızvol so storony pravoohranıtelnyh organov.
Porýchaıý Generalnoı prokýratýre ı Antıkorrýpsıonnoı slýjbe v polýgodovyh ochetah ınformırovat mená o pasıvnyh rýkovodıteláh, ne ımeıýshıh dostoınyh antıkorrýpsıonnyh ınısıatıv.
Eto kasaetsá ı mestnyh ıspolnıtelnyh organov.
Ekinshi. Turmystyq sybaılas jemqorlyqpen kúres.
Kúndelikti ómirde jemqorlyq jaǵdaılaryna tap bolǵan jurt sharasyz kúıge túsedi, ádildiktiń bar ekenine senbeıdi.
Pandemıamen jalpy ulttyq deńgeıde jappaı kúres júrip jatqanda paıda tabý úshin adam qanshalyqty arsyz bolýy kerek?
Mysaly, Almatydaǵy Jetisý aýdany ákimdiginiń qyzmetkerleri azamattardy blok beketten ótkizý úshin únemi para alyp otyrǵan.
Mundaı derekter birneshe óńirde baıqaldy. Tipti, barlyq jerde osylaı bolǵan shyǵar dep oılaımyn.
Azamattarymyz turmystyq sybaılas jemqorlyqpen betpe-bet kelip otyrǵan kezde siz ben bizdiń istep jatqan jumysymyzdyń esh tıimdiligi bolmaıdy. Eshqandaı halyqaralyq reıtıńtiń de keregi bolmaı qalatyny túsinikti.
Túrli tartý-taralǵy berý, syılyq talap etý, dıplom satyp alý – kelmeske ketýi kerek.
Bul úshin qoǵamda jemqorlyqtan jappaı jırenýge qol jetkizýimiz qajet.
Sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl agenttigi Úkimetpen birlesip, Turmystyq jemqorlyqpen kúres jónindegi jol kartasyn ázirleýi kerek.
Trete. Ýskorennaıa sıfrovızasıa gosýdarstvennyh ýslýg.
Osoboe vnımanıe nýjno ýdelıt voprosý dalneısheı ıntegrasıı baz dannyh.
Ý nas do sıh por ne ızjıta praktıka, kogda v otvet na pretenzıı odnogo vedomstva prıhodıtsá nestı spravký ız drýgogo gosorgana.
Takıe anahronızmy ı doljna ýstranát sıfrovızasıa.
Interaktıvnaıa karta otkrytyh búdjetov obespechıla obshedostýpnostınformasıı o rashodovanıı bolee 7 trıllıonov tenge búdjetnyh deneg (za 2019 – 2020 gody).
«Sergek» pokazal, kakýıý vygodý gosýdarstvý mogýt prınestı peredovye tehnologıı v chastı fıksasıı narýshenıı.
Zaodno on lıshıl korrýpsıonnyh dohodov nechıstyh na rýký dorojnyh polıseıskıh.
Vsem gosýdarstvennym organam, v pervýıý ochered akımatam, nýjno vzát etot opyt na voorýjenıe.
Podobnye sıfrovye reshenıa ısklúchaıýt chelovecheskıı faktor ı ýstranáút ýslovıa, sposobstvýıýshıe korrýpsıı.
Chetvertoe. Zashıta bıznesa.
Na fone ekonomıcheskıh problem podderjka predprınımatelstva prıobretaet osobýıý aktýalnost
Za pát let po ýgolovnym delam o vosprepátstvovanıı zakonnoı predprınımatelskoı deıatelnostı osýjdeno 11 lıs, po delam o reıderstve – 7.
Iz etıh sıfr vıdno, chto pravoohranıtelnye mehanızmy zashıty bıznesa probýksovyvaıýt.
Mejdý tem v svoem Poslanıı v proshlom godý ıa govorıl o tom, chto vosprepátstvovanıe zakonnomý bıznesý ıavláetsá tágchaıshım gosýdarstvennym prestýplenıem. Vot ob etom doljny pomnıt vse pravoohranıtelnye organy, v tom chısle Generalnaıa prokýratýra.
Pravıtelstvý sovmestno s Generalnoı prokýratýroı v mesáchnyı srok porýchaetsá vnestı na ýtverjdenıe konkretnye predlojenıa po vsem zatronýtym voprosam.
Mejdý tem, estopredelennye pozıtıvnye tendensıı. Vvedennyı namı ınstıtýt antıkorrýpsıonnogo soprovojdenıa prınosıt pervye plody.
Po 510 bıznes-proektam tolko za pervýıý polovıný tekýshego goda vyıavleno 114 faktov nezakonnogo vmeshatelstva.
Etý rabotý nýjno prodoljat.
Generalnaıa prokýratýra doljna nezamedlıtelno presekat fakty neobosnovannogo vovlechenıa predprınımateleı v orbıtý ýgolovnogo presledovanıa.
Predprınımatelı, ınvestory doljny chývstvovat moshnýıý zashıtý ot korrýpsıonnogo davlenıa.
Pátoe. Ýsılenıe obshestvennogo kontrolá.
Kak by nı staralıs gosorgany, bez podderjkı obshestva ýspeha ım ne dobıtsá.
Ý grajdan doljna sformırovatsá ıdeologıa dobroporádochnostı.
Seıchas v etom napravlenıı provodıtsá bolshaıa rabota.
Lıga akademıcheskoı chestnostı, volonterskıe klýby antıkorrýpsıonnoı napravlennostı, kıoskı chestnostı ı kassy samoobslýjıvanıa – ınformasıa o takıh proektah doljna shıroko osveshatsá.
Odnovremenno doljno ıdtı ýsılenıe obshestvennogo kontrolá po vsemý frontý protıvodeıstvıa korrýpsıı.
Grajdanskoe obshestvo gotovo pomogat gosýdarstvennym organam.
Dostatochno bylo sozdat platformý «Adal kómek» ı bolee 11 tysách grajdan ız sosıalno ýıazvımyh sloev besplatno polýchılı konsýltasıı ızvestnyh advokatov.
Azamattarmen dıalog ornatý arqyly sybaılas jemqorlyq beleń alyp, qoǵam narazylyǵyn týǵyzyp júrgen túıtkildi salalardy anyqtaýǵa bolady.
Adamdar burynǵysha joǵary oqý orny, kolej, tipti, mektepterdegi sybaılas jemqorlyqty aıtyp, shaǵymdanady.
Jemqorlyq azamattarymyzdyń boıyna sińip, tipti, qoǵamnyń qalypty qubylysyna aınalyp ketýi múmkin. Basty másele – osy.
Al, kásipkerler jer komıteti, Órtke qarsy qyzmet, salyq jáne keden organdaryn jemqorlyq jaılaǵan dep esepteıdi.
Joldyń sapasyna baılanysty da jurtshylyqtyń alańdaýshylyǵy joǵary.
Sondaı-aq, Sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl komısıasy maǵan sý sharýashylyǵy salasynda aıtarlyqtaı túıtkilder bar ekenin habarlady.
Mine, osy máseleler boıynsha qoǵamdyq baqylaý tetigi jumys jasaýǵa tıis.
Bul sharaǵa úkimettik emes uıymdardy tartqan jón. Olardy normatıvtik-quqyqtyq aktilerdi saraptaý isine qatystyrý kerek.
Sybaılas jemqorlyqqa qarsy tıimdi is-qımyl, onymen ymyrasyz kúres qoǵamnyń ózekti máselesiniń birine aınalǵaly kóp jyldyń júzi boldy.
Elimizdiń qaýipsizdigi men halqymyzdyń amandyǵy osy baǵyttaǵy júıeli ári tabandy sharalarǵa baılanysty.
Úkimetke qaǵazbastylyq pen búrokratıaǵa salynbaı, Sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl agenttigi bergen usynystardy bir aı merzimde jan-jaqty pysyqtaýdy tapsyramyn.
Sonyń nátıjesi boıynsha naqty sharalar kesheni jasalýǵa tıis. Negizgi maqsat – jemqorlyqtyń tamyryna balta shabý, ony túbegeıli joıý.
Bul jumysty esh sozbalańǵa salmaı, qarqyndy túrde júrgizý qajet.
Prezıdent Ákimshiligi qolǵa alynǵan barlyq sharalardy qatań baqylaýǵa alyp, nátıjesin maǵan únemi habarlap otyrýy kerek.
Barshańyzǵa raqmet!
