"Súleımenovke Ýkraınadaǵy til saıasaty unamaıdy!". Ol orys tiliniń qaǵajaý kórgenine qarsy

Dalanews 23 mam. 2022 10:46 657

Búgin Almaty qalasynda Oljas Súleımenov bastaǵan bastamashyl top baspasóz jıynyn ótkizip, "Qazaqstannyń halyq kongresi" partıasyn qaıta tiriltetinin jarıalady. Óz kezeginde partıa jetekshisi Ýkraınada orys tiliniń qaǵajaý kórgenine narazy ekenin ashyp aıtty.

1990 jyldarda ózi basqarǵan partıany qaıta jańǵyrtatynyn aıtqan Oljas Súleımenov Qazaqstan prezıdenti Qasym-Jomart Toqaevtyń saıası reformalaryn qoldaıtynyn málimdedi.

Bastamashyl top ishindegi parlament senatynyń burynǵy depýtaty Omarhan Óksikbaevtyń sózinshe, "tirkelmegen partıa qazirdiń ózinde "erteli-kesh kinálini izdep, synaı bermeı alǵa basatyn, memleketti nyǵaıtatyn baǵdarlama jasap qoıǵan. Endi partıa qujattaryn Ádilet mınıstrligine jiberý ǵana qalǵan".

Jıyn kezinde Oljas Súleımenov keleshekte Qazaqstanda orys tiliniń statýsy týraly máselesi kóterilýi múmkin ekenin eskertti.

– Biz qazir Ýkraınada ne bolyp jatqanyn kórip otyrmyz. 2014 jyly Ýkraınanyń darynsyz basshylary ýkraın tilin ǵana zańdy til dep jarıalady, orys tilin zańsyz til dedi. Sonyń nátıjesinde Ýkraına shyn mánine kelgende memlekettiginen aıyrylyp qaldy, – dedi ol.


"Qazaqstan Halyq kongresi" partıasy alǵash ret 1991 jyly kúzde qurylyp, oǵan Oljas Súleımenov pen Muhtar Shahanov teń tóraǵa bolǵan. Olar partıany lıberal-demokratıalyq qundylyqtardy qoldaıtyn kúsh retinde sıpattaǵan.

1993 jyly Muhtar Shahanov partıanyń teń tóraǵasy qyzmetinen ketip, Qazaqstannyń Qyrǵyzstandaǵy elshisi qyzmetine aýysty. Oljas Súleımenov 1994 jyly "bılikke konstrýktıvti opozısıaǵa kóshetinin" málimdep, Qazaqstan prezıdenti Nursultan Nazarbaevtyń referendým arqyly óz ókiletin uzartqysy keletin áreketin synady.

"Referendýmyn paıdalanyp, prezıdent óz mandatyn taǵy da uzartpaqshy. Sirá, óz bıligindegi saılaý mashınasynyń múlt ketpeıtin mehanızmine senetin bolar. Árıne, 1991 jylǵy saılaýdaǵydaı 99 prosent dep jar salýdyń yńǵaısyz ekenin prezıdent komandasy sezedi. Halyq buǵan senbeıdi, óıtkeni respýblıkany talaý men qaıyrshylyqqa dýshar etken prezıdent saıasatyna kópshiligi qarsy daýys beredi" dedi ol 1994 jyly qarashada sheteldik aqparat quraldarynyń birine bergen suhbatynda.

1996 jyly ótýge tıis prezıdent saılaýyna kandıdatýrasyn usynýǵa ázir ekenin aıtqan Oljas Súleımenov 1995 jyly Italıaǵa elshi bolyp ketti. Sodan keıin Qazaqstannyń halyq kongresi partıasy saıasat sahnasynan shyǵyp qalǵan.

2010 jyly Nursultan Nazarbaevtyń ókilettigin 2020 jylǵa deıin referendým arqyly uzartý jónindegi bastamashyl toptyń úndeýine qol qoıyp, onyń ókiletin saılaýsyz sozýdy jaqtaǵan Oljas Súleımenov Qazaqstan halqyn Nursultan Nazarbaevty qoldaýǵa shaqyryp keldi.


Bıyl 86 jasqa tolatyn Súleımenov Qańtar oqıǵasynan keıin Nazarbaevty synap, ony Qazaqstan konstıtýsıasynda "táýelsiz Qazaqstannyń negizin salýshy" dep kórsetýge qarsylyq bildirdi.

Keıingi kezderi Qazaqstanda jańa saıası partıa qurý jóninde bastamalar jıilegen. Birqatar saıasatkerler "El men Jer", "Bizdiń tańdaý" saıası partıalaryn quratynyn málimdegen. Ádilet mınıstrliginiń málimetinshe, qazir "El tiregi", "Namys", "Baıtaq", "Halyq derbestigi" partıalary tirkeý shartyn oryndaýǵa kirisken.

Ádilet mınıstrligi "Alǵa Qazaqstan" opozısıalyq partıasyn qurý bastama tobynyń qujatyn tirkeýden bas tartqan. Buǵan deıin birneshe ret tirkele almaǵanyn málimdegen "Qazaqstannyń demokratıalyq partıasynyń" jetekshisi Janbolat Mamaı ózine qozǵalǵan eki qylmystyq is boıynsha ( “bılik ókilin qorlaý” jáne “jalǵan aqparat taratý”) qamaýda otyr. Onyń jaqtastary taǵylǵan aıyptyń saıası astary bar dep esepteıdi.

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar
UQK-da aýys-túıis boldy
16 qyr. 2024 09:34