QR Úkimetiniń «2021-2030 jyldarǵa arnalǵan balyq sharýashylyǵyn damytý Baǵdarlamasyna» sáıkes, oblysta 2030 jylǵa deıin 20 myń tonna taýarly balyq óndirý úshin 136 sharýashylyq ashý josparlanǵan.
Túrkistan oblysyna issaparmen kelgen QR Ekologıa jáne tabıǵı resýrstar mınıstri Erlan Nysanbaev Túrkistan oblysy tabıǵı resýrstar jáne tabıǵatty paıdalanýdy retteý basqarmasynyń basshysy Qaırat Abdýalıevpen birge atalmysh aýdanǵa bardy.
Aldymen muzdatylǵan balyq, fıle ónimderin óndiretin «JK Jalǵasbaev» balyq óńdeý zaýytyna barǵan mınıstr sharýaqojalyq jumysymen tanysty. 2016 jyly iske qosylǵan bul kásiporynnyń aýmaǵy 1,57 gektar jerdi quraıdy.
Kásipker aldaǵy ýaqytta ystalǵan jáne keptirilgen balyq túrlerin qosýdy josparlap otyr. Ónimniń 90% shetelderge eksporttalýda. Atap aıtqanda, Eýropa, Reseı, TMD. Qýattylyǵy jylyna 1000 tonna quraıtyn zaýytta 50 adam turaqty jumyspen qamtylǵan. Bıyl 9 aıda óndirilgen ónim kólemi – 500 tonna. «Damý aımaq» baǵdarlamasy aıasynda qural-jabdyqtar satyp alyndy.
Sapar aıasynda mınıstr aýdandaǵy «Hamıt» aýylsharýashylyq óndiristik kooperatıviniń balyq óńdeý zaýytyna aıaldady. Kásiporynnyń tynys-tirshiligine jete qanyqqan mınıstr sý qoımasynda ornalasqan torly sharbaqtaǵy balyq ósirý jumysymen de tanysty.
«Hamıt» AÓK-i balyq óndeý zaýytynyń dırektory B.Sermanızov mınıstrdi zaýyttyń búkil tynys-tirshiligimen tanystyryp, jumys ónimdiligi men ónim sapasynyń edáýir artqandyǵyn aıtty. Mınıstr bul sharýashylyqta koopertıvter qurý arqyly ónimniń kólemin ulǵaıtýǵa bolatynyn jetkizdi. Kásiporyn vakkýmdy, keptirilgen, ystalǵan jáne tuzdalǵan balyq pen fıle ónimderinen jylyna 6000 tonna ónim óndiredi. 2006 jyly qurylǵan óndiris ornynda 250 adamǵa jumys isteıdi. Shyǵarylatyn ónim eksportqa Eýropa elderine baǵyttalǵan.
Budan keıin Shardara sý qoımasyndaǵy ónerkásiptik balyq aýlaý, shabaqtandyrý prosesimen tanysqan soń Aqsheńgeldi aýyldyq okrýgindegi «Bolashaq» sharýa qojalyǵynda boldy. 100 mln. teńge ınvestısıa tartylǵan óndiris orny 2019 jyly iske qosylǵan. Qýattylyǵy 300 tonna quraıtyn kásiporynda jaıyn, tuqy tuqymdas balyq óndiriledi. Ónimniń 50 paıyzy shetelderge eksporttalýda. 2,3 ga aýmaqty quraıtyn óndiris ornynda 5 adam jumysqa alynǵan.
Sondaı-aq jylyna 350 tonna tuqy, bekire tuqymdas balyq ósiriletin «VITA» JSHS-niń sharýashylyǵyna at basyn tirep, torly sharbaqta balyq ósirý jumysymen tanysty.
Jalpy oblysta jergilikti mańyzy bar 104 sý aıdyny tirkelgen. Onyń 86-sy tabıǵat paıdalanýshylarǵa bekitilip berilgen. Óńirde taýarly balyq ósirýmen 126 kásipkerlik sýbektisi aınalysýda. Bıylǵy jyldyń 9 aıdyń qorytyndysymen 2473 tonna balyq ónimderi óńdelip, 1935 tonnasy shet elderge eksporttaldy.
Bıylǵy jylǵa 6640,0 tonna balyqósirý josparlanyp, 9 aıdyń qorytynydysymen 4050 tonnaǵa oryndaldy. Balyq sharýashylyǵyn damytýǵa memlekettik qoldaýlar kórsetiledi. Al akvaósirý boıynsha bıyl jergilikti búdjetten 500 mln. teńge bólinip, búginde 31 sharýashylyqqa sýbsıdıa berildi. Budan bólek, ınvestısıalyq salymdardy sýbsıdıalaýǵa respýblıkalyq búdjetten 226 mln. teńge qarastyrylyp, 68,3 mln. teńgesi ıgerildi.
