Mereıtoılyq jıynǵa QR ǵylym jáne joǵary bilim vıse-mınıstri Darhan Ahmed-Zakı, Almaty qalasynyń ákimi Erbolat Dosaev, Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ-dyń Basqarma Tóraǵasy – Rektory Janseıit Túımebaev, Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ Dırektorlar keńesiniń tóraǵasy, QazUÝ Túlekter qaýymdastyǵynyń prezıdenti Qaırat Mámı, memleket jáne qoǵam qaıratkerleri, ýnıversıtet ardagerleri men túlekteri, oqytýshylar, bilim alýshy jastar jáne BAQ ókilderi qatysty.
Qurmetti qonaqtar úshin ýnıversıtet tarıhyna arnalǵan sırek fotosýretter men kitaptardyń, ardager oqytýshylar portretteriniń kórmeleri, sondaı-aq ýnıversıtettiń 90 jyldyǵyna arnalǵan ǵylymı eńbekter men tarıhı kitaptardyń ekspozısıasy usynyldy. Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ tarıhy men qyzmeti týraly derekti fılm kórsetildi.
Qazaqstan Respýblıkasynyń ǵylym jáne joǵary bilim mınıstri Saıasat Nurbek QazUÝ ujymyn beıneúndeý arqyly quttyqtady.
«Búgin otandyq ǵylym men joǵary bilim salasynda aıtýly mereke. Ýnıversıtet búginde tek Ortalyq Azıa keńistiginde ǵana emes, álemdik deńgeıdegi irgeli joǵary oqý ornyna aınaldy. 90 jyldyq tarıhy bar qara shańyraq búginde zaman suranysyna jaýap bere alatyn, biliktiligi men bilimi, tájirıbesi men talanty bir arnaǵa toǵysqan sala ıelerin daıarlaýdy aıqyn maqsat etip keledi. Álemniń ekinshi ustazynyń esimin ıelengen qara shańyraq ǵylym men bilim aıdynynda júktelgen mindetterdi joǵary nátıjemen júzege asyryp otyr. Búgingi nátıjeli jumys pen irgeli belester ýnıversıtet ujymynyń tabandy eńbeginiń arqasy dep baǵamdaımyn. QazUÝ-dyń 90 jyldyq torqaly toıy 100 jyldyq tuǵyry bıik ǵasyr toıyna ulassyn», – dep atap ótti mınıstr.
Ashylý saltanatynda QazUÝ-dyń Basqarma Tóraǵasy – Rektory Janseıit Túımebaev sharaǵa kelgen qonaqtardy, barsha ujymdy ýnıversıtettiń 90 jyldyq mereıtoıymen quttyqtady.
Bul mereıli beleske ýnıversıtet úlken tabystarmen jetti. QazUÝ halyqaralyq QS reıtıńinde 230-orynda. QS Asia ýnıversıtetteri reıtıńi boıynsha 29-shy satyda. 90 jyldyq tarıhy bar ýnıversıtette 3354 oqytýshy-professor tabysty eńbek etýde. Onyń ishinde 11 QR UǴA akademıgi, QR Joǵary mektebiniń úsh akademıgi, QR Joǵary mektebi Ǵylym akademıasynyń segiz akademıgi, jeti QR UǴA korespondent-múshesi bar. Sondaı-aq 603 doktor, 736 ǵylym kandıdaty, 512 PhD jumys isteıdi. Bıyl 32 oqytýshy «Joǵary oqý ornynyń úzdik oqytýshysy – 2023» respýblıkalyq baıqaýynda jeńimpaz atandy.
«Kez kelgen ýnıversıtet mártebesi oqytýshy ǵalymdardyń eńbegimen, túlekteriniń sapasymen ólshenedi. QazUÝ túlekteriniń arasynda memleket jáne qoǵam qaıratkerleri, kórnekti ǵalymdar, qalamgerler, kásipker-mesenattar, tájirıbeli dıplomattar jetkilikti. QazUÝ-da jyldar boıy qalyptasqan belgili qaıratker tulǵalardyń, myqty oqytýshy-professorlarymyzdyń ǵylymı mektepteri qalyptasqan. Ýnıversıtet osy ǵylymı mektepterdi ary qaraı jalǵastyryp, jańa baǵytta damyta beretin bolady. Qazir 25 myńnan astam stýdentimiz bar. Stýdentterimiz AQSH, Eýropa, Azıanyń ozyq ýnıversıtetterinde bilimin jetildirýde. QazUÝ álemniń 650-den astam joǵary oqý oryndary jáne uıymdarymen tyǵyz qarym-qatynasta.
2022 jyly Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń Túrkıa men Qyrǵyzstanǵa resmı sapary aıasynda Ystambul, Bishkek qalalarynda QazUÝ fılıaldary ashyldy. Ýnıversıtet bazasynda Reseıdiń MIFI Ulttyq ıadrolyq zertteý ýnıversıtetiniń fılıaly jumys isteıdi. 2023 jyly Qazaqstan Prezıdentiniń Qytaıǵa memlekettik sapary barysynda QazUÝ bazasynda Soltústik-batys polıtehnıkalyq ýnıversıtetiniń fılıalyn ashý týraly kelisildi. Fılıal 12 qazanda ashyldy», – dep atap ótti rektor.
QazUÝ 2022 jyly «zertteý ýnıversıteti» mártebesin alǵannan keıin ǵylymǵa basymdyq bere bastady. Sońǵy úsh jylda ýnıversıtet ǵylymynan túsken tabys eki esege jýyq ósti. Qazirgi tańda 8,5 mıllıard teńgeniń granttyq jobalary oryndalýda. 2023 jyly QazUÝ ǵalymdary QR Ǵylym jáne joǵary bilim mınıstrliginiń Ǵylym komıtetinen 3,8 mlrd teńgeniń megagrantyn utyp aldy.
2024-2027 jyldar aralyǵynda Memleket basshysy Qasym-Jomart Kemeluly Toqaevtyń qoldaýymen QazUÝ qurylysynyń İİ kezeńi salynady. Árqaısysy 1060 oryndyq, jalpy 3180 orynǵa arnalǵan zamanaýı úsh jataqhana qurylysy júrýde. Budan bólek, oqý korpýstary, sporttyq-saýyqtyrý ortalyǵy, ınovasıalyq ortalyq, ǵylymı-zertteý ortalyǵy, tehnopark josparlanǵan. Oqý ornynyń 90 jyldyq mereıtoıyna oraı, QazUÝ-da Ortalyq Azıadaǵy alǵashqy Indýstrıa 4.0 modeldik fabrıkasyn qurý josparlanýda. Bul jobany QazUÝ Tech Garden «Inovasıalyq tehnologıalar parki» derbes klasterlik qorymen birlesip iske asyrady. Robototehnıka jáne robottandyrý salasyndaǵy jańa startaptarǵa qoldaý kórsetetin ortalyq 2024 jyldyń ekinshi toqsanynda ashylady. Budan bólek, QazUÝ-da Qytaı úkimetimen kelisilgen Silicon Valley modeli boıynsha IT-tehnopark qurý jónindegi birlesken joba qolǵa alynýda. Sekýndyna 1800 (1800 Tfp) júzege asyratyn sýperkompúterge qarajat QHR úkimeti esebinen bólinip, QazUÝ-da ornatylady. Búgin mereıtoıǵa oraı, hımıa jáne hımıalyq tehnologıa fakúlteti janynan galvanıkalyq qaptamalardyń Chemical Coatings Innovations (ShemCoIn) ǵylymı-óndiristik ortalyǵy ashyldy.
Mereıtoılyq jyl aıasynda QS reıtıńi ókilderiniń, álemdik sarapshy-ǵalymdardyń qatysýymen aýqymdy sharalar ótkizý kózdelýde. Tarıhı-tanymdyq kitaptar jaryqqa shyǵarylady.
Ashylý saltanatynda sondaı-aq QR ǵylym jáne joǵary bilim vıse-mınıstri Darhan Ahmed-Zakı sóz sóılep, ýnıversıtet mereıtoıynyń tarıhı mańyzdylyǵyn atap ótti.
Saltanatty jıyn barysynda profesor Mádına Tólegenova «Ǵylymdy damytýǵa sińirgen eńbegi úshin», profesor Sáýle Jýsanbaeva «Ana tilin damytýǵa qosqan úlesi úshin» tósbelgisimen marapattaldy. Sondaı-aq QazUÝ-dyń bes oqytýshysyna Qazaqstan Respýblıkasy ǵylym jáne joǵary bilim mınıstriniń Qurmet gramotasy men Alǵys haty tabystaldy.
İs-sharada QR oqý-aǵartý mınıstri Ǵanı Beısenbaevtyń quttyqtaý haty oqylyp, sahnaǵa Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ Dırektorlar keńesiniń tóraǵasy, QazUÝ Túlekter qaýymdastyǵynyń prezıdenti Qaırat Mámı shaqyryldy. Ol QazUÝ oqytýshylary men profesorlaryna tórt «Eńbek ardageri» medalin jáne bes «Ybyraı Altynsarın» tósbelgisin tabystady.
QazUÝ rektory Janseıit Túımebaev profesor Erjan Jatqanbaevqa «Ál-Farabı» úlken altyn medalin tabys etti. Kúmis medalmen profesorlar: Grıgorıı Mýn, Zýhra Ismaǵambetova, Aıgúl Ramazan marapattaldy. Sondaı-aq rektor 15 oqytýshyǵa QazUÝ-dyń «Eren eńbegi úshin» tósbelgisin tabys etti. Saltanatty is-shara merekelik konsertpen aıaqtaldy.
Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ-dyń Baspasóz qyzmeti
