Qalalyq ıpodromda 100 jylǵa sozylǵan qazaq-jońǵar soǵysynyń sheshýshi sáti – Orbulaq shaıqasy sahnalandy.
Altyn Ordanyń 750 jyldyǵyna arnalǵan osynaý kúrdeli de qomaqty qoıylymdy halyqaralyq jáne aımaqtyq uıymdardyń, qurmetti konsýldyqtardyń, mádenı ortalyqtardyń, ulttyq BAQ ókilderi, sonymen qatar elimizdiń túkpir-túkpirinen kelgen tanymal akterler men blogerler tamashalady.
Orbulaq shaıqasyn sahnalaý, sol bir tarıhı sátti «qaıta tiriltý» ońaıǵa túspegen anyq. Bastysy bul qoıylym óz mısıasyn oryndady – tarıhı shaıqasty tamashalaǵan óskeleń býyn bilektiń kúshi, naızanyń ushymen kelgen jeńistiń kýási bolyp, Orbulaq shaıqasy týraly mol maǵlumat aldy.
1643 jyly Jáńgir han men Jalańtós batyr bastaǵan qazaqtar Erden Batýr qolbasshylyq qylǵan jońǵardyń armıasyn oısyrata jeńgen qıan-keski urys kórermenderdiń kóz aldynan qaıta bir ótip, tarıhtyń, ata-babalar arýaǵynyń jańǵyryǵy ispetti áser qaldyrdy.
Taýdyń eteginde, tabıǵı dekorasıamen qoıylǵan qoıylymnyń áseri myqty. Ásirese, jastar men óskeleń urpaq boıyndaǵy patrıottyq sezimdi shyńdaýda teńdessiz.
Jaý áskeriniń órtke oranýy, urys alańynda shurqyrasqan attardyń omaqasa qulaýy, beıǵam jatqan qazaq aýylyna basqynshylardyń shabýyly, qundaqtaǵy sábıdi naızanyń ushyna ilip, es bilip qalǵan bala men áıeldi tutqynǵa alýy, oırandalyp, shańyraǵy ortasyna túsken aýyl, órtengen kıiz úıler...
Al kók baıraqty jelbiretip, jaýǵa qarsy shapqan qalyń qoldy kórgende kórermende rýh paıda boldy. Tútin salý, atys-shabysta kórkem fılmniń elementteri de óte áserli shyqqan. Uıymdastyrýshylardyń aıtýynsha, aldaǵy ýaqytta Orbulaq shaıqasy týraly kórkem dúnıe jaryqqa shyǵady.
Negizi, bul urys kezinde shaıqas bolǵan óńirdiń jer bederi sheshýshi ról atqarǵanyn eske sala ketelik. Soǵys taktıkasynda shuńqyrlar utymdy paıdalanylǵan.
Zertteýshiler bul shaıqasta Jáńgir hannyń qazaq áskerı ónerindegi birqatar kúrdeli taktıkalardy qoldanǵanyn aıtady.
Urys alańyna aldymen 300 atty shyǵady, olar ózine lap qoıǵan jońǵar áskerin dittegen jerge ilestirip ákeledi. Iá, osy kezde Jáńgir han bastaǵan taǵy 300 qol urys dalasynyń jer bederin utymdy paıdalanyp, taý-tasqa, saıǵa, oıǵa tyǵylyp, olardy kútip buǵyp jatqan edi. Jońǵar áskeri qorshaýǵa tústi-aý degende qazaqtar taý basynan olarǵa jappaı oq jaýdyryp, qyryp tastaıdy.
Bul dúnıejúzilik tarıhta 300 spartandyqtyń 200 myńdyq parsy armıasyn qynadaı qyrǵyn urystan keıingi alǵashqy jaǵdaı. Ipodromda soǵys qımyldaryn tamashalaǵan halyq qoıylym aıaqtalǵanda kózderine jas alyp, jan tebirenisterin jasyra almaı, qol shapalaqtaýmen boldy.
Osynaý sharaǵa qonaqtar jáne qala turǵyndarymen birge Almaty oblysynyń ákimi Amandyq Batalov ta qatysty.
«Orbulaq shaıqasy dúnıejúzilik tarıhqa birlik pen yntymaqtyń keremet jeńiske ákeletininiń jarqyn úlgisi retinde áskerı dańq pen áskerı sheberliktiń sımvoly bolyp endi.
Bizdiń keń dalamyz ben asqar bıik taýlarymyzdy jaýdan qorǵap, saqtaǵan batyrlyǵy, erjúrektiligi, otansúıgishtigi úshin ata-babalarymyzdyń aldynda óle-ólgenshe qaryzdarmyz. Sondyqtan jas urpaq ótkennen mura bolyp qalǵan táýelsizdigimizdi, azattyǵymyzdy, beıbitshiligimizdi birlikti, dostyq pen kelisimdi saqtaı otyryp, ony asa qasterleýi kerek.
Búgingi shara kópshiliktiń esinde uzaqqa qalatynyna senimdimin. Esińizde bolsyn, búginińiz ben erteńińizdi oıdaǵydaı qurý úshin siz ótkenińizdi bilip, ony baǵalaı bilýińiz qajet», - dedi óńir basshysy.
Sharaǵa qatysqan saıasattanýshy, jýrnalıs Baqytjan Buharbaı Taldyqorǵan ıpodromynda ótken keń aýqymdy sharaǵa óte joǵary baǵa berip, ondaı nasıhat tásilin alda jıi paıdalanǵan durys dep sanaıtynyn aıtty.
«Men osynda kelgenime óte qýanyshtymyn. Orbulaq shaıqasyn sol qalpynda oryndaý sekildi jobalardy keńinen nasıhattaý durys dep sanaımyn. Tarıhty jańǵyrtýdyń osy ádisin qoldaný jastardyń ata-babasynyń ótkenine qyzyǵýshylyqpen qaraýǵa jáne patrıotızm rýhyn qalyptastyrýǵa baǵyttaı alady dep oılaımyn. Bul adam jadynan kópke deıin óshpeıtin, óte ońtaıly uıymdastyrylǵan shara boldy», - deıdi ol.
Elge keremet áser bergen bul sharany Almaty oblysy ákimdiginiń qoldaýymen İshki saıasat basqarmasy uıymdastyrǵanyn basa aıta ketelik.
Al sharaǵa 1500-ge jýyq adam tartylǵan. Olar -kaskaderler, sadaqshylar, akterler jáne qoıylymǵa tartylǵan qosalqy adamdar. Jaýyngerler mingen 150 atqa arnaıy áskerı at ábzel-jabdyqtary daıyndalǵan. Qazaqtyń basqa da áskerı óner buıymdary da jasaldy.
Urys alańyndaǵy áskerı is-qımylǵa tanymal qazaqstandyq akter - Asylhan Tólepov, Aıan Ótepbergen, Bolat Ábilmanov jáne qazaq boksshysy Ibragım Eskendir qatysty.
Urystan bólek kóshpendiler ómir-saltyn kóz aldymyzǵa ákelgen kórinister ishinde ulttyq oıyndar da boldy: "Jamby aty", "Sadaq aty".
Al "Qusbegi» shoýynda zamanaýı áskerler men qazaqtyń ulttyq buıymdarynyń kórmesi, shoý qoıylymdar, sonymen qatar qazirgi zamanǵa laıyqtalǵan ulttyq úlgidegi sán úlgileri boıynsha kórsetilim boldy. Ony tanymal qazaqstandyq dızaıner Aya Bapani ótkizdi.
Sonymen qatar, ulttyq kıimmen kelgen qonaqtarǵa baýyrsaq, qymyz, qurt tegin taratyldy. Olar «BAU YRSAQ PARTY» jáne «Qymyz BAR» syndy brendtermen ótti. Al balalarǵa arnaıy oıyn alańdary jumys istedi.
Osy dúbirli shara kezindegi taǵy bir qyzyqty oqıǵa - 2 tonna baýyrsaqtyń daıyndalýy boldy. Bul málimet Qazaqstannyń rekordtar kitabyna tirkelip, engizildi.
