Osy maqsatta biz stýdentterimizdiń, magıstrantranttar men PhD doktoranttarymyzdyń óndiris oryndarynda tájirıbeden ótý máselesine basa nazar aýdaryp, búgingi kúni oqý jospary men akademıalyq kúntizbeni qaıta qarap, bilim alýshynyń óndiristik tájirıbeden ótý merzimin 6 aıǵa deıin uzarttyq. Bul rette stýdent 10 apta aýdıtorıada tájirıbelik sabaq alsa, mamandyǵy men aýylsharýashylyǵyndaǵy óz salalaryna baılanysty 10 apta óndiris ornynda bolady. Jekelegen mamandyqtar boıynsha teorıalyq sabaqtar da óndiris bazasyndaǵy oqý-bilim berý ortalyqtarynda ótkiziledi. Bul jerde aıtatyn bir másele: ctýdentterdiń oryndaıtyn dıplomdyq, magıstrlik jáne doktorlyq dısertasıalary negizinen óndiristik tájirıbe ótkizilgen sharýashylyq pen ózderi shyqqan óńirler boıynsha zerttelip, jazylýy kerek. Bul óz kezeginde stýdenttiń bilimin shyńdap, biliktiligin arttyrýǵa múmkindikter beretine sózsiz.
Jýyrda 2016-2017 oqý jylynda «Agrarlyq tehnıka jáne tehnologıa» mamandyǵy boıynsha 3-kýrs stýdentteriniń óndiristik praktıkasy emdik-profılaktıkalyq sút ónimin óndirýshi «Amıran» Qazaq taǵamtaný akademıasy zaýytynyń janyndaǵy «Amıran-Agro» JSHS-da óndiristik praktıkasy uıymdastyryldy.
Búginde «Amıran-Agro» JSHS ıeliginde 1870 ga sýarmaly jer, mehanıkalandyrylǵan jumystardy oryndaý maqsatynda mehanıkalandyrylǵan keshen jáne jylyna 8 760 000 lıtr sút óndirýge múmkinshilik beretin sút fermasy kiredi. JSHS aýyl sharýashylyq tehnıkalary men jabdyqtarynyń jalpy quny 6 mıllıard 700 mıllıon teńgeni quraıdy. Sharýashylyqta 257 ga júgeri 450 ga jońyshqa, 532 ga soıa, 150 ga bıdaı, 450 ga-ny arpa daqyldary alyp jatyr. Sharýashylyq MTP-synyń negizin álemdegi jetekshi aýyl sharýashylyq tehnıkasyn óndirýshi bolyp tabylatyn «John Deere» kompanıasynda shyǵarylǵan zamanaýı mashınalar bolyp tabylady.
Óndiristik praktıkaǵa daıyndyq barysynda «Agrarlyq tehnıka jáne tehnologıa» kafedrasynda sharýashylyqtyń óndiristik sıpattamasy jáne MTP quramy, mehanıkalandyrylǵan jumystardy uıymdastyrý jaǵdaıyn eskere otyryp, praktıkany uıymdastyrý boıynsha jumys oryndarynda stýdentter oryndaıtyn máseleleri josparlanyp talqylanǵan. 3-kýrs stýdentteri 4 jumystyq zvenoǵa bólindi jáne egin jáne mal sharýashylyqtarynda óndiristik prosesterdi keshendi mehanıkalandyrý jáne avtomattandyrý, tehnıkalar men jabdyqtardy tehnıkalyq paıdalaný máselelerin meńgerý boıynsha 5 jumystyq oryn uıymdastyryldy.
Praktıka barysynda jańa tehnıkalar men jabdyqtardy, egin sharýashylyǵynda jáne sút fermasyndaǵy aýylsharýashylyq tehnıkalaryn basqarý, sondaı-aq tehnıkalaryn jumysqa daıyndaý jáne tehnıkalyq paıdalaný máselelerin meńgerýge asa kóńil bólindi. Jumystyq oryndarda stýdentterdiń tapsyrmalardy oryndaýy praktıka jetekshileri «Agrarlyq tehnıka jáne tehnologıa» kafedrasynyń aǵa oqytýshylary A.Ospanov pen A.S.Úshkempirova, sondaı-aq JSHS mamany – bas ınjenerdiń qadaǵalaýymen iske asyrylady.
Praktıka barysynda stýdent mashına-traktor agregatyn, máselen, quramynda John Deere traktory kiretin sepkish agregatty basqara otyryp, traktorlyq agregatty basqarýdyń zamanaýı júıelerin – navıgasıalyq, sebý agregatynyń tehnologıalyq parametrlerin baqylaý júıelerin meńgeredi.Sonymen qatar, JSHS-da stýdentter úshin barlyq turmystyq jáne demalysyn uıymdastyrý boıynsha barlyq jaǵdaılarmen qamtamasyzdandyrylǵan. Sóıtip, «Amıran-Agro» JSHS-nda stýdentterdiń óndiristik praktıkasyn uıymdastyrý bilimgerlerdi alǵan bilimderin tereńdetýge jáne ony júıelendirýge, óndiristik oqytý barysynda úırengen praktıkalyq isteı alý qabilettiligi kásibı biliktilik retinde qalyptasýyna múmkinshilik beredi.
Nurlan KEŃESBEKULY,
QazUAÝ Injenerlik fakúltetiniń dekany
