Forýmǵa qatysýshylar atap ótkendeı, sıfrlandyrý – bul eń aldymen turǵyndarǵa arnalǵan. Máselen, astanada belgili bir máselelerdi sheshý úshin birqatar smart jobalar júzege asyrylýda.
Mysaly Smart Astana qoldanbasy – memlekettik jáne komersıalyq 70-ten astam servıster men qyzmetterdi kórsetý. Eń tanymaldardyń qatarynda – dárigerdiń qabyldaýyna jazylý, ony úıge shaqyrtý, aıyppuldar men ákimshilik buzýshylyqtardy tekserý, dárigerdiń reıtıńin qaraý, eńbekke jaramsyzdyq paraǵyn jáne keń taralǵan anyqtamalardy «shynaılyǵyn» tekserý, sondaı-aq «belsendi turǵyn» qyzmeti bar.
Bul jerde astanalyqtar qala máselelerin sheshýge saýalnamalar men usynystar arqyly qatysady. Saýalnamalardy toltyra otyryp, turǵyndar syılyqqa almastyryp alýǵa bolatyn upaılar jınaıdy. Mundaı syılyqtardyń biri Smart Astana mobıldik qoldanbasynda «Atameken» UKP daıyndaǵan saýalnama-skrınıngin toltyrǵandar arasynda «Astana» - «Manchester United» machyna bıletter bolmaq.
Ústimidegi jyldyń qańtar aıynda Saryarqa aýdanynda «Qatysý búdjeti» aksıasy iske qosylǵan bolatyn. Ol turǵyndarǵa aýdan ákimdigi 500 mln. teńgeni nege jumsaýy tıis degen máseleni anyqtaý múmkindigin berdi. Qatysý prosesi qarapaıym jáne barynsha ashyq.
Joba úshin aýdannyń basqa turǵyndary daýys beredi, jáne eger ol eń kóp daýys jınaǵan bolsa, ákimdik sony júzege asyrady. Budan basqa, qala ashyq derekter portalyn (Open Data) damytyp otyr. Ol 8 sanattar (bilim berý, densaýlyq saqtaý, kólik, TKSH, qala qyzmetteri, ekologıa, jańalyqtar men is-sharalar) boıynsha 20 derekter jıyntyǵyn usynady. Eger statısıkaǵa qaraıtyn bolsaq, kirýi jaǵynan úzdik 5-tikke mektepter men balabaqshalar týrady aqparat, aýrýhanalar men emhanalar týraly aqparat, 109 qyzmetine júginý, mártebe jáne jaýap alý, avtobýstardyń onlaın qozǵalysy týraly derekter, sondaı-aq PIK tizimi kiredi. Sonymen qatar, «Big Data» jobasy da belsendi júzege asyrylyp keledi.
Bul jasandy ıntellekt (zıatkerlik) negizinde bolashaq jaǵdaılardy boljaý jáne úlgileý úshin úlken kólemdi derekterdi basqaratyn jáne taldaıtyn aqparattyq júıe. Elordada 100% qazaqstandyq ónim engizilgen. Búgingi kúni júıe 307 baqylaý obektileri boıynsha 104 derekkózin biriktiredi. Bilimge keletin bolsaq, Astana turǵyndary balabaqshaǵa, mektepke nemese kolejge onlaın jazyla alady. Pedagogtardyń atestattaýdan ótý prosesi avtomattandyrylǵan. Barlyq bilim berý uıymdary ınternet jelisine qosylǵan. Mektepterde biregeı tólem júıesi endirilip jatyr: bir karta- úsh sheshim. Bul ashanada aqshasyz esep aıyrysý, jol aqysyn tóleý jáne balanyń sabaqqa kelýin qadaǵalaý. Barlyq mektepter robototehnıka bólmelerimen jabdyqtalǵan, 36 mektepte STEM zerthanalary ashylǵan, balabaqshalar bazasynda robototehnıka negizderin zertteý jónindegi 20 alań iske qosylǵan. Budan bólek, elordada tuńǵysh ret jeke balabaqshalarda ınklúzıvti mektepke deıingi bilim berýge memlekettik tapsyrys ornalastyryldy.
2019 jyldyń 1 qańtarynan bastap jeke balabaqshalardaǵy memlekettik tapsyrysty júzege asyrý aıdan ákimdikterinen Nur-Sultan qalasynyń Bilim basqarmasyna kóshirildi. Ortalyqtandyrý ózindik qıyndyqtar týǵyzdy – kelý tabelderin jáne basqa eseptilikti ótkizý kezinde kezek paıda bolady. Osyndaı máselelerdi sheshý úshin kelýdiń elektrondy tabelderi engizildi. Osylaısha, ákimdikte is-júzinde adamnyń óziniń bolý qajettiligin joıylady – memlekettik tapsyrys boıynsha barlyq eseptilik sıfrlandyrylýda.
