Aıdananyń jazǵanyna qaraǵanda álgi surap jatqan adamynyń boıynda da, oıynda da keremet bir qorqynysh bar sıaqty. Oqyp otyryp, oıyma bir anekdot túsip ketti.
Ońtústikte bir apamyzdyń qyzy kúıeýge ketip, ekinshi bir kórshi apamyz álgi úıge «qutty bolsyn!» aıtyp barypty. Sóıtse, apamyz «Oıymdaǵydaı jerge barmadyń-aý, masqara boldym-aý!» dep qýanýdyń ornyna ketken qyzǵa degen ókpesi qara qazandaı bolyp jylap otyr eken.
Sasyp qalǵan kórshisi: «Oıbaı-aı, qyzyń nemene orysqa tıdi me?» deıdi ǵoı. Sonda apamyz kóziniń jasyn bir syǵyp alyp: «Orysqa tıse, arman ne? Naımanǵa ketti ǵoı, naımanǵa!» degen eken.
Bul árıne bireýlerdiń oınap aıtqan ázil áńgimesi ǵoı. Biraq, oıyn bolsa da ar jaǵynda shyndyqtyń qulaǵy qyltıady. Kúndelikti ómirde adamdardy rý-rýǵa, jer-jerge bólinip: «Anaý – anandaı, mynaý – mynandaı» dep, bir-birin jamandap, ózin kóterip, ózgeni tómendetip jatqanyn kóp kezdestiremin. Sondaı sholaq oılardy oqyǵan saıyn, keıbireýlerdiń óresiniń tómendeý ekenin kórgen saıyn birtúrli kóńilim buzylyp, janym aýyrady.
Aıtyńdarshy, aǵaıyn, nege bólinemiz? Uly Abaıdyń ózi «Birińdi qazaq, biriń dos, Kórmeseń – istiń bári bos» degen joq pa?
Osy Feısbýktyń ózinde: «Biz analardan artyqpyz, mynalardan joǵarymyz!» dep elge-jerge, qalaǵa bólinemiz. Odan qalsa júzge, sosyn rýǵa bólinemiz. Sosyn baryp, ózimizdi ózimiz dáriptep, ózgeden artyq sanaımyz.
Áleýmettik jeliden naımandar týraly kóp oqımyn. Bireýler naımandardy maqtap, baǵasyn aspandatyp jatase, endi bireýler «Naıman degen ondaı, naıman degen sondaı» dep, kózben kórip, qolmen ustaǵandaı etip, adamnyń aqylyna syımaıtyn birdeńelerdi jazyp otyrady.
Basqasyn aıtpaı-aq qoıaıyn, oǵan búgingi posttyń astyna jazylǵan komentarıılerdiń ózi dálel. Bireýler maqtap, ekinshileri jaqtap, endi bireýler dattap jazypty.
Sonda deımin-aý, búkil qazaq bir bólek te, naımandar – bir bólek pe? «Úsh júzden turatyn qazaq rýǵa bólinbegen, rýdan quralǵan» dep jatamyz. Naıman da – orta júzdiń bir rýy. Aqyny elin jyrlaǵan, batyry jaýdan jerin qorǵaǵan, eshkimnen artyq ta emes, kem de emes kádimgi kóp rýdyń biri.
Al endi sol rýda turǵan ne bar, aǵaıyn? Shyqqan júzine, rýyna emes adamnyń adamgershiligine qaraý kerek dep oılaımyn.
Biz uly Abaı, ǵulama Shákárim, dana Muhtarlardy dúnıege ákelgen kıeli óńirde turamyz. Osy Abaı aýdanynyń (SHQO) úshten biri – naımandar. Osy kúnge deıin sol naımandar bireýdiń basyn jaryp, kózin shyǵarypty degendi estigen joqpyn.
Men tanıtyn naımandardyń bári de oqyǵan, kózi ashyq, kókiregi oıaý, eli men jerin qalytqysyz súıetin, tili men dinin qasterleı biletin, ary men adamgershilgin bárinen joǵary qoıatyn abzal jandar. El basqaryp, bilikti basshy atanyp, kósh bastap otyrǵandary qanshama?
Sondyqtan aǵaıyndar, naımanmen quda bolýdan qoryqpańyzdar! Olar da sizder sıaqty ul ósirip, qyz tárbıelep otyr. Bul nege naımannyń sózin sóılep otyr demeńizder. Men tek óz oıymdy aıtyp jatyrmyn. Al ózim naıman emespin. Qaraǵandy oblysyndaǵy Toqyraýyn boıyn jaılaǵan Dadan Tobyqtynyń qyzymyn.
Aıjan Imantaeva
(Jazba avtordyń Feısbýktaǵy paraqshasynan alyndy)
https://dalanews.kz/14683
