Almaty qalalyq Máslıhat depýtaty Jalynbek Jaınarbaı megapolıstegi qoǵamdyq kólik júıesine bólinetin sýbsıdıa kólemi men onyń qurylym júıesine toqtaldy, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Depýtat usynǵan málimetterge súıensek, 2017–2023 jyldar aralyǵynda tasymaldaýshylarǵa 217,6 mlrd teńge sýbsıdıa bólingen. 2024 jyly bul soma 97,3 mlrd teńgeni qurasa, bıyl 140 mlrd teńge qarastyrylǵan.
Onyń aıtýynsha, qoǵamdyq kólik sýbsıdıasy barlyq baǵytta birdeı emes. Ár marshrýttyń ózindik ereksheligi men shyǵyn deńgeıi bar.
"Negizinen kóp baǵyt boıynsha bir jolaýshyny tasymaldaýǵa ketetin naqty shyǵyn shamamen 460–470 teńge kóleminde. Biraq keıbir marshrýttarda bul soma 700–800 teńgege deıin kóteriledi. Al keıbir baǵyttarda, kerisinshe, sýbsıdıa mólsheri 100 nemese 50 teńgege deıin tómendeýi múmkin", — deıdi depýtat.
Onyń sózinshe, sýbsıdıa kólemine jolaýshylar sany, tranzaksıalar kólemi jáne ár baǵyttaǵy tasymaldyń ózindik quny tikeleı áser etedi.
"Bul kórsetkishter únemi ózgerip otyrady. Mysaly, byltyr 455 mıllıon tranzaksıa tirkelip, soǵan 87 mıllıard teńge bólindi. Munda qalanyń óz avtoparkteri men jeke tasymaldaýshylar da bar. Máselen, qala tarapynan satyp alynyp, komýnaldyq avtoparkterge berilgen avtobýstar da sýbsıdıanyń bir bóligi bolyp esepteledi", — dep túsindirdi Jalynbek Jaınarbaı.
Depýtattyń aıtýynsha, keıde bólingen qarajat tek jolaýshylar tasymalyna jumsalǵan qarjymen salystyrǵanda, bir baǵytta ózindik qun 200–300 teńgeden aspaıtyn jaǵdaılar da kezdesedi. Al jeke avtoparkterge tıesili baǵyttarda bul kórsetkish áldeqaıda joǵary bolýy múmkin.
"Sol sebepti ortasha eseppen kópshilik baǵyttardaǵy sýbsıdıa kólemi 460–470 teńgeniń mańaıynda. Biraq bul kórsetkish baǵyttyń qashyqtyǵyna, avtobýstyń túri men qyzmet kórsetý sapasyna qaraı ózgerip turady", — dedi ol.
Onyń sózinshe, sýbsıdıa kóleminiń shamadan tys ulǵaıýyna jol berilmes úshin depýtat bolyp saılanǵannan keıin “BUS/kılometr” júıesin engizý týraly usynys jasaǵan.
“Basty maqsat – sýbsıdıa kólemin shekteı otyryp, kólik júıesin tıimdi etý. "BUS kılometr" júıesine kóshsek, qarjylandyrý naqty júrip ótken qashyqqa baılanysty esepteledi. Degenmen bul júıege kóshý kezinde bir-biriniń baǵytyn qaıtalaıtyn avtobýstar kóp, ol da bólek másele”, – deıdi depýtat.
Jaınarbaıdyń aıtýynsha, Almatyda transporttyq ınfraqurylym men kólik qańqasyn (transportnyı karkas) júıeli damytý mańyzdy. Osyǵan baılanysty ol qalalyq Mobıldilik basqarmasyn ekige bólý jóninde usynys bildirgen.
“Bıyl jańa ákim kelgennen keıin basqarma ekige bólindi: biri – kólik, ekinshisi – jol baǵyty boıynsha. Bul óte durys sheshim boldy. Qazir transport salasyna kelgen jańa basshy osy salany jaqsy biletin adam sıaqty. Ol biraz tıimdi ıdeıalaryn aıtty, eger sol josparlar júzege assa, qaladaǵy kólik júıesinde aıtarlyqtaı ózgeris bolady”, – dedi ol.
Depýtattyń aıtýynsha, qazirgi tańda sýbsıdıa kólemi aıtarlyqtaı joǵary bolǵanymen, qala turǵyndary úshin qoǵamdyq kólik júıesiniń qolaılylyǵy áli de jetkiliksiz.
“Eger transporttyq karkas jospary tıimdi iske assa, sýbsıdıa óz ózin aqtaıtyn deńgeıge jetedi dep senemiz”, – dep túıindedi máslıhat depýtaty Jalynbek Jaınarbaı.
Eske sala ketsek, buǵan deıin Energetıka mınıstrliginiń burynǵy keńesshisi, sarapshy Oljas Baıdildınov tasymaldaýshylar shyǵynmen jumys istep jatqanyn aıtyp, avtobýs bıleti kem degende 500 teńge bolýy tıis degen pikir bildirgen edi.
Sarapshynyń bul pikirine Úkimet túsinikteme berdi.
Ulttyq ekonomıka birinshi vıse-mınıstri Azamat Ámrınniń aıtýynsha, baǵanyń ósýi tek obektıvti sebepter bolǵan jaǵdaıda ǵana múmkin.
"Mysaly, eger benzın qymbattasa. Biraq bul ár kompanıanyń komersıalyq sheshimi, memleket tarapynan bekitilgen norma emes", – dedi ol.
Al Qarjy vıse-mınıstri Erjan Birjanov sarapshynyń pikiri onyń jeke kózqarasy ekenin aıtyp, bılik tarapynan jolaqynyń kúrt qymbattaýyna jol berilmeıtinin málimdedi.
"Qoǵamdyq kólik – halyqqa arnalǵan. Sondyqtan jolaqynyń kúrt ósýine jol berilmeıdi. Eger qoǵamdyq kóliktegi baǵalar ósse, memleket bul baǵytta qoldaý kórsetedi", – dedi ol.
