Álemge áıgili ánshi, Qazaqstannyń Halyq ártisi Dımash Qudaıbergen sarapshy Oljas Baıdildınovtiń "Qazaqstan antıreseıge aınalyp bara jatyr" degen sózine jaýap berdi, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Baıdildınov ne degen edi?
Oljas Baıdildınov Qazaqstandaǵy tildik jaǵdaı men aımaq elderindegi jastardyń orys tilin bilmeý máselesine toqtalǵan. Onyń aıtýynsha, bul qubylys Reseı úshin de mańyzdy áleýmettik ári ıdeologıalyq faktorǵa aınalyp keledi.
"Qazir qazaq tilinde oqytylatyn synyptar – 70 paıyz, al orys tilinde oqytylatyn synyptar – shamamen 30 paıyz ǵana. Iaǵnı, oqytý júıesinde qazaq tiliniń basymdyǵy aıqyn. Burynǵydaı Reseı óz mektepterin ashý kerek pe degen suraq týyndaıdy, biraq bul qadam el ishinde qarsylyq týdyrýy múmkin", – dedi Baıdildınov.
Ol, sonymen qatar, Ortalyq Azıa elderindegi jastardyń kópshiligi orys tilin bilmeıtinin, bul jaǵdaı Reseıge mıgrasıalyq turǵydan da áser etip jatqanyn aıtty.
"Qazaqstannyń ońtústiginen ári qaraıǵy elderde jastar oryssha sóılemeıdi. Bul Reseı úshin de másele – mıgranttardyń sapasy tómendep barady. Munyń áserin biz aldaǵy jyldary anyq baıqaımyz", – deıdi sarapshy.
Baıdildınov jeke tájirıbesin mysalǵa keltirdi.
"Byltyr Qytaıǵa ushtym, "Almaty–Úrimji" reısimen. Sol reıste Qytaıǵa baǵyt alǵan túrli eldiń azamattary boldy. Shekarada kórgenim – jastar oryssha da, qytaısha da sóıleı almaıdy. Olar onlaın-aýdarmashy arqyly túsinisip tur. Al qytaı shekarashylary kerisinshe, erkin oryssha sóıleıdi. Mundaıdy kórip tańǵalasyń", – dedi ol.
Saıasattanýshynyń pikirinshe, bul tek tildik emes, ıdeologıalyq másele de bolyp otyr.
"Menińshe, bul ıdeologıalyq baǵytta jumys isteıtin sala. Qazaqstandy Ýkraınadaǵydaı "antıreseılik" baǵyttaǵy elge aınaldyrýǵa talpynystar bar sıaqty. Sondyqtan mundaı tendensıalarǵa beıjaı qaraýǵa bolmaıdy", – dedi Oljas Baıdildınov.
Dımashtyń jaýaby
Sarapshynyń bul sózinshe ánshi Dımash Qudaıbergen ótkir jaýap berdi.
"Biz, qazaqtar, álemniń barlyq tilin qurmetteımiz. Biraq qurmet ózińnen bastalady. Óz tilinen ózgeniń maquldaýy úshin uıalǵan adam sózin emes, tamyryn joǵaltady. Oljas, sen sıaqty arandatýshyny jumystan shyǵarady dep úmittenemin, óıtkeni sen qorqaq kishkentaı bala sekildisiń. Qazaqsha jazbadym, óıtkeni sen qazaq tilin bilmeısiń", - deıdi Dımash.
