Almatyda ınklúzıvti bilim berý boıynsha dúnıejúzilik kongres ótip jatyr, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Qazaqstanda Memleket basshysy Qasym-Jomart Kemeluly Toqaevtyń bastamasymen balalarǵa teń ári qoljetimdi, qaýipsiz orta qalyptastyrýǵa jáne sapaly bilim berýge baǵyttalǵan aýqymdy áleýmettik reformalar júıeli túrde júzege asyrylýda.
2025 jyldyń qańtarynda Londonda ótken Bett Show halyqaralyq kórmesinde Qazaqstannyń ınklúzıvti jáne arnaıy bilim berý salasyndaǵy jetistikteri joǵary baǵalanyp, Búkilálemdik ınklúzıvti bilim jónindegi alǵashqy Kongresti Qazaqstanda ótkizý týraly sheshim qabyldandy. Búgin Almaty qalasynda ótip jatqan bul aýqymdy sharaǵa álemniń 40 elinen 1200-den astam sarapshy qatysýda.
2021 jyly alǵash ret Prezıdenttiń bastamasymen barlyq balanyń erekshe bilim berý qajettilikterin eskeretin «Inklúzıvti bilim berý máseleleri boıynsha Qazaqstan Respýblıkasynyń keıbir zańnamalyq aktilerine ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» Zań qabyldandy. Bul zań erekshe bilim berý qajettilikteri bar balalardyń sapaly bilim alýyna, olardyń quqyqtaryn qorǵaýǵa jáne múmkindikterin keńeıtýge baǵyttalǵan zańnamalyq bazany aıtarlyqtaı kúsheıtti. Memleket tarapynan ınklúzıvti bilim berý júıesinde barlyq deńgeıde oqytýǵa jaǵdaı jasaý kepildikteri bekitilip, psıhologıalyq-pedagogıkalyq súıemeldeý men bilim berý qajettilikterin baǵalaý tetikteri engizildi.
Psıhologıalyq-pedagogıkalyq súıemeldeýdiń úsh deńgeıli modeli, sondaı-aq múmkindigi shekteýli balalar úshin arnaıy standart ázirlendi. Balalardy bilim berý uıymdarynda súıemeldeý jáne qoldaý maqsatynda bilim berý uıymdarynyń tıptik shtattaryna jańa laýazymdar engizildi. Nátıjesinde, búginde mektepterde 10 myńǵa jýyq arnaıy pedagog psıhologıalyq-pedagogıkalyq qoldaý kórsetedi, 1000-ǵa jýyq bala jeke kómekshimen qamtyldy, balabaqshalar men kolejderde pedagog-assıstent laýazymy engizildi. Inklúzıvti bilim berý úshin jaǵdaı jasalǵan bilim berý uıymdarynyń úlesi 91%-ǵa, arnaıy psıhologıalyq-pedagogıkalyq qoldaýmen qamtý 85% jetti.
Elimizde erekshe balalardy qoldaý ınfraqurylymy qarqyndy damýda. Qazirgi tańda 509 arnaıy uıym, sonyń ishinde 46 arnaıy balabaqsha, 99 arnaıy mektep, 110 PMPK, 230 túzetý kabıneti, 11 aýtızm ortalyǵy jáne 13 ońaltý ortalyǵy jumys isteıdi. Sonymen qatar, óńirlerde 1000-nan astam qoldaý kabıneti ashylǵan. Memleket basshysynyń tapsyrmasymen aýtızm ortalyqtarynyń jelisi keńeıtilip, balalardy týǵannan bastap mamandyq alǵanǵa deıin súıemeldeý tujyrymdamasy bekitildi. Sońǵy eki jylda oqý-ádistemelik bazany jetildirý maqsatynda 97 oqýlyq, 88 tıptik baǵdarlama jáne 50 ádistemelik usynym ázirlendi.
Inklúzıvti bilim berýdiń tıimdiligin arttyrýda sıfrlandyrý mańyzdy ról atqarýda. Ulttyq bilim berý derekter qorynda arnaıy modýlder iske qosylyp, erekshe bilim berý qajettiligi bar balalardy qoldaý jónindegi memlekettik qyzmetter tolyq avtomattandyryldy. Bul júıe memlekettik aqparattyq júıelermen ıntegrasıalanyp, prosesterdi aıtarlyqtaı jeńildetti. Nátıjesinde, psıhologıalyq-medısınalyq-pedagogıkalyq konsýltasıalardaǵy kezektilik 50 paıyzǵa deıin qysqardy.
Búginde Memleket basshysynyń Ulttyq quryltaıdyń IV otyrysynda bergen tapsyrmasyna sáıkes «Múmkindigi shekteýli balalardy keshendi qoldaý týraly» zań jobasy ázirlendi. Bul qujat alǵash ret bilim berý, densaýlyq saqtaý jáne áleýmettik qorǵaý salalarynyń ózara is-qımylyn biriktiretin keshendi tásilge negizdelmek. Maqsat – erekshe qajettilikteri bar balalardyń bilim alý, medısınalyq jáne áleýmettik qyzmetterge qol jetkizýin vedomstvoaralyq úılestirý qaǵıdasymen qamtamasyz etý.
Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev atap ótkendeı, adamı kapıtaldy damytýǵa baǵyttalǵan ınovasıalyq tásilder árbir balanyń áleýetin tolyq ashýǵa múmkindik berip, qoǵamnyń teń jáne ádil damýyna jol ashady. Inklúzıvti bilim berý – Qazaqstannyń áleýmettik saıasatynyń jańa sapalyq deńgeıin aıqyndaıtyn mańyzdy baǵyttardyń birine aınaldy.
