Beıbit sherýshilerdiń arasyna arandatýshy toptar men destrýktıvti baǵyttaǵy áskerı daıyndyqtan ótken din ókilderi bolǵanyn da el Prezıdenti Q.K. Toqaev málimdedi. Qazaqtyń «Bir kún urystyń qyryq kún kesiri bar» degen naqylynyń tálimdi ekenine taǵy da bir kóz jetkizdik. Eldegi dúrbeleń qyrshyn jandardyń qazasynan bólek el ekonomıkasyna orasan zor shyǵyn ákeldi.
Árbir qalaǵa kórik berip turǵan ásem ǵımarattar otqa oranyp, saýda oryndary jabaıylyqpen tonaldy. Biz qazaqtyń muńyn aıtýǵa jınalyp, qazaqty tonaýmen, dana qazaqtyń atyn kirletýmen aıaqtadyq.
Kemelulynyń bura tartpaı, árbir sheshimin ulttyń taǵdyrymen baılanystyra qabyldaýynyń arqasynda tynyshtyǵymyzdyń tunyǵyn shaıqamaı, beıbit ómirimizdiń berekesin saqtap qaldyq. Baspasóz betterinde, áleýmettik jelilerde «Qasiretti qańtar» oqıǵasyna baılanysty qanshama pikirlerdi oqyp otyrmyz. Jalpy, osy oqıǵa týraly pikirlerdi úsh topqa bólip qarastyrýǵa bolady.
Olar, oń, teris,oısyz pikirler bolyp bólinedi.
Oń pikirdi ustanýshylar keshegi shattyǵymyzdy shaıqap kete jazdaǵan dúrbeleńdi jete túsinip, Memleket basshysynyń sheshimderine shyn nıetimen qoldaý bildiretiner.
Ekinshi teris pikirdi qoldaıtyndar áli de arandatýshy toppen ymyralas, solardyń qıalyndaǵy halıfatty kókseýshiler. Úshinshi oısyz toptaǵylar aldyńǵy ekeýine de qatyssyz «Tıse terekke, tımese butaqqa» dep, qashqanǵa da, qýǵanǵa da serik bola salatyn dúbáralar.
Aqıqatyna kelsek, táýelsizdigimizdi qanjyǵalaı jazdaǵan qańtar qyrǵynynda el basshysy Qasym-Jomart Kemeluly shıryǵa sheshim qabyldamsa elimizdiń erteńi bulyńǵyr edi. Tarazynyń eki basynda úmit pen kúdik salmaq tarta almaı ıtjyǵys jaǵdaıda turdy. Jalǵandyqtyń perdesin jyrtyp, aqıqatqa týra qaraǵan Memleket basshysy eń durys sheshimin jarıalap, sát ózi janyndaı jaqsy kóretin ultyn yqtımal qaýip-qaterden saqtandyryp otyrdy.
Keýdesiniń qýysyndaǵy judyryqtaı ǵana ıman uıasy ulttyń bolashaǵyna tynbaı jumys jasaı bildi. At tóbelindeı qazaqty alapat apattan aman alyp qalǵany úshin, bul kisige alǵaýsyz alǵysymyzdy bildirgenimiz jón.
Tumsyǵymyzdyń astynda jáne bizdiń jerimizde bizge qarsy jumsalatyn naızany saptap, qarýdy oqtap otyrǵan qanypezer topty kórsede kórmegensip otyrǵan quzyrly organdardyń salǵyrttyǵy keshirimge jatpaıtyn qylmys.
Atanyń jolynan aýyp, bótenniń soıylyn soǵatyndardyń qatary áli de kóp.
Tipti, memlekettik qyzmette otyrǵandary qanshama? Olardyń barlyǵy barmaǵyn búkken qalpy júr. Bári ákki, aılalary túlkini jer qaptyratyn pirsıandar. Óz kezeginde olarda jazadan jyraq ketpesi anyq. Aqıqattyń adyrnasy tartylar kún de alys emes, sol kezde baryp ańǵal qazaqtyń kózi kóp nársege jetetin bolady.
Árbir qalanyń kóshelerinde, ǵımarttar aldynda turǵan beınejazý qurylǵylary erteń-aq eshkimniń bet-júzine qaramaı shyndyqty shyjǵyra sóıleıtin bolady. Óz basym árbir qalada lańkes sodyrlardyń bolǵanyna kúpir aılamaımyn.
Olar, qazaqtyń tynyshtyǵyn buzyp, egemendigin enshilegisi kelgen dinı jat aǵym ókilderi ekeni anyq. «Kórgen kózde jazyq joq», oǵan kógildir ekrannan berilip jatqan beınerolıkterden kýá bolyp otyrmyz.
Qaharly qańtar az ǵana ýaqyt ishinde «El», «Jer» degen qasıetti uǵymdardyń qadirin túsindirdi. Onyń sebebin, jiberilgen qatelikterdi jipke tizbeı-aq, aldaǵy ýaqytta osy kemshilikterdi joıý jáne urpaǵymyzdyń durys tárbıelenýi úshin ne isteýimiz kerke?
El ishindegi ózindik oıy jetilgen ultjandy tulǵalardy qatystyra otyryp, ulttyq ıdeologıany qalyptasýyna, qoǵamdyq sananyń bıik deńgeıge jetýine den qoıýymyz kerek. Ulttyq tálimdi sińirý besikten bastalaryn barsha sanaly jan ıesi biledi.
Táýelsizdik alǵaly elimizde ekonomıka birinshi orynnan túsken emes. Sonyń zardabyn áli biraz ýaqyt tartatyn bolamyz. Sebebi, ekonmıkalyq kózqarastaǵy urpaq qalyptasyp úlgerdi. Olardy raıynan qaıtaryp, dúnıege tumandanǵan kózin ashý da úlken eńbekti qajet etedi.
Sondyqtan, rýhanıatty ıaǵnı, ıdeologıany birinshi orynǵa shyǵarýymyz kerek. Eger, eldiń ortaq túsinigi, múddesi qalyptassa ulttyq qundylyqtarymyz arqyly urpaq tárbıelenedi. Olar, «Bolashaq» baǵdarlamasymen jer sharyndaǵy bedeldi oqý oryndaryna baryp, shuraıly jerden bóksesin kótere almaı qalyp qoımaıdy, urpaqqa tıesili qazba baılyqtarymyzdy talan-tarajǵa salmaıdy jáne otanyna opasyzdyq jasamaıdy. Ulttyq tárbıemen sýsyndaǵan keleli urpaqtyń bet-beınesi múlde bólek bolar edi.
Berik SAIMAǴANBETOV, jyrshy, QR Mádenıet qaıratkeri tósbelgisiniń ıegeri.
