Taldyqorǵanda jańbyrlatyp sýaratyn qondyrǵylar shyǵaratyn zaýyt salynady. Qyrkúıek aıynda iske qosylatyn kásiporynnyń qýaty jylyna 1000-ǵa jýyq jańbyrlatqysh mashınany quraýǵa jetedi, bul jyl saıyn 30-40 myń gektardy ylǵal únemdeıtin tehnologıalarmen qamtýǵa múmkindik beredi, – dep habarlaıdy Dalanews.kz Jetisý oblysy ákiminiń baspasóz qyzmetine silteme jasap.
Kásiporynnyń Taldyqorǵandaǵy ındýstrıaldy aımaq aýmaǵynda salynatyny belgili boldy. «Jetisý Agro kesheni» JSHS kompanıasy iske asyratyn bul jobanyń jalpy quny 2 mlrd teńge. Bólingen jer ýchaskesinde tıisti daıyndyq jumystary júrip jatyr. Aımaq basshysy Beıbit Isabaevqa bolashaq kásiporynnyń múmkindikteri týraly aıta kele, kompanıa dırektorynyń orynbasary Qaırat Ospanov zaýyt jylyna 960 birlik jańbyrlatqysh mashına quraýǵa qaýqarly ekenin jetkizdi.
Óndiris barysynda shıkizat retinde otandyq metal, sol sıaqty dachıkter, búrikkishter sekildi quramdas bólikterdiń amerıkalyq túrleri paıdalanylady. Dánekerleý men lazerlik jumystardy júrgizý úshin óndiristik sehqa ornatylatyn stanoktar da amerıkalyq bolmaq.
Sonymen qatar bolashaqta traktor qurastyrý sehy ashylyp, osy tehnıkaǵa qyzmet kórsetetin servıstik ortalyq qurylady. Ázirge 40 jumys ornyn ashý kózdelgen. Jobanyń iske asyrylýynyń egjeı-tegjeıine qyzyǵýshylyq tanytqan Beıbit Isabaev qajetti qoldaý kórsetiletinin atap ótti. Jalpy bul osy kúzde iske qosylatyn jalǵyz kásiporyn emes. Indýstrıaldy aımaqta ónerkásiptik akýmýlátorlar shyǵaratyn zaýyt salý jumystary jalǵasyp jatyr. Osy kúni oblys ákimi bul kásiporynnyń qurylysymen de tanysty.
«ASMA Industrial» JSHS ókilderiniń aıtýynsha, qurylysty jazdyń ortasynda aıaqtap, qyrkúıek aıynda iske qosý josparlanǵan. Jańa zaýyttyń óndiristik qýaty jylyna 210 myń dana akýmýlátor shyǵarýǵa jetedi, jobaǵa 3,2 mlrd. teńge ınvestısıa tartyldy. Kompanıanyń teń quryltaıshysy Serikbaı Ájmaǵanbetovtyń sózine súıensek, kásiporynda stasıonarlyq ındýstrıalyq batareıalarda, ıaǵnı kún jáne jel elektr stansıalarynda, teplovozdarda, júk tıeý elektrotehnıkasynda paıdalanylatyn ónerkásiptik akýmýlátorlar shyǵarylatyn bolady. Mundaı ónimder, mysaly, «Qazaqtelekom», «KEGOC» sıaqty kompanıalar úshin kerek.
Jalpy alǵanda, ónerkásiptik batareıalar elektr energıasyn úzdiksiz berýmen aınalysatyn kásiporyndar men uıymdarda qoldanylady, ıaǵnı olar rezervtik elektrmen jabdyqtaýdy qamtamasyz etýde paıdaly. Óndiristi uıymdastyrý úshin Ońtústik Koreıa jabdyqtary ákelingen. Kompanıa ókilderiniń aıtýynsha, kásiporynda daıyn ónimdi ótkizýde qıyndyq týmaıdy, óıtkeni qazirgi kezde eksportty uıymdastyrý úshin BAÁ kompanıasymen iskerlik baılanys ornatý jóninde usynystar bar.
Jetisý oblysynyń «jasyl» energetıkany odan ári damytýda áleýeti zor ekenin aıta kele, Beıbit Isabaev Alakól aýdanynda ınvestorlar qýaty 1 GVt bolatyn eń iri JES salýdy josparlap otyrǵanyn, bul da «ASMA Industrial» JSHS ónimderiniń suranysyn arttyratynyn eske saldy. Aıta ketsek, ótken jyly Jetisý oblysynda elektr energıasynyń 75%-y jańartylǵan energıa kózderinen óndirildi. Búgingi kúni óńirde belgilengen qýattylyǵy 210,5 MVt bolatyn 15 JEK nysany jumys isteıdi.
Kúnbaǵys maıyn óndiretin «Jetisý Majıko» agrokesheni» JSHS zaýyty toqtap qalǵannan keıingi kezeńde qaıta iske qosýǵa daıyn. Dırektory Senan Mustafaevtyń aıtýynsha, zaýyt tehnıkalyq tekserýden ótken. Synaq rejımi aıasynda kúnbaǵys tuqymynan 113 tonna maı syǵylǵan. Shıkizatqa qatysty da problema joq, ony Reseıden jetkizý úshin kelisimder jasalǵan. Tek temirjol ınfraqurylymynyń jaǵdaıy, atap aıtqanda, shpaldardy jóndeýdi nemese aýystyrýdy qajet etetin shaǵyn ýchaskeniń máselesi ǵana ózekti bolyp otyr.
Bul rette oblys ákimi Beıbit Isabaev máseleniń barynsha qysqa merzimde sheshiletin aıtyp, buǵan qatysty jaýapty tulǵalarǵa tıisti tapsyrmalar berildi. «Jýyq arada zaýytty iske qosýdyń mańyzy úlken. Onyń ústine tehnıkalyq, tehnologıalyq jaǵynan daıyn bolǵandyqtan, bul qıyndyq týǵyzbaıdy. Zaýyt turaqty jumys istese, jergilikti fermerlerdiń kúnbaǵys ósirýmen túbegeıli aınalysýyna múmkindik týady, óıtkeni ónimin naqty ótkizetin orny bolady. Sodan keıin shıkizatty kezeń-kezeńimen syrttan ákelýdiń qajeti bolmaıdy. Sonda daıyn ónimniń quny da tómendeıdi degen sóz. Sonyń nátıjesinde bolashaqta zaýyt ósimdik maıyn óndirýdiń mańyzdy klasterlik tizbegine aınalady», - dep atap ótti B.Isabaev.
Búginde kásiporyn jylyna 50-60 myń tonna shıkizat óńdeıdi, odan ári 100 myń tonnaǵa deıin jetkizbek. Kásiporyn qyzmetkerleriniń aıtýynsha, 100 myń tonna kúnbaǵys tuqymynan shamamen 40 myń tonna ósimdik maıyn, sondaı-aq aýyl sharýashylyǵy qustaryn azyqtandyrý úshin keńinen qoldanylatyn jom alýǵa bolady. Zaýyt temir jol ýchaskesi qalpyna keltirilgennen keıin 1-2 aıdan keıin óz jumysyn qaıta bastaıdy dep mejelengen.
Jumys saparynyń jalǵasynda Beıbit Isabaev keramogranıtti plıtalar óndiretin «Almaz-Keramıks» JSHS kásipornynyń jumysymen tanysty. Belgili bolǵandaı, kásiporynda plıtalardyń 15 túri shyǵarylady, 260 jumys orny qurylǵan. Óndiriste otandyq shıkizat paıdalanylady, al daıyn ónim Qazaqstan boıynsha da, Reseıde de satylady. Kásiporynnyń óndiristik qýaty jylyna 2 mln. sharshy metr plıtka shyǵarýǵa jetedi.
