Kólik mınıstri Marat Qarabaev Qaton-Qaraǵaı men Kendirlidegi shaǵyn avıasıany damytý qanshalyqty oryndy ekeni týraly sarapshylardyń da, óziniń qolastyndaǵylardyń da, azamattyq avıasıa komıtetindegiler men «Qazaeronavıgasıa» RMK qyzmetkerleriniń de oıyn pysqyrmaǵan. Buǵan boljam boıynsha, Kendirli, Katon-qaraǵaı jáne Zaısandaǵy áýe qatynasyn damytý máseleleri jónindegi keńestegi er adamdardyń áńgimesi (aýdıosy) dálel. Olardyń bireýiniń daýsy Qarabaevqa uqsaıdy, - dep habarlaıdy Dalanews.kz Kaztag-qa siltep.
«Ashyǵyn aıtaıyn, maǵan da vıse-mınıstr, komıtet, «Qazaeronavıgasıa» shaǵyn avıasıa jetedi deıdi. Úlken áýe kemeleri Kendirli men Katon-Qaraǵaıda kerek emes deıdi. Biraq baryp keldim ǵoı, meniń oıym múlde basqasha bolyp qaıtty», - deıdi aýdıoda Qarabaev.
Biraq Qarabaev mıllıard teńgege bola maıdalanyp ketpegen.
«Eger áńgime 6-7 mıllıard teńge jaıly bolsa, úlken avıasıany úlken áýe kemeleri úshin jasaýdy jón kóremin», - deıdi Qarabaev.
Aýdıoda bul áńgime aıtylardan buryn týrısik salaǵa qatysy bolýy múmkin maman (sarapshy) sóıleıdi.
«Ońtústik Amerıkadaǵy Argentına, Brazılıa, Chılı, Aýstralıany qarastyrsaq bolady. Qazaqstandaǵy týrızm sol elderdegideı damyp kele jatyr. Eger 100 shaqyrym perımetrdi qarastyrsaq, mysaly Aqtaýdan Kendirlige deıin 60 shaqyrym bolsa, ol jerde avıasıa salýdyń qajeti joq dep oılaımyn. Kishi avıasıany ol jerde Bozjyra bolsa ǵana damytsaq bolady», - deıdi sarapshy.
Qarabaev sarapshynyń sózin bólip, úlken áýejaı salýdaǵy basty faktor - qala quraýshy «Ózenmunaıgaz» kásiporny sebep ekenin aıtady.
Sonymen qatar, ol aldyn ala taldaý uıymdastyrý qajet emes ekenin aıtady.
«Bizde jospar jasaǵysh, damý baǵdarlamasyn jasaýdy unatatyndar bar. Kelesi jyly jasasam dep edim... Sebebi eger qazir taldaý júrgizip, ony «Praıs Voterhaýsqa» (PricewaterhouseCoopers (PwC) jiberip, bireýdi shaqyryp, ol... Aqyry, meniń túsinýimshe, 2026 jyly qandaı da bir taldaý jasap, bireýi qoldaıtyn, bireýi qarsy shyǵatyn eki top paıda bolady. Odan da jasap, sonymen qutylaıyq», - deıdi Qarabaev. Ol mysal retinde týrıser Alakólge jetetin Úsharaldyń áýejaıyn keltiredi.
Al sarapshy kórsetilgen aımaqtarda týrızm maýsym qyzǵan ýaqytta ǵana jumys isteıtinin aıtady.
«Meniń oıym bylaı: Qaton-Qaraǵaı boıynsha, ol jerde aýa raıyna baılanysty qıyndyq týyndaýy múmkin. Negizi ózim de Qatonǵa da, Alakólge de baryp turamyn, ol jaqtaǵy problemany bilemin, Balqashtaǵy týrızmdi de damytyp jatyrmyn. Alakólde áýejaı bar, ony damytý kerek, kelisemin, biraq ol jer tek maýsym qyzǵanda ǵana jumys isteıdi, qysta jumys istemeı turady. Iaǵnı klımattyq jaǵdaı...», - deı bastaǵan kezde Qarabaev sarapshynyń sózin qaıtadan bólip jiberedi.
Sóıtse Qarabaev ańshylyq týrızmge basymdyq beretin bolyp shyqty.
«Men Zaısanda da boldym. Ol jerde jazda da, qysta da ańshylyq qyzyp tur. Sondyqtan birden aýqymdy áýejaı salynsa dedim. Men de birneshe ret Qaton-Qaraǵaıǵa bardym, basqa jerde de boldym. Iá, túsinemin, ol jerde týrısik maýsym qysqa, ary ketse úsh aı. Mamyrdyń ortasynan, qyrkúıektiń ortasyna deıin. Biraq men ol áýejaıdyń sapasy jaqsy bolsa, onyń artynan brend qalyptasyp, qysqy maýsymda da týrısik maýsymdy damysa deımin. Osyndaı ıdeologıa bolsa deımin. Uzaq talqylamaı, Qaton-Qaraǵaı, Kenderlige kishi avıasıa jasaımyz ba, álde birden úlkenin jasaımyz ba – osy jaıly oı aıtsaq», - deıdi Qarabaev.
Sarapshy óńirde Qarataev aıtyp otyrǵandaı ańshylyq alqap kóp emes ekenin aıtady. Tipti onyń argýmentterinen týrısik salanyń ókili memlekettik aqshanyń tıimdi jumsalýyna Qarabaevqa qaraǵanda kóbirek alańdaýly ma degen áser qalady.
«Ol jerde ańshylyq alqap az ekenin men de bilemin. Ary ketse 4-5-eý. Týrızmnen tek Qaton-Qaraǵaı. Árıne, oǵan kelisemin. Bizge aldaǵy 10 jylda keletin adamdardy zertteý kerek. Memleket ınvestısıa quıady, biraq ol jumys istemeıdi. Meniń oıymsha, ol jerde shaǵyn avıasıany damytý kerek. Sebebi shatqaldarda, taýly aımaqtarda Cessna Caravan sekildi ushaqtar ushady. Olardy Amerıkada, Aláskada kórdim. Qaton-Qaraǵaıǵa uqsas Kanadada da shaǵyn avıasıa ushady. Iaǵnı ol ekonomıkalyq turǵyda paıdaly emes», - deıdi sarapshy.
Aýdıoda Qarabaevtyń oıyn qoldaǵandar da tabyldy. Biraq olardyń aıtqanynan búdjettiń mıllıardtaǵan aqshasyn solar ıgergisi keletini ańǵarylǵan.
Sonymen qatar, Qarabaev pen boljam boıynsha «Qazaeronavıgasıa» ókiliniń arasyndaǵy áńgime erekshe kózge túsedi. Ol avıasıalyq qaýipsizdiktiń negizgi máseleleri boıynsha mınıstrdiń quzyretine kúmán keltiredi.
Qarabaev: Perron, jermen júrý joldaryn iske qosqandaryńyzdy kórdim ǵoı. Maǵan ushý-qoný jolaǵy kerek, perron da, jermen júrý joldary da ázirge kerek emes. Jalpy jermen júrý joldary bolýy keregin túsinemin. Qalǵanyn iske asyrdyńyzdar ma? Qazirgi ýaqytta tek ushý-qoný jolaǵyn jáne áýe termınaly kesheniniń jumysyn bastaý kerek. Osydan bastap esepteý kerek.
«Qazaeronavıgasıa»: Biz ony eseptedik, shamamen 900 mıllıon teńge.
Qarabaev: Iaǵnı únemdep otyrmyz ǵoı?
«Qazaeronavıgasıa»: Iá. Biraq eger ushaq synyp qalsa, oǵan ekinshi eshkim otyra almaıdy. Ony jóndeý jumysy 900 mıllıonǵa kirmeýi múmkin.
Qarabaev: Jaqsy, demek avıasıalyq qaýipsizdik talaptary turǵysynan alǵanda ol mindetti ǵoı? Jaqsy, onda túsinikti. Onda jermen júrý joly kerek. Onda qosymsha 900 mıllıon kerek bola ma?
«Qazaeronavıgasıa»: Iá.
Kólik mınıstrligi aýdodaǵy er adam Qarabaev ekenin rastamaǵan da, joqqa da shyǵarmaǵan.
