Sońǵy jyldary elimizde tótenshe jaǵdaılardyń aldyn alý jáne olardyń saldaryn joıý baǵytynda aýqymdy jańartý júrip jatyr. Bul týraly QR Tótenshe jaǵdaılar mınıstrliginiń ókilderi Dalanews.kz agenttigine bergen pikirinde habarlady.
Resmı málimdemege súıensek, keıingi eki jylda mınıstrlik materıaldyq-tehnıkalyq bazasyn aıtarlyqtaı kúsheıtip, zamanaýı tehnıka men qural-jabdyqtarmen tolyqtyrǵan.
“Qazirgi tańda bizdiń ıeligimizde 4 myńǵa jýyq órt sóndirý jáne avarıalyq-qutqarý avtotehnıkasy, 120 myńnan astam jabdyq pen jaraq bar. Sonymen qatar 191 ushqyshsyz ushý apparaty qyzmet atqarýda. 2024–2025 jyldary taǵy 1500-ge jýyq tehnıka, 12 áýe kemesi men 20 myńnan astam qural satyp alyndy”, — dedi mınıstrliktiń baspasóz qyzmeti.
QR TJM Órtke qarsy qyzmet komıtetiniń basqarma bastyǵynyń orynbasary Arman Qusaıynovtyń dereginshe, sońǵy eki jylda qarjylandyrý kólemin ósirmeı-aq materıaldyq-tehnıkalyq jaraqtaný deńgeıi 40%-dan 65%-ǵa deıin ósken. Bul rette órt sóndirý depolary men qutqarý stansıalarynyń jańa keshenderi paıdalanýǵa berilip, zamanaýı tehnıkamen jabdyqtalýda.
"Biz “Birtutas prınsıp” qaǵıdasy boıynsha jyldam turǵyzylatyn, únemdi nysandar salýdamyz. Tek sońǵy ýaqytta Astana, Atyraý jáne Semeı qalalarynda jańa keshender iske qosyldy. Jalpy alǵanda eki jyl ishinde 25 órt sóndirý deposy men qutqarý stansıasy paıdalanýǵa berildi”, - dep naqtylady ol.
Mınıstrlik azamattyq qorǵaý qyzmetkerleriniń áleýmettik jaǵdaıyn jaqsartý men kásibı daıarlyǵyn arttyrýǵa da erekshe nazar aýdaryp otyr.
“Jańa nysandy kıim úlgisi halyqaralyq standarttarǵa saı qaıta jasaldy. Sonymen qatar Memleket basshysynyń tapsyrmasyna sáıkes qutqarýshylarǵa arnalǵan áleýmettik jeńildikter, járdemaqylar men sanatorlyq emdeý júıesi engizildi”, - dedi QR TJM Kadr jáne tárbıe jumysy departamentiniń basqarma bastyǵy Dáýren Sabyraev.
2025 jylǵy 24 maýsymda qabyldanǵan jańa zań boıynsha azamattyq qorǵaý salasyna qatysty 10 kodeks pen 37 zańǵa 600-den astam túzetý engizildi. Bul ózgerister, mamandardyń aıtýynsha, tótenshe jaǵdaılardyń aldyn alý men olardy joıý tıimdiligin arttyrýǵa baǵyttalǵan.
Sonymen qatar mınıstrlik jasandy ıntellekt (JI) elementteri bar ushqyshsyz ushý apparattaryn (UUA) keńinen qoldana bastaǵan.
“Búgingi tańda TJM-de 191 ushqyshsyz apparat bar, onyń 132-si jasandy ıntellekt fýnksıasymen jabdyqtalǵan. 2025 jyldyń basynan beri 2180 operasıa júrgizilip, 43 adam qutqaryldy. Bul tehnologıalar tótenshe jaǵdaı kezinde monıtorıń jasap, naqty ýaqyt rejıminde aqparat berýge múmkindik beredi”, - dep túsindirdi QR TJM Aqparattandyrý, sıfrlandyrý jáne baılanys departamentiniń bastyǵy Iýrıı Býdrın.
Mınıstrlik bıyl alǵash ret L-410 kópmaqsatty ushaǵyn satyp aldy. Ol izdestirý-qutqarý, evakýasıalaý jáne gýmanıtarlyq júkterdi tasymaldaý sıaqty mańyzdy mindetterdi atqarady.
"Bul - tótenshe jaǵdaılarǵa tez den qoıýǵa jáne jetýi qıyn aımaqtarǵa kómek jetkizýge múmkindik beretin úlken qadam. Qutqarýshylardyń avıasıasy osylaısha jańa deńgeıge kóterilip otyr", - dedi QR TJM Tótenshe jaǵdaılardy joıý departamentiniń bastyǵy Rýslan Qaıraqbaev.
Tótenshe jaǵdaılar mınıstrliginiń málimetinshe, sıfrlyq tehnologıalar men jasandy ıntellekt elementterin engizý tótenshe oqıǵalardy boljaý men jedel áreket etý tıimdiligin edáýir arttyrǵan.
Mınıstrliktik ókilderiniń aıtýynsha, qazirgi tańda memlekettik jáne jergilikti atqarýshy organdar, sondaı-aq úkimettik emes uıymdar arasynda naqty úılesim ornaǵan.
"Bıyl sý tasqyny kezinde eldi mekenderdi sý basý qaýpi 95 paıyzǵa azaıdy. Bul - sıfrlyq baqylaý júıeleri men jedel aqparat almasýdyń nátıjesi", - deıdi QR TJM Tótenshe jaǵdaılardyń aldyn alý komıteti tóraǵasynyń orynbasary Áset Jylqaıdarov.
Tótenshe jaǵdaılardy boldyrmaý maqsatynda respýblıkalyq jáne jergilikti deńgeıdegi barlyq is-qımyl algorıtmderi jańartylǵan. Mınıstrlik bazasynda qurylǵan Komandalyq ortalyq barlyq tótenshe jaǵdaılar boıynsha biryńǵaı úılestirýdi qamtamasyz etedi.
"Bul ortalyq sheshim qabyldaý jyldamdyǵyn arttyryp, azamattardy qutqarý men kómek kórsetý sapasyn jaqsartady. Munda TJM qyzmetkerlerimen qatar Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń mamandary da táýlik boıy kezekshilik etedi”, - deıdi mınıstrlik mamany.
Júıede jasandy ıntellektke negizdelgen analıtıka engizilip, geoaqparattyq kartalar 2GIS jáne Iandeksplatformalarymen biriktirilgen. Mysaly, bıyl alǵash ret «Tasqyn» sý tasqynyn boljaý júıesi iske qosylyp, segiz eldi mekendegi tótenshe jaǵdaıdy aldyn ala boljaýǵa múmkindik berdi.
Buǵan qosa, shahtalardaǵy apattarǵa jedel áreket etý úshin «Qarmet», «Qazaqmys», «Qazmyrysh» sıaqty iri óndiris kompanıalarymen ıntegrasıa júrgizilip jatyr.
Mınıstrliktiń habarlaýynsha, halyqty jedel qulaqtandyrý boıynsha «MASS ALERT» júıesi Almatyda tabysty jumys istep tur. Aldaǵy ýaqytta ol seısmıkalyq qaýipti 11 óńirde kezeń-kezeńimen engizilmek. Sonymen qatar ıntellektýaldy beıne taldaý júıeleri men dybystyq modýlderi bar drondarbelsendi qoldanysqa engizilýde.
Aýyl halqynyń qaýipsizdigin arttyrý maqsatynda «Aýyl qutqarýshylary» baǵdarlamasy júzege asyrylyp, 2024 jyly 63, al 2025 jyly taǵy 82 jańa órt sóndirý beketi ashylady.
Seısmıkalyq qaýipterge daıyndyq boıynsha da mańyzdy jobalar qolǵa alynǵan.
"Alma-Arasan men Aıýsaı shatqaldarynda ınovasıalyq gıdro jáne seısmologıalyq beketterdiń pılottyq nusqalary iske qosyldy. Aldaǵy ýaqytta olardy basqa aımaqtarda da ornatý josparda bar", - deıdi mınıstrlik ókili.
Budan bólek, Almatyda «Alataý» ońtústik bazasy salynýda. Ol jer silkinisi kezinde zardap shekkenderdi ornalastyrýǵa arnalǵan kópfýnksıonaldy nysan bolmaq.
Volonterler men qoǵamnyń róli artyp keledi
TJM tótenshe jaǵdaılardyń aldyn alý isinde eriktiler qozǵalysyna da erekshe kóńil bólip otyr. 2024 jyly «Qazqutqarý-2024» jıyny aıasynda tabıǵı jáne tehnogendik apattarǵa den qoıý taqyrybynda volonterlerdiń II respýblıkalyq forýmy ótti.
Forýmǵa elimizdiń barlyq óńirinen 20-dan astam eriktiler uıymynyń ókilderi qatysyp, qutqarý, alǵashqy kómek kórsetý jáne sýda izdestirý jumystaryn úırendi.
"Forým tek tájirıbe almasý alańy ǵana emes, tótenshe jaǵdaı kezindegi qoǵamnyń jaýapkershiligin arttyrý quralyna aınaldy", - dedi QR TJM Tótenshe jaǵdaılardy joıý departamentiniń bastyǵy Rýslan Qaıraqbaev.
Qazan aıynda ótken óńirlik forýmdarǵa 339 eriktiden quralǵan 78 komanda qatysyp, alǵashqy kómek kórsetý men órt kezindegi is-qımyl boıynsha jarysty. Eń úzdik komandalar arnaıy dıplomdarmen jáne syılyqtarmen marapattaldy.
Mınıstrlik ókilderi mundaı formattaǵy sharalar volonterlerdiń daıyndyǵyn kúsheıtip qana qoımaı, tótenshe jaǵdaıda kómek kórsetýge daıyn azamattardyń uıymshyl qaýymdastyǵyn qalyptastyratynyn atap ótti.
Azamattardyń qaýipsizdik mádenıeti artyp keledi
QR TJM Azamattyq qorǵanys jáne áskerı bólimder komıtetiniń aǵa ofıseri Madat Jaǵalbaılynyń málimetinshe, qazir barlyq óńirde azamattarǵa tótenshe jaǵdaılar kezinde durys áreket etý algorıtmderi úıretilip, ózine jáne ózgege kómek kórsetý daǵdylary qalyptastyrylýda.
“Qaýipsizdik mádenıeti bir kúnde qalyptaspaıdy. Biz halyqty júıeli túrde oqytyp, jaýapkershilik deńgeıin arttyrýǵa kúsh salyp jatyrmyz”, - deıdi ol.
Mektepterde kezeń-kezeńimen "Jas qutqarýshy" synyptary ashylyp, oqýshylar tótenshe jaǵdaılarda áreket etý negizderin úırenip júr. Sonymen qatar qutqarýshylardyń kásibı daıarlyǵy men oqý-jattyǵýlardyń jańa formattary engizilýde.
"Ótken jyldan bastap bıik ǵımarattarda órt kezinde turǵyndardy evakýasıalaý úshin tikushaq tehnıkasyn qoldaný tájirıbesi engizildi. Mundaı jattyǵýlar bizdiń qyzmettiń shynaıy tótenshe jaǵdaılarǵa daıyndyǵyn arttyrady", - dep qosty Jaǵalbaıly.
Mınıstrliktiń málimetinshe, bıylǵy jyldyń basynan beri Ulttyq azamattyq qorǵaý ortalyǵynda 2 300 tyńdaýshynyń 1 965-i oqýdan ótken. Olardyń qatarynda ortalyq jáne jergilikti atqarýshy organdardyń qyzmetkerleri bar. Sondaı-aq, TJM aýmaqtyq bólimshelerinde 11 612 adam men 971 volonter arnaıy daıyndyqtan ótti.
Balalardyń qaýipsizdigi — basty nazarda
Halyq arasynda qaýipsizdik mádenıetin qalyptastyrý maqsatynda túrli aksıalar men aqparattyq sharalar da jıi ótkizilip keledi.
Dúnıejúzilik azamattyq qorǵanys kúni aıasynda eldiń barlyq óńirinde azamattardyń tótenshe jaǵdaılar kezindegi is-qımyl tártibi týraly habardarlyǵyn arttyrýǵa baǵyttalǵan is-sharalar uıymdastyryldy. Mınıstrliktiń habarlaýynsha, bul sharalar azamattardyń qaýip kezinde durys áreket etýge daıyndyq deńgeıin arttyrýǵa múmkindik berdi.
Halyqaralyq balalardy qorǵaý kúni qarsańynda "Balalardyń qaýipsizdigi – basty nazarda" aksıasy ótkizildi.
"Bul aksıanyń maqsaty – balalardy qaýipsizdik negizderine oqytý, qutqarýshy mamandyǵyn nasıhattaý jáne ómirge uqypty qaraý mádenıetin qalyptastyrý", - dep atap ótti QR TJM Azamattyq qorǵanys jáne áskerı bólimder komıtetiniń aǵa ofıseri Madat Jaǵalbaıly.
