Úndistannyń Haıdarabad qalasynda ornalasqan Bharat Biotech International Limited kompanıasynyń ǵalymdary jershary turǵyndarynyń mazasyn qashyrǵan Zıka vırýsyna qarsy vaksına oılap tapqandaryn málimdedi.
Osyǵan deıin dúnıejúzi ǵalymdary qaterli vırýsqa qarsy eshqandaı vaksına tappaǵandaryn aıtyp, halyqty shybyn-shirkeı men masa arqyly taralatyn dertten saqtanýdy eskertken-di. Taıaýda Zıka vırýsyna qarsy vaksına oılap tapqan kompanıanyń ókili Krıshna Ella:
– Biz Zıka vırýsyna qarsy birinshi bolyp vaksına oılap taptyq. Ózimizdiń ǵylymı-zertteý jumystarymyz ben ónimimizdi tıisti oryndarǵa 9 aı buryn tapsyrǵanbyz. Qazir bizdiń vaksına jan-jaqty synaqtan ótip jatyr, – dedi.
Mamandar jańa vaksınany janýarlarǵa, sodan keıin adamdarǵa egip, synaqtan ótkizý úshin biraz ýaqyttyń qajet ekenin alǵa tartýda.
Zıka derti – maımyldar arasynda kezdesetin qaterli ınfeksıalyq aýrýdyń bir túri. Ol adamdarǵa masa men shybyn-shirkeıler arqyly juǵatyny belgili. Qazirgi tańda bul dertke jersharynyń biraz adamy shaldyǵyp, shuǵyl kómekti qajetsinýde. Mamandar Zıka vırýsynan aıaǵy aýyr áıelder qatty saqtanýy kerek ekenin eskertýde. Eger ol júkti áıeldiń aǵzasyna ense, bolashaq sábıdiń mıyn zaqymdaýy múmkin.
Adam embrıonyn zertteýge ruqsat berildi
Brıtanıanyń Frensıs Krık atyndaǵy ǵylymı-zertteý ınstıtýtynyń doktory Ketı Nıakan alǵash ret adam balasynyń embrıondaryna genetıkalyq-modıfıkasıalyq synaq júrgizý úshin Brıtanıanyń uryqtandyrý jáne embrıologıa qyzmetinen ruqsat aldy. Ázirshe ǵalymdardyń bul baǵytta zertteý jumystaryn júrgizýin qoldap, qarsylyq kórsetip jatqan toptar jetedi.
Ketı Nıakan zerthanada adam embrıon genetıkalyq-modıfıkasıalyq synaq júrgizý úshin suraý salyp, óz oıyna qol jetkizgenin alǵa tartýda. Al adam embrıonyna zertteý júrgizýge ruqsat alǵan ǵalym bul baǵyttaǵy ǵylymı jumystary bedeýlik pen túsik tastaýdyń aldyn alýǵa septesetinin alǵa tartýda. Ǵylymı jumys áıel jatyryn qoldan uryqtandyrǵannan keıin alǵashqy 7 kúnde sábıdiń jaqsy damýy úshin embrıondardy qalaı damytýdyń syryn ashýǵa jol ashýy múmkin. Al adam embrıonyn tereń zertteýge lısenzıa alǵan ǵalymnyń isin qoldamaıtyn áriptesteri bul baǵyttaǵy jumystar adamzattyń DNK júıesin zaqymdaıtynyn aıtyp dabyl qaǵýda.
Sýda júzetin stansa
Jurtty tańǵaldyrýdan japondar sý betinde júzip júretin alyp elektr stansasynyń qurylysyn aıaqtaǵanyn málim etti. Kún kózinen qýat óndiretin stansa Smart Energy kompanıasynyń qarajatyna salynǵan.
Stansa el astanasy Tokıonyń soltústiginde Saıtam prefektýrasy aýmaǵyndaǵy Kavadzıma qalasynyń mańynda ornalasqan. Jalpy aýmaǵy 130 myń sharshy metrdi quraıtyn stansa óndiristik qýaty 7,5 MVt quraıdy. Mamandar sý betinde júzip júretin stansany salýǵa 27 myńnan astam kún batareıi ketken. Aldaǵy ýaqytta alyp stansa jylyna 8,3 mln kVt elektr qýatyn óndirip, 2,3 myń turǵyn úıdi qajetti qýat kózimen tolyqtaı qamtamasyz etýge jetedi. Bul jobany iske asyrýǵa ınvestorlar 3 mlrd ıen jumsaǵanyn alǵa tartty.
2011 jyly Japonıada «Fýkýsıma-1» AES apatqa ushyraǵannan keıin japon bıligi dástúrli emes qýat kózderin damytyp, atom energetıkasynan bas tarta bastaǵany belgili. Qazir bul baǵyttaǵy jumystar qarqyndy túrde júrip jatyr. Sýda júzetin elektr qýatyn óndiretin alyp stansanyń paıda bolýy sonyń aıqyn dáleli.
