Depýtat oıyn bıznesindegi baqylaý júıesin qaıta qaraýdy usyndy

Dalanews.kz 10 qaz. 2025 10:00

QR Parlamenti Májilisiniń depýtaty Ermurat Bapı Qazaqstan Respýblıkasynyń Premer-mınıstri Oljas Bektenovke, QR Qarjylyq monıtorıń agenttiginiń tóraǵasy Janat Elımanovqa, QR Ulttyq banktiń tóraǵasy Tımýr Súleımenovke jazbasha depýtattyq saýal joldap, ekonomıkanyń basqa salasy túgili, eldegi oıyn bıznesiniń ózin reseılik olıgarhtar jaýlap ala bastaǵany jóninde dabyl qaqty, dep habarlaıdy Dalanews.kz.

Atalǵan saýalda Parlament Májilisiniń ótken jyly qoldanystaǵy «Oıyn bıznesi týraly» zań normalaryna ózgerister men túzetýler qabyldaǵany aıtylady. Depýtat Bapıdiń baǵalaýynsha, onda oıyn bıznesin naryqpen, salyq tártibimen retteýdiń jap-jaqsy normalary bar edi.

Biraq arada bir jyl ótkende, osy zańnyń oryndalý jáne qoldanylý barysyn saraptaı kelgende, atqarýshy organdar tarapynan zań talaptaryn múddeli toptardyń yqpalyna qaraı burmalaý derekteri aıqyndaldy. Bir sózben aıtqanda, el Prezıdenti qol qoıǵan osy zańnyń astarynda jasalǵan aktiler arqyly monopolıaǵa qarsy talaptardy buzý derekteri anyqtalýda.

«Ókinishke qaraı, Prezıdenttiń birneshe ret bergen tapsyrmalaryna qaramastan, Úkimet jańa monopolıalyq qurylymdar qurýdy jalǵastyrýda. Bul bıznes pen qoǵamnyń júrgizilip jatqan reformalarǵa degen senimine nuqsan keltirýde. Osy depýtattyq saýalǵa túrtki bolǵan oıyn bıznesi salasyndaǵy Biryńǵaı esep júıesi (BEJ) monopolıalyq ústemdiktiń naqty mysaly bola alady. Bastapqyda qumar oıynǵa táýeldilikpen kúresý úshin qurylǵan BEJ búginde «ROP operatory» sıaqty jeke menshik sýbektiniń múddesin kúıtteıtin prokladkaǵa aınalyp ketken. Sonyń saldarynan osy sektordaǵy zańdy qazaqstandyq bıznesten túsetin 110 mlrd teńgege jýyq salyqtyń jáne sportqa demeýshilikke jumsalatyn 14 mlrd teńge shamasyndaǵy túsimniń edáýir qysqarýyna áser etýde», - dep jazylady depýtattyq saýalda.

Depýtattyń málimetinshe, memleket atynan BEJ-i fýnksıalaryn júrgizý úshin qurylǵan «NomaPay» (NomaPeı) jaýapkershiligi shekteýli seriktestigi Úkimet bergen ókilettikterdi paıdalaný arqyly barlyq monopolıalyq tetikterdi ıemdenip alyp, búginde ol Reseıdiń múddesine jumys isteýde. Bul seriktestiktiń túpkilikti benefısıary reseılik fýnksıoner Ýmar Kremlev.

Al byltyr zań jobasyn talqylaý barysynda depýtattar bul BEJ júıesin qajetsiz deldal dep sanaǵan edi. Alaıda nege ekeni belgisiz, osy júıege býkmekerlik keńselerdiń qyzmetin baqylaý úshin qosymsha ókilettikter berildi. Sonyń saldarynan Ýmar Kremlev baqylaıtyn «NomaPeı» kompanıasy qazaqstandyq oıyn bıznesi naryǵyn monopolıalaý qaýpin týdyryp otyr. Buǵan qosa, sarapshylardyń baǵalaýy boıynsha, BEJ jylyna shamamen 3,9 trln teńgeni quraıtyn stavkalardyń úlken kóleminen komısıa alatyn boldy. Bul somanyń basym bóligi qolma-qol aqsha qarajatyn quraıdy.

Endi qarańyz, Ýmar Kremlevtiń separatıst dep tanylyp otyrǵan «Severnyı kazahqa» qoldaý bildirip kelgeni anyqtalyp otyr. Bul týraly reseılik «Rýsskaıa obshına» skınhedter uıymynyń podkastynda ashyq aıtyldy. Podkastta «Rýsskaıa obshına» uıymynyń lıderleriniń biri Roman 7.62 «áleýmettik jelide «Severnyı kazah» degen laqap atpen tanylǵan bloger Aslan Tólegenovti ózderiniń jıyndaryna shaqyrǵandaryn jáne Aslanǵa Ýmar Nazaruly Kremlev emdelýge dep mol aqsha bergendigin» jasyrmaı aıtady. Ol áńgime suhbattyń 20-shy mınýty.

Bıyl tamyz aıynda Ýmar Kremlev qoldap júrgen Aslan Tólegenov Qylmystyq kodeksiniń 174-baby – «ulttyq, áleýmettik, rýlyq, násildik nemese dinı arazdyqty qozdyrý» baby boıynsha ustalǵan bolatyn. Al artynan oǵan bólek is qozǵalyp, Aslan Tólegenovtiń isi Ulttyq qaýipsizdik qyzmetiniń tergeýine ótken. Endi quzyrly organdarǵa Ýmar Kremlevtiń Aslan Tólegenovke qandaı maqsatpen iri kólemde aqsha berip júrgenin de anyqtaý qajet. Sebebi, memleketimizdiń qaýipsizdigine qaýip tóne bastaǵany anyq baıqalady.


Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar
Toqaev Trampty quttyqtady
13 qaz. 2025 17:30